Nog maar even een artikeltje van 3 jaar geleden inmiddels...
De worsteling van TomTom: 'Innovaties niet meer sterkste punt'
20 september 2018 16:49 Aangepast: 27 september 2018 13:33
TomTom-topman Harold Goddijn in betere tijden. Beeld © ANP
Heeft TomTom nog wel toekomst? Dat vragen beleggers zich af nadat een belangrijke klant van het navigatiebedrijf dinsdag in zee ging met concurrent Google.
Beleggers waren het afgelopen jaar sowieso al niet verwend met TomTom. Terwijl de koersen van veel techaandelen juist flink stegen, verloor de koers van het navigatiebedrijf uit Amsterdam de afgelopen tien maanden bijna 15 procent. Begin november 2017 tikte het aandeel nog bijna 10 euro aan. Afgelopen maandag, vlak voor de storm, sloot het aandeel op 8,50 euro.
Vrije val
Toen bekend werd dat een belangrijke klant van TomTom in zee gaat met Google, raakte het aandeel dinsdag in een vrije val. Vanaf 2021 gaan de auto’s van de samenwerkende producenten Renault, Mitsubishi en Nissan gebruik maken van navigatie- en entertainmentsystemen van de Amerikaanse technologiereus.
TomTom verloor die dag bijna een kwart van zijn beurswaarde, ofwel bijna 500 miljoen euro. Woensdag verloor het aandeel nog eens ruim 4 procent. vandaag is er sprake van licht herstel. Koopjesjagers en partijen die speculeren op een overname hebben het aandeel om 16.00 uur weer bijna 5 procent hoger gezet.
Miniatuurvoorbeeld Lees meer:
Dramatische koersval TomTom, grote automerken kiezen voor Google
Zwakke reactie TomTom
Wat de neergang versterkte, was dat het Amsterdamse navigatiebedrijf traag en weinig krachtig reageerde. TomTom erkent dat de sector zeer concurrentiegevoelig is, maar stelt dat de keuze van de drie automakers niet betekent dat de hele auto-industrie nu overgaat naar Google.
Wel omschreef bestuursvoorzitter en grootaandeelhouder Harold Goddijn de stap van de autofabrikanten tegen persbureau Bloomberg als een 'wake up call'. Tot voor kort stelde TomTom altijd dat autofabrikanten zichzelf en de data van hun autorijders niet zouden willen uitleveren aan een bedrijf als Google. Nu blijkt dus dat een belangrijke speler daartoe toch bereid is.
Onrust sussen
In een poging de onrust rond het aandeel te sussen, tekende financieel bestuurder Taco Titulaer nog aan dat het nieuws geen rechtstreeks gevolg heeft voor de omzet, maar alleen voor de orderinstroom. Weinig geruststellend, want die orderinstroom bepaalt de toekomstige omzet.
De reacties van de bestuurders vindt beurscommentator Jacob Schoenmaker niet sterk. "Het zijn niet de antwoorden die je als belegger wil horen. Je wil weten hoe het bedrijf dit probleem gaat tackelen, hoe het met nieuwe innovaties wel aantrekkelijk gaat blijven. Maar innovaties zijn niet meer helemaal het sterkste punt van TomTom."
"Innovaties zijn niet meer helemaal het sterkste punt van TomTom."
Doorslaand succes
TomTom werd in 1991 opgericht, en bracht dertien jaar later het eerste navigatiekastje op de markt. Dat werd een doorslaggevend succes. In 2005, het jaar van de beursgang, boekte TomTom met 316 werknemers een omzet van 720 miljoen euro. Twee jaar later was het aantal werknemers gestegen tot 1300, en bedroeg de omzet ruim 1,7 miljard euro.
In 2008 beleefde TomTom een dramatisch jaar. Op het hoogtepunt van de markt nam het bedrijf branchegenoot Tele Atlas over, maar moest daar eind van het jaar al meteen honderden miljoenen op afschrijven.
De crisis op de financiële markten en de opkomst van de smartphone als concurrent van de navigatiekastjes, drukten de omzet. Dat jaar presenteerde het bedrijf een verlies van 872 miljoen euro.
Transformatie
Het moet worden gezegd dat TomTom de snel veranderende marktomstandigheden niet gelaten over zich heen liet komen. Om de consumententak drijvende te houden, zette het een divisie op die sporthorloges en camera’s ging verkopen. Daarnaast zette TomTom in op de transformatie naar een dienstverlener voor andere bedrijven.
In de eerste plaats ging het digitale kaarten en navigatiesoftware verkopen aan autoproducenten, voor het gebruik in ingebouwde navigatiesystemen. Pikant detail: Renault, dat nu in zee is gegaan met Google, was in 2008 een van de eerste grote klanten van TomTom.
Miniatuurvoorbeeld Lees meer:
Alleen kan TomTom digitale kaartenstrijd niet winnen: 'Ze hebben slagkracht nodig'
Dienstverlening aan bedrijven
Ook levert TomTom kaarten, data, software en diensten aan andere bedrijven en overheden. De omslag was redelijk succesvol. Vorig jaar boekte TomTom met deze divisie een omzet van 329 miljoen euro, goed voor ruim een derde van de totale omzet.
Ten slotte ging TomTom ook systemen leveren waarmee eigenaren van grote autoparken, zoals lease- of transportbedrijven, hun auto’s in de gaten kunnen houden. Dat bedrijfsonderdeel is goed voor een omzet van 162 miljoen euro. Samen zijn deze twee divisies goed voor 54 procent van de totale omzet.
Maar ondanks de nieuwe activiteiten bleef de omzet van TomTom, waar inmiddels 4800 mensen werken, de afgelopen jaren gestaag dalen. Tegen het hoogtepunt van ruim 1,7 miljard euro in 2007 stond vorig jaar een omzet van 903 miljoen euro.
Geen succes
Een van de redenen is, dat de introductie van nieuwe consumentenelektronica geen succes werd. In de zomer van 2017 zette TomTom daar na tegenvallende omzetten de voet op de rem. Door de reorganisatie van de divisie en de volledige afschrijving van de goodwill van 169 miljoen euro, boekte het toch al verliesgevende TomTom vorig jaar een verlies van 204 miljoen euro.
Sindsdien richtte TomTom zich vooral op de levering van kaarten en software aan klanten in de auto-industrie. Vooral van de ontwikkeling van ultramoderne technologie, waarmee auto's steeds autonomer kunnen rijden, verwachtte het bedrijf veel.
"Het grootste deel van onze groei in de nabije toekomst zal komen uit het vergroten van ons marktaandeel in de markt voor navigatiesystemen in auto’s zijn ingebouwd", beloofde topman Goddijn in zijn meest recente jaarverslag.
Pijnlijk
Dat maakt het des de pijnlijker dat de alliantie Renault, Mitsubishi en Nissan nu kiest voor Google. Als andere klanten van TomTom, zoals Groupe PSA (Peugeot), Volkswagen, Mercedes Benz, Alfa Romeo, Subaru, Toyota en Fiat, dit voorbeeld volgen, ziet het er niet rooskleurig voor het navigatiebedrijf uit.
Wat dan resteert, is wellicht een overname door een sterkere speler. In maart werd al even op zo’n overname gespeculeerd. En ook nadat het bedrijf dinsdag door de koersval bijna een half miljard euro goedkoper werd, deden opnieuw overnamegeluiden de ronde.
Mathijs Smit