FRITS EULDERINK (VOPAK): ‘KLAAR VOOR DE NIEUWE WERELDHANDEL’
Frits Eulderink (Vopak): ‘Klaar voor de nieuwe wereldhandel’
15-12-2021 | Interviewer: Marc Boumans | Auteur: Ellis Bloembergen
Met 71 terminals voor opslag van chemicaliën, gas en olie in 23 landen maakt Vopak de energietransitie van nabij mee. Coo Frits Eulderink over hoe het Rotterdamse concern zich voorbereidt op de nieuwe wereldmarkt: ‘Als een land aankondigt waterstof te gaan exporteren, zijn we klaar voor die klus.’
Transformeren zit diep in de genen van Vopak. De oudste voorloper van het bedrijf – het Blauwhoedenveem – ontstond in 1616. Amsterdamse dragers sjouwden de goederen van de VOC-schepen naar de stadswaag. Later kwam daar de opslag van thee en specerijen in pakhuizen bij. Eind 19e eeuw legde het bedrijf zich toe op onder meer de overslag- en opslag van olie. Tegenwoordig verlegt Vopak zijn aandacht steeds meer van olie naar chemicaliën en schonere brandstoffen zoals vloeibaar aardgas (Liquefied Natural Gas ofwel LNG) en Liquefied Petroleum Gas (LPG). Daar komen nieuwe duurzame vormen van energie en grondstoffen bij.
‘We kijken terug op een transitie van thee naar LNG’, vat coo Frits Eulderink de ontwikkeling van het concern bondig samen. Wat hem betreft sluit H2 – de scheikundige benaming voor waterstofgas – daar mooi bij aan. Vopak zet stevig in op deze veelbelovende energiebron. Het bedrijf is bij een groot aantal waterstofprojecten betrokken en volgt de internationale ontwikkelingen nauwlettend. Wat bijzonder is: voor Eulderink kent waterstof geen geheimen. Met een doctoraat in de sterrenkunde begon hij zijn loopbaan als onderzoeker bij onder meer het National Radio Astronomy Observatory in de Verenigde Staten: ‘Het sterrenstelsel bestaat voornamelijk uit waterstof.’ Eulderink maakte uiteindelijk geen carrière als wetenschapper. Wel is hij zich blijven inzetten voor wetenschappelijk onderzoek, voor zijn oude vakgebied en voor de band tussen wetenschap en bedrijfsleven, tot voor kort bijvoorbeeld via SmartPort in Rotterdam. Sinds 2010 is Eulderink coo van Vopak. In een gesprek met Marc Boumans, partner bij consultancybureau Valcon, zet hij uiteen hoe hij vanuit zijn rol de organisatie klaarstoomt voor een nieuw tijdperk.
Hoe beweegt Vopak mee op de veranderende energiemarkt?
‘Het valt niet te ontkennen dat olie en gas nog steeds belangrijk zijn in de wereldwijde energievoorziening, maar we bereiden ons voor om ook in het nieuwe energiesysteem een leidende speler te zijn. We zijn al een aantal jaren geleden begonnen met het maken van een draai. Terwijl we zo’n tien jaar geleden nog voor 55 procent afhankelijk waren van olieopslag, was dat in 2020 nog maar zo’n 30 procent. Als tankopslagbedrijf spelen we vooral een faciliterende rol. We zijn vooral bezig om nieuwe ketens aan elkaar te knopen. Daar zijn klanten bij betrokken en vaak ook partners.’
Hoe neemt u als coo de organisatie mee in deze transformatie?
‘Wat mijn job zo leuk maakt, is dat ik in alle lagen van de organisatie een rol heb. Zo moet ik de ene keer uitzoomen op mondiaal niveau, een volgende keer moet ik juist inzoomen op afdelingsniveau. Enerzijds kijk ik met de rest van de board mee hoe de wereldmarkt zich ontwikkelt, hoe de vraag naar producten verandert en welke aanpassingen dat vraagt. Ik denk mee hoe we zo kostenefficiënt mogelijk kunnen werken. Anderzijds is het vervolgens mijn taak om die missie te vertalen binnen de organisatie. We zijn van oorsprong een zeer gedecentraliseerd bedrijf. Natuurlijk moeten de 71 terminals zich houden aan onze veiligheidsvoorschriften en ethische waarden en gebruiken ze onze IT-systemen, maar daarnaast opereren zij zoveel mogelijk als zelfstandige entiteiten om de klant zo goed mogelijk te bedienen. Bij grote veranderingen, zoals nu met de energietransitie, is het de kunst om al die entiteiten te laten samenwerken en vooral ook te laten leren van elkaar. Als op een van de lokale markten innovaties van de grond komen, willen we die kennis binnen het hele bedrijf delen. Zo wordt er in Rotterdam samen met partners momenteel gewerkt aan infrastructuur voor kooldioxide. Ook komen er talloze waterstofprojecten van de grond. Het is waardevol om die inzichten met andere Vopak-teams te delen.’
Hoe organiseert u dat?
‘Enerzijds wordt kennis binnen een centraal team opgebouwd. Dat is heel gebruikelijk. Maar anderzijds wordt die kennis gedeeld met locaties waar nieuwe energieprojecten kansrijk zijn en hebben we ook lokale experts die kennis ontwikkelen. Die informatie wordt ook gedeeld vanuit de locaties met het centrale team. Er zijn bijvoorbeeld op diverse locaties collega’s die zijn gespecialiseerd in ammoniak. Deze stof wordt gezien als mogelijke energiedrager van waterstof. Bij zeven terminals zijn er operationele teams die daar al jaren mee werken. We hebben gezorgd voor digitale netwerken, waarmee teams makkelijk onderling kennis en ervaringen kunnen uitvragen en uitwisselen.’