FD
'Twee co-ceo's was voor de integratie van twee bedrijven te ingewikkeld'
Bijna een jaar na de aankondiging heeft de top van DSM dan eindelijk alle benodigde goedkeuringen gekregen voor het volgende hoofdstuk in zijn transformatie. Het bedrijf dat in 1902 werd opgericht voor de exploitatie van staatsmijnen en vervolgens de productie van kunstmest en textielvezels, om zich daarna te richten op ingrediënten voor gezonde en natuurlijke voeding, vormt vanaf dinsdag een nieuw bedrijf samen met het Zwitsers smaak- en geurstoffenbedrijf Firmenich.
Ook al is de beurskoers van DSM sinds de aankondiging van de fusie circa 28% gedaald en klinken in Nederland kritische geluiden over de 'verkwanseling' van een kroonjuweel, topman Dimitri de Vreeze blijft onverminderd enthousiast. 'Ik denk dat de combinatie uniek is. We hebben vanaf nu 2000 topwetenschappers, meer dan 16.000 patenten, 15 R&D-centra en een onderzoeksbudget van €700 mln om gezond en smaakvol voedsel te maken voor mens en dier.' De Vreeze en vertrekkend co-ceo Geraldine Matchett hebben telefonisch een half uurtje voor vragen voordat ze duizenden nieuwe medewerkers spreken.
Nu begint het lastigste onderdeel. Hoe gaat een beursgenoteerd Nederlands concern integreren met een Zwitsers familiebedrijf in een andere tak van sport?
De Vreeze: 'Ik werk nu 32 jaar voor DSM, beschouw het bedrijf als een familie en met mij vele anderen. Firmenich is weliswaar een familiebedrijf, maar hun rapportages zijn heel transparant. Ze hebben een hoog niveau van rapporteren over duurzaamheid en hun governance wijkt niet af van die bij een beursgenoteerd bedrijf. Natuurlijk gaan we een nieuwe cultuur bouwen, maar daar zou ik niet wakker van liggen.'
Waar dan wel van?
'Het hele bestuur gaat nu de wereld rond om te zorgen dat overal de neuzen dezelfde kant op staan. We proberen ook zoveel mogelijk hetzelfde te laten. De grootste verandering is in de divisie Taste, Texture & Health waar we €1,3 mrd aan DSM-omzet integreren met €1,7 mrd van Firmenich in Delft. Dat is echt de bouwplaats voor het nieuwe bedrijf.'
De raad van bestuur zetelt voortaan in Zwitserland. Hoe bewaakt u de unieke en Nederlandse cultuur van DSM?
Matchett: 'Als Zwitserse heb ik tien jaar in Nederland gewerkt. Wat ik hier bewonder is de focus op duurzaamheid en stakeholders. Maar ook Firmenich heeft uitstekende geloofsbrieven als het gaat om duurzaamheid. Als dat niet het geval was, waren we de fusie niet aangegaan. Duurzaamheid is een essentieel onderdeel van het DNA van DSM, dat kunnen we niet compromitteren. DSM heeft ook de langetermijnfocus van een familiebedrijf.'
U was drie jaar co-ceo met De Vreeze. Nu het zware werk begint, stapt u op. Waarom?
'Het bij elkaar brengen van twee bedrijven is inderdaad een klus. En met twee co-ceo's wordt het misschien te ingewikkeld. We hebben bedacht dat we het bedrijf helpen in de integratie met een simpeler topstructuur. Toen Dimitri en ik aan de klus begonnen, wilden we DSM toekomstbestendig maken. Dat is gelukt. Ik denk dat dit het goede moment is om weg te gaan. Wat ook helpt is dat we een zeer capabele cfo krijgen, met wie ik al jaren bij DSM samenwerk.'
Er loopt een kartelonderzoek tegen onder andere Firmenich. Is dat een bedreiging voor de fusie geweest?
De Vreeze: 'Er spelen altijd zaken. We hebben lang moeten wachten op goedkeuring van de Indiase autoriteiten. En we hebben ook gesproken over het onderzoek. Er is ons verteld dat het gaat om een vooronderzoek naar mogelijke overtredingen. Het kan jaren duren dus we moeten afwachten wat er uit komt.'
Bent u gerust?
'Ik kan alleen zeggen dat we volledig meewerken aan het onderzoek.'
In Nederland wordt erg kritisch gekeken naar de fusie. Na Shell en Unilever vertrekt nu ook DSM.
'Een van de vier divisies komt in Delft. We investeren met ASR in de campus van Delft. We hebben ook een hoofdkantoor in Maastricht en zullen ons netwerk in Nederland blijven benutten. Ik snap de emotie. Als Firmenich niet een absolute droompartij was geweest, dan hadden we het niet gedaan. Je kunt niet alleen gezonde voeding ontwikkelen, het moet ook nog lekker smaken. Ik denk dat deze stap niet alleen goed is voor DSM maar ook voor Nederland.'
Bij de laatste kwartaalcijfers bleek dat DSM worstelt en Firmenich excelleert. Zorgt dat voor frictie tussen de twee?
Matchett: 'Het is vooral de divisie diervoeding die worstelt. Er is nog weinig vraag uit China, maar op het moment dat dat land volledig bevrijd is van de covid-perikelen zal die zich herstellen.'
De Vreeze: 'Ik denk dat deze resultaten zorgen voor nog meer vasthoudendheid om de synergieën te realiseren. Als alles zonnig is, kun je zelfvoldaan geraken. Ik denk dat het zorgt voor een gevoel van urgentie en dat is bij de start van het integratieproces best wel prettig.'
Zijn de Zwitsers nerveus over de financiële consequenties mochten ontevreden gepensioneerden naar de rechter stappen?
'Het pensioenfonds staat los van DSM en het bedrijf is altijd zijn verplichtingen nagekomen. Je weet dat DNB strikt toezicht houdt op alle pensioenfondsen. Dus er zijn op dat punt geen financiële risico's voor ons nieuwe bedrijf. Maar ik snap de emotie. Als je pensioen niet wordt geïndexeerd, doet dat mensen pijn.'
Ten slotte: DSM levert de ceo, de cfo en de president-commissaris. Maar de Zwitsers kunnen met 34% van de aandelen beslissingen blokkeren of forceren. Wie is nu de baas?
'Drie familieleden stappen in de raad van commissarissen. Dat geeft hun betrokkenheid weer. Zij zitten er voor de lange termijn in. Er zijn ook regelingen getroffen die de andere aandeelhouders beschermen tegen in onderling overleg handelen van aandeelhouders Firmenich. En in het uitvoerend comité zitten net zoveel mensen van DSM als van Firmenich. Ik denk dat we een goede balans hebben gevonden die recht doet aan de transactie.'