AEX-lidmaatschap is leuk, maar alleen de Euro Stoxx zet echt zoden aan de dijk
Het is tijd voor de wisseling van de wacht op de Amsterdamse beurs: Adyen en IMCD worden vrijdag na het slot van de handel gepromoveerd naar de AEX-index. Een promotie waardoor beide bedrijven zonder meer op meer aandacht van beleggers, klanten en media kunnen rekenen.
Maar wie de herweging in de gaten houdt in de hoop dat de toestroom van passief beleggerskapitaal tot een koerssprongetje zal leiden, kan de Nederlandse hoofdindex beter uit zijn hoofd zetten. De AEX wordt door zo weinig beleggers als benchmark gebruikt, dat de waarde van een plekje in de index beduidend kleiner is dan van sommige andere indices uit de regio.
Herweging
'Voor Nederland is de herweging van de AEX natuurlijk belangrijk', zegt Jim Tehupuring van ProBeleggen. 'Je ziet de koers van Adyen nu ook een klein beetje oplopen nu. Maar dat effect is natuurlijk niet te vergelijken met de herweging van een leidende index als de Euro Stoxx 50, waar veel meer beleggers naar kijken en waar veel meer producten op worden aangeboden.'
Hoe groot dat verschil is, valt bij benadering uit te rekenen op de achterkant van een sigarendoosje. De etf's op de AEX hebben volgens Euronext, uitgever van de licenties op die index, gezamenlijk ongeveer €570 mln onder beheer. Aangezien de index 25 leden heeft, is een plek in de AEX dus gemiddeld €23 mln waard.
De Euro Stoxx 50 wordt volgens uitbater Stoxx gevolgd door trackers met een kleine €36 mrd onder beheer. Een plek in die index vertegenwoordigt dus gemiddeld een vermogen van zo'n €714 mln.
Wie die exercitie herhaalt voor een aantal andere pan-Europese of zelfs wereldwijde indices, vindt dat geen enkele index in de buurt komt van de Euro Stoxx. De AEX is een achterblijver, maar een plek in de Amsterdamse hoofdindex staat wel garant voor een grotere hoeveelheid passief belegd geld dan de brede Stoxx Europe 600.
MSCI
Indexbouwer MSCI, van de veelgebruikte MSCI Europe Index, kon geen gegevens verstrekken over het beheerd vermogen en is dus niet meegenomen. We kunnen wel een gok doen, want uit data van Morningstar blijkt dat de index in Europa qua beheerd vermogen iets achterblijft bij de Euro Stoxx 50. De MSCI Europe telt echter ruim 400 namen, dus de gemiddelde waarde van een plek in die index zal niet hoger zijn dan €90 mln.
Uiteraard is actief beheerd vermogen in deze vergelijking nog niet meegenomen.
De sterke opkomst van passieve beleggingsstrategieën heeft lidmaatschap van grote indices de afgelopen jaren tot 'market moving' informatie gemaakt. In Nederland werd dat afgelopen november nog duidelijk, toen betaalbedrijf Adyen tot veler verrassing niet werd opgenomen in de MSCI Europe Index. Het leidde tot een koersdaling van 10% voor het aandeel.
ABN Amro
Twee jaar eerder gebeurde er iets vergelijkbaars met ABN Amro, dat toen eveneens door MSCI uit een brede wereldaandelenindex werd geweerd. De koers van ABN daalde op die februaridag in 2016 met 8%, al trok het aandeel later bij en sloot het de dag slechts 2,8% lager.
In datzelfde jaar won Ahold Delhaize juist 3% nadat bekend was geworden dat het aandeel een plek zou krijgen in de Euro Stoxx 50. Dat was bij de aankondiging; opvallend genoeg verloor het aandeel juist toen de wijzigingen daadwerkelijk werden doorgevoerd.
'Door de jaren heen is het koerseffect verschoven van de herweging zelf naar de aankondiging', zegt Corné van Zeijl van Actiam, ooit beheerder van het SNS Nederlands Aandelenfonds.
Kopen bij slotveiling
Als de samenstelling van een index wijzigt, zoals vrijdag aan het einde van de handelsdag, grijpen indextrackers de slotveiling aan om de aandelen van de nieuwe toetreders te kopen. De vraag van deze beleggers alleen al kan een aandeel een eenmalig zetje geven.
Die nieuwe weging is voorspelbaar 'en creëert dus arbitragemogelijkheden'', zegt Timo Pfeiffer van de Duitse indexbouwer Solactive. Vandaar de verschuiving: handelshuizen anticiperen op de aanpassingen door de stukken alvast in te slaan, wat een prijsopstuwend effect veroorzaakt. 'Voor de beleggers in de etf's die die stukken daarna moeten overnemen, is dat een kostenpost.'
Adyen naar Euro Stoxx 50?
Rest de vraag: heeft Adyen uitzicht op een plek bij Unibail-Rodamco, Philips, Ahold Delhaize, ASML en Unilever in de Euro Stoxx 50? Met een beurswaarde van €20 mrd is het betaalbedrijf ongeveer even groot als Unibail, momenteel het kleinste fonds uit de index. Maar lidmaatschap van de Euro Stoxx 50 vereist een hoog percentage vrij verhandelbare aandelen, en dat is bij Adyen niet het geval.