Griekenland komt met nieuwe steunaanvraag
Vandaag, 21:30
Griekenland zal een nieuwe steunaanvraag indienen bij het Europese noodfonds ESM. Dat bleek dinsdag in Brussel, waar eerst de ministers van Financiën en daarna de regeringsleiders uit de eurozone bijeen kwamen om zich te beraden op de gevolgen van het 'Nee' in het Griekse referendum.
?
Hoewel de precieze Griekse financieringsbehoefte nog moet worden vastgesteld door de Europese Commissie, de ECB en het IMF, gaan EU-functionarissen ervan uit dat het steunbedrag een stuk hoger zal uitvallen dan de €29 mrd die eerder op tafel lag voordat Tsipras tot woede van zijn EU-collega's besloot eerst zijn volk te raadplegen.
Brugfinanciering
Griekenland zou graag een splitsing zien tussen een 'brugfinanciering' voor de komende maanden en een compleet programma voor een paar jaar. Maar de meeste eurolanden voelen daar niet voor, zegt een EU-bron. Het is wel denkbaar dat een aflossing van €3,5 mrd aan de ECB, op 20 juli, grotendeels wordt betaald met winsten die de ECB heeft geboekt op de Griekse staatsleningen.
Alle ESM-leningen zijn net als onder het vorige, afgewezen programma gebonden aan strikte condities. Omdat het vertrouwen in de Griekse regering tot onder het nulpunt is gezakt, zal Athene moeten bewijzen dat het actie onderneemt, voordat er geld wordt uitgekeerd. 'Alles hangt af van de bereidheid van de Grieken om zich te voegen naar de voorwaarden', zegt een EU-functionaris.
Grexit
Als het vertrouwen niet wordt hersteld, doemt een feitelijk vertrek uit de eurozone op. Steeds meer ministers en premiers praten nu openlijk over een Grexit. Vooral in de oude programmalanden, de nieuwe eurolidstaten en België en Luxemburg is het geduld op.
'Voor de Griekse regering is het iedere dag mañana, voor ons kan het niet iedere dag mañana zijn', zo verwoordde de Litouwse president Dalia Grybauskaite de verontwaardiging van veel leiders over het feit dat de nieuwe Griekse minister van Financiën, Euclides Tsakalotos, dinsdag nog geen concreet voorstel indiende bij de Eurogroep die aan de Eurotop voorafging.
Misverstand
Maar volgens een hoge EU-diplomaat zou het onverstandig zijn geweest al met voorstellen te komen, voordat er op het hoogste politieke niveau conclusies waren getrokken uit de uitslag van het referendum. Hoewel Jeroen Dijsselbloem, die de Eurogroep voorzit, vooraf had aangedrongen op snelheid, deed hij het ontbreken van een voorstel na afloop luchtig af als een misverstand.
De Eurogroep bespreekt de aanvraag woensdag telefonisch. Naar verwacht zullen de ministers de instellingen vragen om een analyse van de financiële risico's voor Griekenland en de eurozone als de steun niet wordt gegeven, de financieringsbehoefte en de schuldhoudbaarheid. In Brussel was dinsdag sprake van een extra Eurotop op zondag om de aanvraag goed te keuren.
Opluchting
In kringen rond de Eurogroep werd de komst van Tskakalotos, die maandag de breedsprakige Yanis Varoufakis opvolgde, met opluchting begroet. De theatrale uitbarstingen waarmee zijn voorganger opzien baarde, zijn Tsakalotos vreemd. Volgens de doorgaans kritische Belg Johan van Overtveldt gaf hij een goede uitleg van de Griekse beleidsplannen.
Een EU-diplomaat wees er dinsdag op dat het IMF vorige week heeft becijferd dat Griekenland tot eind 2018 €52 mrd nodig heeft, waarvan €36 mrd van de eurolanden. Daarin zijn de aflossingen die Griekenland de komende weken moet doen nog niet meegenomen, evenmin als de gevolgen van de onrust van de afgelopen weken.
Betaling aan ECB
Griekenland moet op 20 juli €3,5 mrd betalen aan het ECB. Volgens een bron bij een Europese instelling liggen er - als alles tegen de Griekse gewoonte in volgens plan zou verlopen - twee à drie weken tussen de steunaanvraag bij het ESM en de eerste uitkering op grond van een derde steunprogramma.
Dat zou betekenen dat de eurolanden een brugfinanciering klaar moeten zetten om te voorkomen dat Griekenland in gebreke blijft bij de ECB. Als Griekenland goede wil toont, zou daarvoor een beroep kunnen worden gedaan op winsten die de ECB dit jaar en vorig jaar hebben gemaakt op de verkoop van Griekse staatsleningen. Bij elkaar gaat het om €3,35 mrd.
IMF minder dringend
Volgens een EU-bron is de wanbetaling aan het IMF, die eind vorige maand is ontstaan, een minder dringend probleem. Tijdens de Eurogroep bleek wel dat de meeste eurolanden niets voelen voor een splitsing tussen afspraken op korte en langere termijn.
'Een ESM-programma heeft maar één smaak. Het maakt niet uit of het voor twee maanden of voor drie jaar wordt afgesloten. Dus waarom zou je het twee keer doen?'