Lepre Chaun schreef op 5 januari 2023 19:03:
analyse banken
Banken stevenen af op topjaar ondanks crisis
Terwijl veel bedrijven het in 2023 lastig zullen krijgen, breekt voor de Europese banksector het beste jaar sinds lang aan.
Met dank aan de gestegen rente, die de inflatie onder de knoet moet krijgen.
Analisten verwachten dat de Europese banksector na een jarenlange lastige periode voor goede tijden staat. En die kunnen volgens Bank of America (BofA) bovendien een paar jaar aanhouden.
Hoogconjunctuur voor de banken, terwijl de economie in zak en as zit.
Hoe valt dat te verklaren?
1. Leve de inflatie
De belangrijkste reden is dat banken opnieuw geld verdienen aan spaardeposito’s dankzij de gestegen rente. Dat is het gevolg van centrale banken zoals de Europese Centrale Bank, die de korte rente fors verhoogden om de ontspoorde inflatie te bedwingen. Centraal bankiers overspoelden tussen 2014 en 2022 de markt met goedkoop geld om de economie te stutten. De depositorente van de ECB was zelfs tot 50 basispunten negatief. Het maakte dat banken een strafrente op hun overtollige liquiditeiten moesten betalen. En spaarders kregen op hun spaarboekje het wettelijke minimum.
Dat beeld is nu snel aan het wijzigen. De ECB heeft de depositorente sinds juli al met 250 basispunten verhoogd tot 200 basispunten (2 procent). Verwacht wordt dat Frankfurt de depositorente nog zeker twee keer met 50 basispunten zal verhogen. Dat maakt voor de banken een wereld van verschil. Op overtollige liquiditeiten die ze nu bij de ECB parkeren, krijgen ze 2 procent rente. In februari, als de ECB er 50 basispunten bijdoet, wordt dat wellicht 2,50 procent.
• Meer dan drie miljard euro winst voor Belgische banken
Bank of America zegt dat de banken het grotere deel van die rentebonus nog moeten opstrijken. De BofA verwacht dat de Europese banken hun rente-inkomsten door die gestegen rente dit jaar én volgend jaar telkens met 36 miljard euro zien stijgen. De BofA zegt ook dat, eens de ECB de rente opnieuw zal beginnen te verlagen, die hoe dan ook niet meer tot nul procent zal dalen.
Bank of America ziet de rente-inkomsten van Europese banken dit én volgend jaar stijgen met telkens 36 miljard euro
Omgekeerd zijn banken traag om spaarders meer rente te geven. De meeste banken in België hebben wel al aangekondigd dat ze de spaarrente zullen verhogen, maar daarbij getuigen ze van traagheid en creativiteit. Belfius, bijvoorbeeld, biedt op zijn klassieke spaarrekening maar 0,50 procent rente. Wie de iets betere vergoeding (0,80 procent) wil, moet een nieuwe spaarrekening openen. Je moet dus al zelf actie ondernemen om van de betere voorwaarden te kunnen genieten.
Bovendien krijg je hoe dan ook de totale vergoeding (0,50 procent tot 0,80 procent rente) slechts voor geld dat een jaar lang onaangeroerd blijft staan. Geld dat minder dan een jaar lang geparkeerd blijft, krijgt maar een vergoeding van 0,35 procent basisrente en 0,15 procent getrouwheidspremie.
BNP Paribas Fortis, de marktleider in het spaarboekje, heeft zelfs de rente nog niet aangepast. De basisrente is er nog 0,01 procent met een getrouwheidspremie van 0,10 procent. Elke dag waarop de bank de spaarrente op zo goed als nul procent houdt én ondertussen geld parkeert bij de ECB, levert stevige winsten op.
2. Apathische klanten
Dat doet BofA concluderen dat banken met een stabiel spaarkussen vandaag een troef in handen hebben. Hoe meer hun klanten relatief apathisch zijn en hun spaargeld gewoon laten staan, hoe minder de bank de rente moet optrekken om te beletten dat hun spaarders elders hun toevlucht zoeken. Banken zullen wellicht verplicht worden om de rente nog te verhogen, maar ondertussen profiteren ze wel van een vertragingseffect. Nieuwe kredieten worden wel onmiddellijk duurder, spaargeld wordt maar met vertraging beter vergoed.
3. Eigen vermogen
Banken hebben buffers om risico’s op te vangen en hebben hun balans ingedekt tegen renterisico’s. Ze krijgen nu op hun eigen vermogen opnieuw een vergoeding, terwijl dat in de dagen van het spotgoedkope geld niet zo was. Allerlei indekkingsinstrumenten worden mogelijk ook meer geld waard. Het meest berucht zijn de renteswaps van Dexia Bank, dat zich aan de vooravond van een historische rentedaling indekte tegen een rentestijging. Na tien jaar bloeden zijn de nu nog resterende swaps een bonus.
4. Kredietvraag en -verliezen
Een andere kwestie is of de vraag naar nieuwe kredieten onder druk zal komen. Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING Bank, verwacht dat er bij gezinnen minder vraag naar woonkredieten zal zijn en dat bedrijven minder investeringskredieten zullen vragen. De economie ligt immers op apegapen en economen voorspellen een jaar van stagflatie (een combinatie van een stagnerende groei en vrij hoge inflatie). Vanden Houte verwacht wel dat bedrijven die de afgelopen jaren vlot via de (obligatie)markten geld konden ophalen, nu meer bij de banken zullen moeten aankloppen.
Een andere vraag is in welke mate banken te maken krijgen met kredietverliezen. De combinatie van een economie die stilvalt, stijgende kosten én een hogere rente dreigt bedrijven in ademnood te brengen. Banken moeten zien dat ze wat ze winnen aan rente-inkomsten, niet via de achterdeur verliezen aan wanbetalers. ‘Voor de banken is het belangrijk dat hun klanten het goed blijven doen’, zegt Vanden Houte. Tot nu toe zijn er nog weinig verhalen over bedrijven die in wanbetaling komen. Tijdens de pandemie was de val van modegroep FNG voor BNP Paribas Fortis nog een flinke aderlating.
De Bofa verwacht dat de provisies voor slechte kredieten halfweg dit jaar zullen pieken, om dan opnieuw te dalen. De schade zou relatief beperkt blijven.
Sommige bankiers waarschuwen dat het feestje van korte duur zal zijn. Beleggers lijken die mening niet te delen. Ze kopen gretig bankaandelen. Sinds Nieuwjaar stegen de Europese bankaandelen al met 6,91 procent. Gisteren ging ABN Amro 5,95 procent hoger, steeg BNP Paribas met 4,11 procent en klom Deutsche Bank met 5,27 procent.