OnoMatopee schreef op 10 februari 2023 18:13:
Bij het gerechtshof in Arnhem dient het hoger beroep over de ingestorte parkeergarage bij Eindhoven Airport. Leverancier BubbleDeck claimt 10 miljoen euro aan gederfde inkomsten bij BAM Bouw en Techniek, de hoofdaannemer van de parkeergarage.
BubbleDeck denkt nog wat troeven achter de hand te hebben in zaak tegen BAM
Bij de bouw van de parkeergarage die in 2017 instortte bij Eindhoven Airport werden fouten gemaakt. Zoveel was al snel duidelijk. Maar wíé was er verantwoordelijk voor de cruciale fout waardoor het parkeerdek het begaf? Over die vraag wordt nu al jarenlang gesteggeld.
BubbleDeck, maker van de specialistische bubbelvloer die werd gebruikt, verloor in 2021 een bodemprocedure bij de rechtbank in Utrecht. De rechter achtte zichzelf niet in staat om te oordelen wat de precieze oorzaak was van de instorting: was er sprake van een systeemfout bij het gebruikte vloersysteem van BubbleDeck of werden er bij de bouw in Eindhoven cruciale fouten gemaakt? De rechtbank leunde voor zijn oordeel op de technische rapporten van adviesbureau Hageman, TNO en de Onderzoeksraad voor Veiligheid.
Het resulteerde in een overwinning voor de hoofdaannemer: BAM was volgens de rechter niet verantwoordelijk voor de instorting van de parkeergarage. Zelfs al stond in het rapport van Hageman ook dat BAM grove fouten had gemaakt bij de bouw. De stempels onder de vloeren werden te vroeg na het storten verwijderd, waardoor de vloeren technisch vanaf dat moment al zo’n beetje bezweken waren. Ook werd er gestort bij te lage temperaturen en werden scheurvorming en doorbuigingen door de mensen ter plekke verkeerd geïnterpreteerd en alleen cosmetisch bestreden.
Maar al die fouten, hoe groot ook, waren volgens onderzoeker Simon Wijte van bureau Hageman niet doorslaggevend. De zwakke voegen in de bollenvloer waren dat volgens hem wel. Dáár was de parkeergarage op bezweken en niet op een van die andere onvolkomenheden. Bovendien speelde dat gevaar volgens de betonexpert niet alleen bij de parkeergarage, maar bij veel meer gebouwen in Nederland. TNO kwam op basis van een heel ander, meer theoretisch onderzoek tot een vergelijkbare conclusie.
Integriteit
Nadat hij de eerste rechtszaak verloor, ging directeur Rob Plug van BubbleDeck op zoek naar nieuwe informatie om zijn positie te versterken. Vrijdag dient in Arnhem het hoger beroep in de zaak. Plug wilde in de aanloop ernaartoe niet uitweiden over zijn bevindingen. Maar afgelopen jaar bracht hij al wel wat informatie naar buiten die hij zeker gaat inbrengen in de rechtszaal.
Zo diende hij een klacht in bij de TU Eindhoven en het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit, LOWI. Daarin stelde hij dat het onderzoek van Hageman niet voldeed aan de wetenschappelijke standaarden. Wijte was ingeschakeld door BAM en moest in de optiek van BubbleDeck sowieso beschouwd worden als de advocaat van de hoofdaannemer in plaats van als onafhankelijke objectieve onderzoeker.
Het LOWI heeft naar aanleiding van Plugs klacht geconcludeerd dat het niet om wetenschappelijk onderzoek ging en dat de wetenschappelijke gedragscode ook niet van toepassing was. Peerreview, publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift en vernieuwend onderzoek waren dus niet aan de orde. De BubbleDeck-directeur ziet dit als overtuigend bewijs dat het onderzoek niet deugde en al helemaal niet onafhankelijk of objectief was.
Zwakke voeg
De zwakke voegen bij bollen- en breedplaatvloeren zijn volgens de studie van Hageman/Wijte terug te voeren op het feit dat de prefab ondervloer niet wordt opgeruwd na het storten in de fabriek. Zeker toen er werd overgestapt op zelfverdichtende mortels verslapte dat voorschrift en ontstond een heel gladde onderplaat, waar het beton dat daar op de bouwlocatie bovenop werd gestort niet aanhechtte. Daardoor ontstond het risico dat de koppelstaven gaan slippen als de vloer wordt blootgesteld aan een groot buigend moment (grote overspanningen). Dat probleem speelde niet alleen in Eindhoven, maar bij veel meer projecten met breedplaatvloeren; ook als die niet waren uitgerust met gewichtsbesparende elementen, zoals die van BubbleDeck.
Vlaams onderzoek
Een andere troef die Plug waarschijnlijk gaat inzetten bij het gerechtshof in Arnhem, betreft een onderzoek van de KU Leuven naar de sterkte van bollenvloeren. De resultaten van dat onderzoek circuleerden al een tijdje, maar vorig jaar zomer werden ze officieel gepresenteerd op een gerenommeerd internationaal congres in Stockholm. De conclusie is dat er geen sprake is van afschuiving – of van slippen van de koppelwapening, zoals Wijte stelt – maar van delaminatie (het onderling loslaten van delen).
Bij proeven in het Belgische lab was de sterkte van het vloersysteem vele malen groter dan eerder was gebleken uit onderzoek van Wijte in het laboratorium van de TU Eindhoven. De Vlaamse onderzoeker Tom Molkens pleitte eerder al in Cobouw voor een Europese aanpak van de bollen- en breedplaatvloerproblematiek. “Het kan toch niet zo zijn dat een vloersysteem dat volgens de regels in het ene land bezwijkt, in een buurland zonder beperkingen is toegestaan.”
Knetteren
Net als BubbleDeck komt BAM Bouw en Techniek tijdens het hoger beroep waarschijnlijk met nieuwe punten en invalshoeken. BAM wil daar verder niet op ingaan, maar een woordvoerder geeft wel aan de zaak met vertrouwen tegemoet te zien. “In de bodemprocedure hebben we op alle punten gelijk gekregen en we gaan ervan uit dat het Hof die eerdere beslissing onderschrijft.”
Wie de zaak de afgelopen jaren een beetje gevolgd heeft, weet dat het zal knetteren vrijdag in de rechtszaal. Plug neemt doorgaans geen blad voor de mond. Hij plaatst voortdurend vraagtekens bij de tientallen miljoenen die worden uitgegeven aan de versterking van gebouwen met bollenplaatvloeren. De maatregelen richten volgens hem vaak meer schade aan, dan dat ze sterkte toevoegen. Vaak wordt de cruciale wapening doorboord.
Inkomstenderving
De 10 miljoen euro die Plug claimt bij BAM is een compensatie voor de inkomstenderving van zijn bedrijf sinds de instorting in Eindhoven. Lopende projecten werden na 2017 nog voltooid, maar nieuwe opdrachten kwamen er sindsdien niet meer bij. In Nederland is BubbleDeck op sterven na dood en het bedrijf boekt al jaren geen enkele omzet meer. Het Duitse Cobiax heeft zich na ‘Eindhoven’ ook van de Nederlandse markt teruggetrokken. Airdeck en U-boot hebben het in de nasleep van de bollenvloer-affaire moeilijk gehad, maar lijken nu weer voorzichtig op te krabbelen.