Met de verkoop van Telematics zet TomTom alles op één kaart
2 uur 20 minuten geleden
Aangepast: 58 minuten geleden
TomTom maakt allang niet meer alleen navigatiekastjes.Beeld © ANP
TomTom overweegt zijn divisie Telematics te verkopen. Dat is nu juist een van de onderdelen, waarmee het navigatiebedrijf toekomstbestendiger had moeten worden. Beleggers zijn blij met de plannen en zetten het aandeel flink hoger, maar critici noemen de verkoop onlogisch.
De geschiedenis van TomTom geeft aan hoe snel technologische ontwikkelingen een bom onder de groei van een bedrijf kunnen leggen. In 2004 bracht TomTom het eerste navigatiekastje voor consumenten op de markt, een jaar later volgde een succesvolle beursgang. De omzet knalde omhoog, van 720 miljoen euro in 2005 tot ruim 1,7 miljard in 2007.
Gratis navigatie
Een paar jaar later maakte de opkomst van gratis navigatiesystemen via smartphones al een einde aan de explosieve groei. Vorig jaar was de omzet weggezakt tot 903 miljoen euro, waarvan minder dan de helft uit de 'oude' consumententak kwam.
TomTom probeerde nieuwe activiteiten te ontwikkelen om op langere termijn levensvatbaar te blijven. Zo ging het bedrijf navigatiesoftware die ingebouwd kon worden in het dashboard verkopen aan autofabrikanten als Renault, Peugeot, Volkswagen en Fiat. Die tak ontwikkelde zich aanvankelijk goed.
Hypermoderne kaarten
TomTom zet al jaren zwaar in op de ontwikkeling van hypermoderne kaarten, waarmee auto’s steeds autonomer kunnen gaan rijden. Op termijn moeten dergelijke kaarten een belangrijk onderdeel worden van zelfrijdende auto’s.
Maar afgelopen jaren groeide de zorgen van beleggers als gevolg van hevige concurrente van techreuzen met diepe zakken, zoals Google en Apple. Toen het trio Renault, Mitsubishi en Nissan vorige week in zee ging met Google, verloor het beursfonds TomTom een kwart van zijn waarde.
Een andere activiteit die de toekomstige inkomsten had moeten verzekeren, liep uit op een mislukking. De ontwikkeling van nieuwe consumentenproducten, zoals sporthorloges en camera’s, leverde te weinig op. Vorig jaar zomer stopte TomTom daarom met de ontwikkeling van nieuwe consumentenproducten.
Wagenparkbeheer
Een derde tak die te TomTom opzette, was Telematics. Dat bedrijfsonderdeel levert systemen, waarmee bijvoorbeeld de eigenaren van grote wagenparken zoals leasemaatschappijen hun auto’s kunnen volgen. Die informatie kunnen ze onder meer gebruiken om hun wagenpark zo efficiënt mogelijk in te zetten.
TomTom legde de basis voor het bedrijfsonderdeel in 2005, met de overname van het Duitse bedrijfje Datafactory. Dat bedrijf was destijds een dwerg, met 30 werknemers en een omzet van 5 miljoen euro.
Snelle groei Telematics
Mede dankzij acquisities – tussen 2013 en 2015 deed Telematics vier overnames - groeide het nieuwe bedrijfsonderdeel razendsnel. In 2014 was het onderdeel al goed voor een omzet van 110 miljoen euro.
Vorig jaar was de omzet van Telematics al opgelopen tot 162 miljoen euro, ofwel 18 procent van de totale omzet van TomTom. Daarop behaalde het dochterbedrijf een bedrijfsresultaat (ebitda) van 59 miljoen.
Voorstanders
Voorstanders van de verkoop wijzen erop dat Telematics relatief ver afstaat van de kernactiviteiten van TomTom, het ontwikkelen van hypermoderne kaarten. Om een kans te hebben om techgiganten als Google en Apple daarmee te verslaan, zou TomTom daar al zijn energie, tijd en geld in moeten steken.
Analist Martijn den Drijver van zakenbank NIBC heeft daarom wel begrip voor de stap. "Ik had verwacht dat ze het al veel eerder zouden doen."
Onlogische keuze
Volgens anderen is een verkoop van de winstgevende en snelgroeiende tak juist een onlogische keuze. "Telematics moest onderdeel zijn van het nieuwe TomTom, en het bedrijf minder afhankelijk moeten maken van de navigatiekastjes", aldus Koen Bender van Mercurius Vermogensbeheer. "Ik vraag me af of het goed voor aandeelhouders is dat de top van TomTom in het strategisch beleid zo zwalkt."
Ook beurscommentator Hans de Geus heeft twijfels. "Als we nu zeker zouden weten dat TomTom met de opbrengst de kaarten een zetje kan geven, om daarmee te winnen, oké. Maar er bestaan juist twijfels of ze het daarmee gaan redden."
Opbrengst uitkeren
Ook kan TomTom de opbrengst van de divisie gebruiken om aandeelhouders te paaien. Afgelopen jaar hadden die met de koersdaling en het uitblijven van dividend weinig om feest over te vieren. Door een uitkering van een superdividend of een grootschalige inkoop van eigen aandelen, zou TomTom-topman Harold Goddijn hen op de korte termijn een opsteker kunnen geven.
Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de enthousiaste reactie van beleggers. Na de koersval van vorige week, sprong de koers vandaag weer ophoog. Om 15 uur noteerde het aandeel 7,22 euro, ofwel een winst van 16,5 procent.
TomTom wil niet zeggen wat het met de opbrengst van de verkoop van Telematics van plan is.
Mathijs Smit