Analyse: Beloftes voor betaalbare woningbouw zijn onuitvoerbaar gebleken
De woningmarkt is gewoonweg in het slot gedraaid
Door RUBEN EG
Een kwestie van vraag en aanbod. Dat is de woningmarkt. Tijdens de afgelopen economische crisis konden kopers kun slag slaan, omdat veel mensen hun woning moesten verkopen en heel weinig mensen het aandurfden een nieuw huis te kopen. Verkopers lieten tandenknarsend hun vraagprijs zakken, vaak zelfs tot onder hun eigen aankoopprijs.
In korte tijd draaide dit volledig om. Door de lage rente sloeg iedereen aan het kopen, van ’gewone’ kopers tot beleggers. Door het overbieden op het schaarse aanbod te koop staande huizen, schoten de prijzen in razende vaart omhoog.
Gezien de keer op keer doorbroken prijzenrecords, is het achteraf een zegen dat in 2015 de leennormen zijn aangescherpt. Als kopers nog altijd meer hadden geleend dan de getaxeerde waarde van hun droomhuis, had een volgende crisis op de woningmarkt ongetwijfeld gigantische financiële problemen voor talloze huishoudens opgeleverd.
Wie de cijfers van de Vereniging van Makelaars en Taxateurs (NVM) over de eerste drie maanden van dit jaar bekijkt, ziet de woningmarkt opeens kantelen. De vraag daalt, het aanbod groeit en de prijzen vlakken af. De oververhitte woningmarkt koelt af!
Doorstromers
Niets is minder waar. De woningmarkt is gewoonweg in het slot gedraaid. Door de hoge prijzen geven steeds meer huizenzoekers het op, met name in de steden. Niet alleen voor starters is het geringe aanbod te duur, zelfs doorstromers zoals jonge gezinnen vinden met een enorme overwaarde op zak geen woning die bij de volgende fase van hun leven past.
BEKIJK OOK:
Woningprijs stijgt voor het eerst in jaren niet meer
In de steden begint de woningmarkt te lijken op de huurmarkt. Ja, er zijn talloze huurwoningen te vinden. Maar dan alleen voor degene die maandelijks een bijna irreëel hoge huurprijs neer kan leggen. Op de koopmarkt groeit het aanbod omdat woningen langer te koop staan, omdat niemand ridicule hoofdprijzen kan en wil betalen. Zo stijgt in Amsterdam het aanbod woningen van meer dan een miljoen euro. Niet omdat die woningen een miljoen waard zijn, maar omdat verkopers het voor die prijs in de markt zetten.
Het grootste risico voor de woningmarkt vindt plaats in gemeenteraden, waar gedacht kan worden dat er sprake is van afkoeling omdat de thermometer nu 99 in plaats van 100 graden aangeeft. De pijnlijke realiteit is namelijk dat alle beloftes voor betaalbare woningbouw binnen de stadsgrenzen onuitvoerbaar zijn gebleken.