En dan denk je dat het na de Grieken voorbij is, Brexit is nog veel erger...
Griekse crisis brengt Brexit dichterbij
Door: Derk Jan Eppink
7 juli 2015, 20:00
Januari 2016 wordt Nederland roulerend voorzitter van een Europese Unie in bestaanscrisis. Griekenland manoeuvreert zich naar de uitgang van de eurozone; de Britten naar de uitgang van de EU. De clash tussen Duitsland en Griekenland toont aan dat de cultuurkloof die de eurozone doorklieft nooit groter is geweest. Het gewaagde motto van Nederland is 'een Unie die verbindt'. Dat klinkt nogal prekerig in de huidige omstandigheden.
De cultuurkloof die de eurozone doorklieft is nog nooit zo groot geweest
Voor Griekenland is er nooit een economische toekomst in de eurozone geweest. Griekenland werd lid uit politieke motieven omdat het in Europa 'erbij hoorde'. Twee hulppakketten van totaal 240 miljard euro hielpen niet. De Europese Centrale Bank verstrekte ruim 100 miljard noodhulp aan Griekse banken. Tevergeefs. Griekenland stemde zondag voor 'meer geld' maar tegen 'de voorwaarden' ervan. Wie zou dat niet doen? Het Griekse drama is ook Europa's schuld. Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, riep Grieken op 'voor Europa' te stemmen. De kiezers luisterden niet, net zoals ze Juncker in januari niet gehoorzaamden toen hij zich uitsprak tegen Syriza. Martin Schulz, voorzitter van het Europees Parlement, wilde een 'technocratische regering in Athene benoemen': Griekenland als Europese bezettingszone. Duitse media bonkten zo hard op de Grieken dat deze zich in de Tweede Wereldoorlog waanden. Hun stem mondde uit in een verzetsstem. De EU heeft het 'nee' over zichzelf afgeroepen.
De Griekse crisis heeft directe invloed op de Britse houding ten aanzien van de EU
De huidige situatie is 'the tail wagging the dog'; de staart kwispelt met de hond. De Grieks crisis verdeelt de EU. In hoeverre moet de ECB noodhulp aan Griekse banken verlenen? Duitsland is mentaal toe aan Griekse uittreding. Frankrijk niet want het vreest ontrafeling van de eurozone. Bovendien loert in Moskou president Poetin. Als in Griekenland chaos uitbreekt, schieten de Russen 'te hulp' met voedselhulp en brandstof. Dat bezorgt niet alleen de EU, maar ook de NAVO een serieuze bloedneus.
De Griekse crisis ettert door. De eurocrisis is een veelkoppig monster; van Griekse begrotingscrisis tot schuldencrisis, bankencrisis, sociaal-economische crisis en nu een politieke crisis in verschillende landen, en de EU zelf. Het politieke centrum kalft af; polarisatie neemt toe. Zo blijft Italië kwetsbaar.
Voor Nederland is een Brexit een politieke, economische en geostrategische aderlating van formaat
In 2010, bij aanvang van de eurocrisis, had het een staatsschuld van 115 procent van het bruto binnenlands product. Sinds de invoering van de euro is de Italiaanse economie niet meer gegroeid. De schuld is opgelopen tot 130 procent. Elke verkiezing kent er soortgelijke anti-Duitse tonen als in Griekenland. Spanje heeft eind dit jaar parlementsverkiezingen. De jeugdwerkloosheid is er bijna 60 procent. De zittende conservatieve Partido Popular houdt niet stand. In Portugal is de schuldgraad 130 procent.
Minister Koenders waarschuwt in zijn brief aan de Tweede Kamer voor 'onvoorziene omstandigheden'. De eurocrisis en zijn politieke weerslag zijn echter volstrekt voorzienbaar. Ze komen voort uit een EU die alles en iedereen wil vastbinden, dwars tegen cultuurverschillen in en daarom juist 'niet verbindt'.
De Griekse crisis heeft directe invloed op de Britse houding ten aanzien van de EU. Ze duwt de Britten naar een Brexit; een Brits uittreden. Britse eurosceptici hebben evenveel sympathie voor de Grieken als Lord Byron, de politicus en dichter, die in 1824 zijn leven gaf voor de Griekse onafhankelijkheid. Ze zetten de eurocrisis 'geld versus hervormingen' om in 'Britse democratie versus Europese bureaucratie'. Donderpreken vanuit Brussel werken, zoals in Griekenland, averechts.
Voor Nederland is een Brexit een politieke, economische en geostrategische aderlating van formaat. Zonder Verenigd Koninkrijk wordt het Europese machtsevenwicht omver geworpen. Koenders schrijft: 'de roulerend voorzitter moet een betrouwbare en efficiënte bemiddelaar zijn'.
Het politieke besmettingsgevaar van de Griekse crisis bedreigt de hele EU