Alsnog lobbyverbod voor Cora van Nieuwenhuizen
Als nieuwe voorzitter van lobbyclub Energie-Nederland zou Cora van Nieuwenhuizen gewoon contact mogen hebben met haar oud-ambtenaren, vond haar ministerie. Maar volgens demissionair premier Rutte kan daar geen sprake van zijn.
Jan Kleinnijenhuis 8 september 2021, 16:13
Oud-minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) wordt alsnog verboden om de komende twee jaar contact te hebben met ambtenaren van het ministerie van infrastructuur en waterstaat. Het lobbyverbod voor oud-bewindspersonen gaat tóch op voor Van Nieuwenhuizen, zegt demissionair minister-president Mark Rutte in antwoorden op vragen uit de Tweede Kamer.
Van Nieuwenhuizen wekte vorige week grote verbazing door vroegtijdig op te stappen als minister om voorzitter te worden van lobbyclub Energie-Nederland. In haar nieuwe functie behartigt Van Nieuwenhuizen de belangen van grote energiebedrijven als Essent en RWE, maar ook oliebedrijven Shell en BP en bouwbedrijf Bam staan op de ledenlijst. Ook het Russische Gazprom is lid van de lobbyclub.
Stilletjes ingetrokken
In 2017 werd door het kabinet-Rutte II een contactverbod voor oud-bewindspersonen ingesteld. Twee jaar lang mogen ze geen contact hebben met ambtenaren van het ministerie waar zij eerder leiding aan gaven. Volgens het toenmalige kabinet beoogde dat verbod ‘te voorkomen dat aftredende of afgetreden bewindslieden kennis en positie uit de eerdere hoedanigheid als bewindspersoon op onwenselijke wijze benutten voor de belangen van een organisatie waar zij na het aftreden in dienst zijn getreden’. Hoewel het lobbyverbod per 1 januari 2020 stilletjes werd ingetrokken, is het nog wel van kracht, bevestigde demissionair minister Kajsa Ollongren van binnenlandse zaken vorige maand aan de Tweede Kamer.
Toen Van Nieuwenhuizen vorige week dinsdag haar vertrek aankondigde, was haar voormalige ministerie nog stellig dat het lobbyverbod voor haar niet zou gelden. “Energie is de verantwoordelijkheid van het ministerie van economische zaken, dus zij mag gewoon contact hebben met ambtenaren van infrastructuur en waterstaat”, zei de woordvoerder van het ministerie destijds. Het ministerie gaat niet in op de vraag waarom en wanneer besloten is dat het lobbyverbod toch wel geldt voor de oud-minister. Ook wil het ministerie niet zeggen of al voorafgaand van het aftreden van Van Nieuwenhuizen intern over de zaak is overlegd.
Belangenconflicten
Terwijl het ministerie vorige week volhield dat het lobbyverbod niet zou gelden voor Van Nieuwenhuizen, zag de oud-minister zelf wel degelijk potentiële belangenconflicten. Al op 28 juli informeerde zij de hoogste baas op het ministerie, secretaris-generaal Jan Hendrik Dronkers, over haar nieuwe functie. Zij vroeg hem haar “te attenderen op aangelegenheden die tot haar taak behoren en mogelijk direct of indirect kunnen raken aan een nieuwe functie”, zo schrijft Rutte aan de Tweede Kamer. Beslissingen op het terrein van haar nieuwe functie zouden dan door de minister van economische zaken genomen moeten worden. “Deze afspraak is gemaakt om elke schijn of potentiële schijn van belangenverstrengeling te vermijden”, aldus Rutte.
Hoewel contact met haar oud-ambtenaren de komende twee jaar in principe niet is toegestaan, kan de secretaris-generaal daar een uitzondering voor maken. Dat geldt ook voor voormalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) van hetzelfde departement, die al eerder vertrok. Zij werd twee maanden geleden directeur van het World Resources Institute, dat zelfs 1,7 miljoen euro subsidie kreeg van haar voormalige departement.