Jubelstemming linkse fusie merkwaardig
==================================
Door RONALD PLASTERK
uit de Telegraaf
Deze verkiezingen hebben de kloof tussen de Haagse politiek en de bevolking verder vergroot. De afstand tussen de gevestigde partijen en de outsiders was al groot, en zowel de gevestigde partijen als een groot deel van de pers deden er alles aan om dat erger te maken. Als een gevestigde partij wil bezuinigen op jeugdzorg of de sociale werkplaatsen is de reactie: ’Je kunt het er wel of niet mee eens zijn, maar het is een standpunt.’ Als iemand een grens wil stellen aan de aantallen asielzoekers is de reactie: ’Fascist.’ Maar die laatste opvatting wordt gedeeld door een meerderheid van de Nederlanders, de eerste twee niet. In veel media geldt: ’Geen slapende lezers wakker maken.’
In de campagne zeiden de landelijke politici steeds dat de provincies geen uitvoeringsinstanties van het Rijk zijn. Dat boeit niemand. Het Rijk is uitvoeringsinstantie van Europa geworden, en dat is wél een probleem. Verkiezingen voor het Rijk, voor de Tweede Kamer, zijn ’eerste orde verkiezingen’: dan is de opkomst hoog, en stemmen mensen voor politici die ze kennen. Bij provincies is dat minder, en bij het Europees Parlement is het feitelijk geen echte verkiezing; over de samenstelling van het dagelijks bestuur, de Europese Commissie, heeft de kiezer niets te zeggen. Ook hier praten politici langs de zorgen van mensen heen; die kiezers willen dat hun gekozen volksvertegenwoordiging namens hen in het land de dienst uitmaakt.
Meerderheden
Er is enorm gespind dat deze verkiezingen gingen over kiezen voor links (wat vreemd werd gedefinieerd als PvdA/GL; alsof SP, PvdD en Denk niet bestaan), en rechts (lees: VVD). Links deed alsof er een wereld zou opengaan als de combinatie PvdA/GL de grootste zou worden in de Eerste Kamer, maar dat waren ze al voor de verkiezingen! Nooit iets van gemerkt. Er verandert helemaal niets. Het is compleet onbelangrijk wat de grootste fractie in de Eerste Kamer is, belangrijk is wie de meerderheden vormen.
Ook daar is een rad voor ogen gedraaid. PvdA/GL deden of ze hoopten dat de VVD, samen met CDA, D66 en CU, stemmen zouden verliezen, maar als ze nagedacht hadden, meenden ze dat niet. Ze hoopten dat de vier partijen van het kabinet-Rutte samen met PvdA/GL een meerderheid zouden halen, want dan hadden GL/PvdA wat te onderhandelen. Juist als de zittende vier partijen te veel zouden verliezen aan BBB, JA21 en PVV en FvD zou dat de onderhandelpositie van PvdA/GL ondergraven, omdat ze dan de regering niet meer aan een meerderheid kunnen helpen.
Ongeloofwaardige oppositie
De campagne van de oppositiepartijen PvdA en GL luidde feitelijk: stem op ons, zodat de regering blijft zitten! Zo’n ongeloofwaardige oppositie is nog nooit vertoond. Geen wonder dat, ondanks het enorme verlies van de regeringspartijen, de linkse oppositiepartijen geen winst boekten.
De geloofwaardigheid van de PvdA, toch al niet groot, loopt nog extra deuken op. Het is niet waar dat in de provincies, waar we nu het bestuur voor gekozen hebben, GL en PvdA hetzelfde denken over hoofdzaken. In Zuid-Holland wil de PvdA huizen bouwen buiten de steden, GL is daar fel op tegen. In Drenthe wil de PvdA niet meer windmolens neerzetten, GL wil dat juist wel. Dat zijn belangrijke onderwerpen, en bij uitstek de zaken waar de provincies over gaan. Het zou kunnen dat de collegeonderhandelingen in sommige provincies ertoe leiden dat de PvdA wel in het college komt en GL niet, of omgekeerd.
Het idee dat GL en PvdA ongeveer dezelfde partijen zouden zijn is niet in de provincies ontstaan, het is een Haags verzinsel. De mensen die op de partijen stemmen of stemden komen uit heel verschillende sociale klassen, zoals het SCP onlangs liet zien. Met uitzondering van de provincie Zeeland, zijn in alle provincies aparte lijsten gemaakt, met verschillende verkiezingsprogramma’s. Wellicht hoopten de Haagse machten dat de kiezers het samengaan met enorme stemwinst zouden belonen, maar ook dat blijkt niet het geval.
De partijleidingen proberen er nu van te maken dat ’links de grootste is geworden’, maar dat is kinderachtigheid. De partijen hebben niet noemenswaardig gewonnen, terwijl bij een zo verliezende regeringscoalitie de winst voor de oppositie voor het oprapen had moeten liggen. Het enige gevolg van deze merkwaardige jubelstemming is dat nog sterker de indruk in het land ontstaat dat ze in Den Haag wereldvreemd zijn.
Geen succes
De kiezer heeft gesproken. Het opgaan van de PvdA in GL is duidelijk geen succes. Als een formele fusie zou doorgaan, zouden beide partijen nog meer leden en kiezers verliezen. Beter is om dit ongelukkige traject af te blazen. Laat Diederik Samsom en zijn Greenpeace-kompanen lid worden (of blijven) van GL waar ze thuishoren. De PvdA heeft heel wat heroriëntatie te doen, maar er ligt een enorm electoraal gat voor een pragmatische linkse partij die het als eerste taak ziet om voor de bestaanszekerheid van gewone mensen op te komen: huizen, zorg, onderwijs, veiligheid, en niet te vergeten: kunnen rondkomen.