Mist rond fortuin Russische president oplossen, lijkt onmogelijk
Jachten, paleizen, vliegtuigen en schimmige BV’s: is Poetin de rijkste man op aarde?
Marouscha van de Groep
Aangepast: 1 uur geleden2 uur geledenin Buitenland
Amsterdam - Is hij de rijkste man op aarde, of moet hij leven van een jaarsalaris dat minder bedraagt dan dat van Mark Rutte? Het vermogen van de Russische president Vladimir Poetin is één groot mysterie.
Paleizen, jachten, vliegtuigen en een voorliefde voor dure flessen champagne. Vladimir Poetin heeft het naar verluidt allemaal, en toch zou hij volgens het Kremlin in 2021 een bescheiden jaarsalaris van 10,2 miljoen roebel (destijds omgerekend 114.000 euro) hebben gekregen. Daarnaast claimde de president niet meer te bezitten dan een appartement van 77 vierkante meter in Moskou, drie auto’s en een caravan.
In werkelijkheid wordt vermoed dat Poetin schatrijk is; misschien wel de rijkste man op aarde. Deze week werd bekend dat Poetin vijf weken voor de inval in Oekraïne zijn luxejacht met de naam Graceful (waarvan de bouwkosten worden geschat op 87 miljoen euro) van Hamburg naar Kaliningrad liet overbrengen, uit angst dat het ingenomen zou worden. In mei 2022 nam Italië een superjacht van Poetin in beslag. De Scheherazade, een vaartuig van 140 meter lang dat ruim 650 miljoen euro waard zou zijn, lag op dat moment voor anker in Toscane.
Afpersing
De theorieën over Poetins fortuin lopen dan ook uiteen. Zo zou worden beweerd dat de president na de arrestatie van oligarch Michail Chodorkovski (hij dreigde Poetins politieke rivaal te worden en werd vervolgens aangeklaagd voor belastingontwijking) andere doodsbange rijke Russen heeft afgeperst voor 50 procent van wat ze bezaten, om te voorkomen dat ze eenzelfde lot tegemoet zouden gaan als Chodorkovski. Een optelsom brengt Poetins kapitaal in dat geval op ruim 200 miljard dollar, een aantal miljarden meer dan Elon Musk en Jeff Bezos.
Uit de Panama Papers van 2016 blijkt eveneens dat Poetin het niet hoeft te doen met het schamele jaarsalaris waarvan het Kremlin beweert dat hij het verdient. De gelekte documenten onthullen dat Poetin dankzij een uitgebreid netwerk aan offshore-ondernemingen ten minste 2 miljard dollar bezit. Het zou onder meer gaan om een privéskiresort waar Poetins dochter Katerina in 2013 trouwde.
Poetins rivalen weten dan ook wel beter. Het team van oppositieleider en Kremlincriticus Aleksej Navalny, die een jarenlange gevangenisstraf uitzit voor politiek gemotiveerde aanklachten, bracht een paar jaar geleden een video uit over het 900 miljoen euro kostende, luxueuze paleis dat de Russische president zou hebben laten bouwen aan de Zwarte Zee. Poetin noemde de beelden ’een compilatie en montage’ en zei dat hij de paleisvideo ’saai’ vond.
Mega-villa in Marbella
Ook binnen de grenzen van Europa zou Poetin verscheidene stulpjes hebben gehad. Zo zou een mega-villa in het Spaanse Marbella met onder meer twee zwembaden, een schietzaal, een fitness, een bioscoop en tien kamers van Poetin zijn geweest.
De president heeft tevens banden met Nederland. Zijn dochter Maria Vorontsova zou getrouwd zijn geweest met de Nederlandse zakenman Jorrit Faassen. In 2019 zou Faassen voor 450.000 euro een stuk grond in Duivendrecht hebben gekocht. Daarop werd in 2023 beslag gelegd, mogelijk op verdenking van sanctieontwijking.
Doodgeschoten op brug
De mist rond het fortuin van Poetin volledig oplossen, lijkt dan ook onmogelijk. In augustus 2012 deed oppositieleider Boris Nemtsov een poging om de financiële handel en wandel van de president in kaart te brengen. Hij beschuldigde Poetin ervan miljoenen binnen te halen met corrupte deals met energiebedrijven en fors te verdienen aan de bouw van het olympische dorp in Sotsji. In februari 2015 werd hij met vier kogels in de rug doodgeschoten op een brug nabij het Kremlin.
Over één ding zijn de meesten het wel eens: sinds Poetin stopte als KGB-spion in Duitsland, terugkeerde naar zijn thuisbasis Sint-Petersburg en opklom in de hiërarchie, heeft hij wereldwijd een web gesponnen van duizenden dekmantelbedrijfjes geleid door bevriende stromannen en is er geld gestald bij familie en vertrouwelingen.