Zo wordt er in de buitenlandse pers over onze verkiezingen gesproken:
Nederlandse partijen strijden om kiezers zonder vertrouwen in de regering na een reeks schandalen
Een affaire met uitkeringsfraude en claims van institutioneel racisme behoren tot de problemen die vóór de algemene verkiezingen van deze week tot een vertrouwenscrisis hebben geleid
Sandra Palmen was de klokkenluider in een schandaal waarbij 31.000 Nederlandse gezinnen valselijk werden beschuldigd van fraude – vaak met een dubbele nationaliteit, alleenstaande moeders of werkende gezinnen in minder welvarende postcodes die financieel en persoonlijk geruïneerd werden doordat ze ten onrechte elke cent van jarenlange kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen .
Maar Palmen, een topadvocaat die in 2017 een officiële memo schreef waarin hij zei dat een fraudebestrijdingscampagne totaal mis was gegaan, was de enige medewerker van de belastingdienst die eruit werd gezet. Nu staat ze voor een nieuwe politieke partij onder leiding van een campagnevoerende achterbak, Pieter Omtzigt, die pleit voor een sociaal contract om een reeks overheidsschandalen in Nederland te herstellen.
“Er heerste een soort marktdenken bij de overheid, alsof het een koekjesfabriek was die nieuwe smaken op de markt bracht”, zegt Palmen. “Nu willen mensen een ander soort regering, bescherming van hun rechten en gehoord en gezien worden.”
Nu het vertrouwen in de overheid in deze kleine democratie van 17,9 miljoen mensen aanhoudend laag is, heeft er een explosie plaatsgevonden van nieuwe politieke partijen die strijden om de middenpositie onder het Nederlandse systeem van evenredige vertegenwoordiging, nu de algemene verkiezingen woensdag naderen.
Het Nieuwe Sociale Contract (NSC) – in augustus opgericht door het voormalige christen-democratische parlementslid Omtzigt – is er één, die centrumrechts neigt; aan de linkerkant leidt EU-zwaargewicht Frans Timmermans een nieuwe fusie van de Labour- en GroenLinks-partijen.
De provinciale verkiezingen in maart, waarin de senaat beslist, werden gewonnen door een andere nieuwe stem: de agrarische populistische Boeren-Citizen Beweging (BBB). Zelfs in de meest succesvolle gevestigde partij, de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) van Mark Rutte, is er een nieuwe leider van Turks-Koerdische afkomst, Dilan Yeilgöz-Zegerius, die beweert een frisse stem te zijn.
Eén van de redenen waarom een ooit zo stabiel systeem is gebroken – uit de laatste opiniepeiling van de omroep RTL blijkt dat 59% van de kiezers nog steeds geen besluit heeft genomen – is een ongekende periode van overheidsschandalen, de een na de ander.
Als eerste kwam de kinderopvangtoeslagaffaire in 2020 aan het licht, waardoor Palmens naam bekend werd.
Ongeveer tien jaar geleden heeft de regering hard opgetreden tegen fraude in het uitkeringsstelsel, ondanks het advies van ambtenaren dat 90% tot 96% van de aanvragen niet frauduleus was. Mensen werden ten onrechte als fraudeurs gestraft voor kleine fouten, en de juridische checks and balances functioneerden niet.
Toen Palmen specialistisch adviseur was bij de uitkeringsinstantie, vroeg een directeur haar om een dossier van enkele honderden gezinnen in te kijken, vertegenwoordigd door een advocaat.
“Halverwege een jaar werden de uitkeringen stopgezet en mensen wisten niet waarom – er werd niet naar hun bezwaren geluisterd”, zei ze. “Het was alles of niets. Al hun fundamentele rechten werden geschonden. In het managementteam waren er mensen die het gevoel hadden dat het niet oké was, maar er de vinger niet op konden leggen. Maar ik kon het wel, en dus schreef ik die memo.’
Deze memo uit 2017, waarin ze zei dat het beleid verkeerd was en dat de slachtoffers gecompenseerd moesten worden, kwam onder de aandacht van Omtzigt: het hielp leiden tot een parlementair onderzoek dat oordeelde dat gezinnen te maken hadden gehad met een “ongekend onrecht”, een compensatieregeling van miljoenen euro’s. , de val van een vorige regering en de oprichting van de NSC, die nu strijdt om de eerste plaats in de peilingen te worden.
Palmen is niet de enige die tot actie is aangezet door de reeks Nederlandse schandalen, waaronder het negeren van decennia van plaatselijke aardbevingsschade in de stad Groningen; “institutioneel racisme” wordt toegegeven door de minister van Financiën bij de belastingdienst; etnische profilering door de grenspolitie; en een politiek schandaal over het plaatsen van Omtzigt in een “positie elders”, waar hij minder problemen zou kunnen veroorzaken.
Een generatie politici treedt af en nieuw bestuur is een centraal thema van Timmermans en de Boerenburgerbeweging. “Het is geen vertrouwenscrisis”, zegt Tom van der Meer, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. “Het is een vertrouwenscrisis.”
Mpanzu Bamenga, slachtoffer van etnisch profileren, arriveert op 14 februari 2023 in het Haagse Paleis van Justitie vóór de uitspraak over etnisch profileren door de Koninklijke Marechaussee aan de Nederlandse grenzen.
1-2