Analisten! :)
Nieuwe regels zorgen voor minder analisten, maar betere voorspellingen
Analisten geven ook kleine bedrijven nog genoeg aandacht, stellen onderzoekers.
De invoering van regels die het financiële instellingen verplichten geld te vragen voor het publiceren van aandelenonderzoek, zorgt voor minder onderzoek naar beursgenoteerde bedrijven. Wel stijgt de kwaliteit van de voorspellingen die analisten doen.
Dat blijkt uit onderzoek van twee onderzoekers van de universiteit van Columbia Business School, Yifeng Guo en Lira Mota. Omdat de Mifid-regels alleen voor Europese bedrijven gelden, konden de auteurs de verschillen tussen Europese beursgenoteerde bedrijven en Amerikaanse bedrijven vergelijken.
In de jaren voor 2018 werd analistenonderzoek aan klanten 'gegeven'. Dat was natuurlijk niet echt gratis: in ruil voor het ontvangen van onderzoek werd van de vermogensbeheerders verwacht dat zij bijvoorbeeld handelden via de zakenbank die het onderzoek publiceerde. Dat zorgde volgens de Europese markttoezichthouder Esma voor belangenverstrengeling. Mifid II, een groot pakket aan maatregelen die voor meer transparantie op de financiële markten moeten zorgen, schrijft voor dat vermogensbeheerders rechtstreeks moesten betalen.
Er was aanvankelijk kritiek
Voor de invoering van Mifid was er daarom veel kritiek op de maatregel. Als er voor het onderzoek betaald zou moeten worden, zouden de analistendesks te duur worden en de deuren sluiten. Daarmee zouden beleggers met minder informatie over bedrijven moeten handelen, wat markten minder efficiënt zou maken. Zo waarschuwde de AMF, de Franse markttoezichthouder, dat vooral de mate waarin kleinere bedrijven worden gevolgd, zou afnemen.
In de praktijk vallen de nieuwe regels juist veel positiever uit, zo schrijven de onderzoekers. Op het eerste gezicht is dat opvallend, want de onderzoekers concluderen dat de mate van verslaggeving, oftewel het aantal analisten dat regelmatig rapporten schrijft over een bedrijf, met 7,7% is gedaald sinds 2018. Maar tegelijkertijd is de kwaliteit van het onderzoek wel veel beter geworden: de winstvoorspellingen die analisten doen, zijn 18% preciezer geworden dan voor het invoeren van de regel.
Volgens de onderzoekers zijn er twee belangrijke verklaringen voor de verbetering van de kwaliteit. Ten eerste worden vermogensbeheerders aangemoedigd selectief te zijn in welk onderzoek zij kopen, wat analisten die goede rapporten schrijven beloont.
Spannend rapport stuwt de handel
Daarnaast helpt het dat analisten niet langer worden beoordeeld op de hoeveelheid transacties die zij met hun onderzoek veroorzaken, maar enkel op het verkopen van onderzoek. Voorheen was het zorgen voor aan- en verkooporders van klanten een belangrijke taak voor de analisten die bij zakenbanken in dienst waren; daar werden ze ook op beoordeeld.
'De rapporten die analisten toen schreven, hoefden helemaal niet goed te zijn, als het maar voor handel zorgde', zegt Dirk Gerritsen. Als universitair docent beleggen en financiële markten aan de Universiteit Utrecht houdt hij zich veel bezig met het werk van analisten. Hij is niet betrokken bij het onderzoek van Guo en Mota. 'De auteurs laten zien dat de kwaliteit van de voorspellingen van analisten er sindsdien flink op vooruit is gegaan.'
Dat de mate van verslaggeving is gedaald, betekent niet dat er ook minder bedrijven worden gevolgd. Het totale aantal bedrijven dat wordt gevolgd door analisten is volgens de auteurs nauwelijks veranderd, iets waar marktpartijen juist zo bang voor waren. Wel worden grote bedrijven door minder analisten gevolgd: daar is de zogenoemde coverage 10,8% lager dan voor 2018.
Volgens de auteurs is dat het resultaat van een simpel economisch mechanisme: als veel analisten hetzelfde bedrijf volgen, is de waarde van het onderzoek van één van die analisten veel kleiner dan als er maar weinig analisten zijn.
Specialisatie
Zakenbanken kiezen er daarom voor om zich te specialiseren, door bijvoorbeeld alleen over bepaalde sectoren te publiceren. Zo publiceert de Nederlandse zakenbank Kempen onderzoek in slechts vier sectoren. Naar eigen zeggen kunnen de analisten op die manier beter beter onderzoek leveren.
Het resultaat van het onderzoek, dat in oktober wordt gepubliceerd in het gerenommeerde Journal of Financial Economics, spreekt eerder onderzoek van de Europese beurswaakhond Esma deels tegen. Die meldde vorig jaar op basis van eigen onderzoek dat het aantal door analisten gevolgde bedrijven afneemt, maar stelde dat dit niet door de nieuwe regels kwam. Wel stelde Esma ook vast dat de kwaliteit van het onderzoek omhoog is gegaan. Begin dit jaar concludeerden andere Esma-onderzoekers dat de verslaggeving over kleine bedrijven sinds de invoering van Mifid II niet is gedaald.