Wereldwijde noodtoestand uitgeroepen om zika-virus
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de uitbraak van het zika-virus maandag bestempeld als een wereldwijde noodtoestand voor de volksgezondheid. Experts zijn bang dat het virus zich veelvuldig en razendsnel verspreidt, met verwoestende gevolgen.
Professor David L. Heyman en directeur van WHO Margaret Chan roepen de wereldwijde noodtoestand uit. © reuters.
© epa.
Van koorts tot microcefalie
Wie het zika-virus oploopt, kampt met koorts, huiduitslag, oogontsteking, gewrichtspijn en hoofdpijn. Er bestaat geen behandeling voor, maar patiënten zijn meestal binnen een week vanzelf van hun klachten af. ,,Sommige mensen ontwikkelen niet eens klachten,’’ zegt muggenexpert Bart Knols. ,,Dat is tegelijk het probleem. Als je op het terras een cappuccino zit te drinken en door een mug wordt gestoken kun je onbewust het virus overbrengen.’’
Het virus is gevaarlijk voor ongeboren kinderen. Het vermoeden bestaat dat het microcefalie veroorzaakt. Baby’s worden met een abnormaal kleine schedel geboren en lopen een hersenbeschadiging op. Alleen al in Brazilië zijn inmiddels meer dan vierduizend verdachte gevallen van microcefalie geconstateerd.
WHO-directeur Margaret Chan liet weten dat een internationaal gecoördineerde reactie nodig is, hoewel er geen beperkingen nodig zijn voor reizigers en de handel. Door de verspreiding van het virus te bestempelen als noodsituatie wil de Wereldgezondheidsorganisatie de internationale actie tegen het zika-virus versnellen.
De World Health Organization (WHO) kwam maandag in spoedberaad bijeen. De WHO voorziet drie tot vier miljoen besmettingsgevallen op het continent, vooral in Brazilië. Er bestaat geen vaccin tegen het zika-virus en volgens deskundigen komt die er dit jaar ook niet meer. De enige manier is voorkomen dat je gebeten wordt door de zogenoemde Aedes-muggen, die de besmetting overbrengen.
Meer dan twintig landen
Het zika-virus wordt in dezelfde categorie geplaatst als de internationale bezorgdheid rond Ebola vorig jaar. Inmiddels is het zika-virus in 21 landen vastgesteld, vrijwel allemaal in Latijns-Amerika. De meeste infecties zijn mild en veroorzaken weinig of geen symptomen, hoewel er enkele gevallen zijn van een zeldzame verlammingsaandoening: genaamd het Guillain-Barre syndroom.
Ook de Braziliaanse minister van volksgezondheid Marcelo Castro zei maandag in een interview dat de uitbraak van het zika-virus ernstiger is dan gedacht, omdat in 80 procent van de gevallen mensen geen symptomen vertonen. Castro zegt dat Brazilië volgende week begint met het verplicht laten rapporteren van het zika-virus door lokale overheden. Op de meeste plekken zijn dan laboratoria in staat om te kunnen testen op het virus, dat wordt verspreid door muggen.
Het Dominicaanse leger informeert inwoners over de gevaarlijke muggen. © afp.
Ook de Dominicaanse Republiek gaat de strijd aan met de gevaarlijke Aedes-mug. © epa.
Hersenafwijkingen
Het zika-virus kan bij ongeboren kinderen leiden tot hersenafwijkingen als microcefalie. De schedel is dan te klein waardoor de hersenen zich niet goed ontwikkelen en het kind gehandicapt kan zijn. Volgens minister Castro zijn er inmiddels 3700 bevestigde en vermoedelijke gevallen van pasgeborenen met hersenafwijkingen in Brazilië.
Uit angst voor schedelafwijkingen bij hun baby beëindigen tal van besmette vrouwen de zwangerschap, melden artsen in Brazilië. In Colombia is het al officieel toegestaan dat zwangere vrouwen die het virus hebben een abortus ondergaan. Colombia adviseert vrouwen die een kindje willen om de zwangerschap uit te stellen. Er worden in het land tot 700.000 besmettingen verwacht.
De Nederlandse actiegroep Woman on Web heeft zwangere vrouwen uit Latijns-Amerika die het zika-virus hebben een gratis abortus aangeboden. Als vrouwen medisch kunnen aantonen dat ze geïnfecteerd zijn met het virus, krijgen ze een pakketje met abortuspillen toegestuurd.
Pesticiden moeten muggen kopje kleiner maken
Al dagen proberen de autoriteiten in de getroffen landen de muggen met wolken pesticiden een kopje kleiner te maken. Maar veel levert het niet op, zegt muggenexpert Bart Knols. ,,Om gezondheidsredenen is de dosis gif laag. Bovendien is de mug vaak resistent tegen de bestrijdingsmiddelen. Verder blijven de muggen die binnenshuis zitten buiten schot. Zodra iemand een rookwolk optrekt in de straat sluiten de bewoners ramen en deuren en overleeft de mug alsnog.''
Beter is het volgens de muggenkenner om meer inspecteurs aan te stellen. ,,Wie de troep rond zijn huis opruimt, helpt enorm mee om de verspreiding van het virus tegen te gaan. De muggen broeden in stilstaand water. Niet in plassen regenwater op straat maar in emmers, blikjes of dakgoten. Daar moet je dus iets tegen doen.''
Knols werkt met een methode waarbij muggen in een val met poeder worden gelokt. ,,Zodra ze op broedplaatsen landen, doodt het poeder de muggenlarven daarin. In de periode tussen begin jaren '40 en eind jaren '60 was de mug zo goed als verdwenen in Latijns-Amerika. ,,Het is dus mogelijk om het dier uit te roeien,'' zegt Knols. ,,Dan ben je niet alleen het zika-virus kwijt maar ook knokkelkoorts en chikungunya die door dezelfde muggen worden overgedragen.'