Uit Trouw:
Bouwbedrijf BAM gaat op zoek naar een andere topman. Rob van Wingerden, de huidige voorzitter van de raad van bestuur, vertrekt in april, aan het eind van zijn termijn. Hij is dan vijfenhalf jaar de baas geweest bij de bouwer uit Bunnik.
Volgens het bedrijf is in 'goed overleg' besloten dat Van Wingerden (58) niet wordt voorgedragen voor een nieuwe termijn. "Maar het is duidelijk dat dit vertrek het gevolg is van de resultaten van de afgelopen jaren", zegt André Mulder, analist bij financieel dienstverlener Kepler Cheuvreux. "Die waren niet goed."
Nieuwe cijfers over de financiële prestaties presenteert het bedrijf komende vrijdag, maar duidelijk is dat de Koninklijke Bam Groep (20.000 werknemers) door een moeilijke fase gaat. De onderneming moest al verschillende keren tegenvallende resultaten melden en zit in de hoek waar de klappen vallen, net als andere grote bouwers.
Zo had BAM lang last van het grote verlies dat het leed met het zeesluisproject in IJmuiden. Een fout in het ontwerp van twee caissons voor die sluis leidde tot een strop van 106 miljoen euro. Collega-bouwer VolkerWessels ging voor een vergelijkbaar bedrag het schip in met de zeesluisaanbesteding. Enkele bouwprojecten in Duitsland pakten samen zo'n 90 miljoen euro duurder uit voor BAM. Daarnaast waren er tegenslagen bij projecten in het Midden-Oosten. De stikstofuitspraak helpt ook niet mee; veel bouwprojecten hebben daardoor vertraging opgelopen.
Aanbestedingsprocedures
BAM (oorspronkelijke naam: Bataafsche Aanneming Maatschappij van Bouw- en Betonwerken) probeert de risico's op grote kostenoverschrijdingen te beperken met andere aanbestedingsprocedures. Grote bouwconcerns zoals ook VolkerWessels, Heijmans en Dura Vermeer vinden dat ze te weinig middelen hebben om risico's te beperken.
Vorig jaar om deze tijd deden zij onder aanvoering van voorzitter Van Wingerden een oproep om de risico's meer te delen. Het gaat de bouwers daarbij vooral om de rol van de overheid. Opdrachtgevers als Rijkswaterstaat mogen, vinden ze, best iets meer financiële risico's op hun schouders nemen.
Mulder: "Bij unieke projecten in de infrastructuur zou een nieuw soort contractvorm bouwbedrijven helpen. Je kunt bijvoorbeeld afspreken met de overheid dat de winstmarge voor het bedrijf maar een paar procent is, op voorwaarde dat de risico's meer bij de opdrachtgever komen te liggen. Als de overheid graag de infrastructuur wil verbeteren, heeft dat ook een prijs."
Dat de stikstofuitspraak op veel bouwprojecten de rem heeft gezet, maakt het er voor BAM niet makkelijker op, stelt Mulder: "Er is een idiote situatie ontstaan. Maar dat kun je een bouwbedrijf niet kwalijk nemen. De situatie waarin BAM nu zit, is ook een samenloop van omstandigheden."
Over de hele wereld
Een verzachtende gedachte is dat het bedrijf zijn omzet niet alleen uit Nederland haalt. BAM is bij prestigieuze bouwopdrachten over de hele wereld betrokken. Zo legt het bedrijf in Londen delen aan van de Crossrail, een lange ondergrondse spoorlijn waarmee miljarden ponden gemoeid zijn. Mulder voorziet dat het bedrijf ook de komende jaren een grote speler blijft: "BAM blijft echt wel zijn partijtje meespelen. De spoeling is dun op het terrein waar zij goed in zijn."
De raad van commissarissen van BAM gaat nu op zoek naar een opvolger voor Van Wingerden, die een jaarsalaris meekrijgt bij vertrek. Tot die tijd zal Frans den Houter, de huidige financieel directeur, optreden als interim-bestuursvoorzitter.
Bouw heeft nog veel last van Pfas
Nederlandse bouwbedrijven hebben nog altijd last van de effecten van de Pfas-regels, die op veel projecten de rem heeft gezet. Dat blijkt uit een enquête van branchevereniging Bouwend Nederland onder haar leden. De normen voor Pfas zijn in november wel versoepeld, maar toch heeft 27 procent van de bedrijven die de vragenlijst invulde er problemen mee, vooral bij de planning van bouwprojecten.
Enkele jaren geleden bleek dat de verspreiding van Pfas-stoffen in de bodem veel groter is dan werd aangenomen. Grondafvoer is daardoor complexer geworden en bedrijven zijn volgens Bouwend Nederland bang voor de risico's op onbedoelde overtredingen en aansprakelijkheid hiervoor. "Bedrijven staan nog niet op omvallen, maar er zijn nog grote problemen. Zeker omdat veel van deze bedrijven ook geconfronteerd worden met de gevolgen van de stikstofproblematiek", aldus directeur Fries Heinis van Bouwend Nederland.