'Nopenhagen' stelt CO2-markt teleur
22 december 2009, 7:15 uur | FD.nl
Door: Jeroen Bos
De geflopte klimaattop in Kopenhagen leidt tot teleurstelling en onzekerheid op de CO2-markt. De prijs voor het recht op uitstoot van koolstofdioxide daalde de afgelopen twee weken sterk toen duidelijk werd dat wereldleiders niet tot eenduidige reductiedoelen zouden komen. Een termijncontract voor uitstoot van een ton CO2 in december 2010 zakte van euro 15 eerder deze maand tot euro 12,50 gistermiddag.
'Nopenhagen, fiascopenhagen, noem het wat je wilt, maar Kopenhagen heeft niets geleverd waar de markt zich aan kan optrekken', aldus analist Trevor Sikorski van Barclays Capital. 'Het niet-bindende akkoord dat is gesloten, blijft ver achter bij de verwachtingen. Er is geen duidelijk tijdpad, laat staan een deadline voor een definitief akkoord over reductie van CO2.'
Het uitblijven van een bindend VN-akkoord, als opvolger van het Kyotoprotocol, zet delen van de CO2-handel op losse schroeven. Zonder toekomstig internationaal raamwerk komen westerse investeringen in CO2-projecten in ontwikkelingslanden onder druk te staan. Ook de Europese markt voor emissierechten verkeert in onzekerheid, nu belangrijke spelers als de VS en Japan geen definitieve reductiedoelen stellen.
Lappendeken
De markt voor CO2-rechten is een internationale lappendeken. Europese bedrijven kunnen emissierechten kopen en verkopen op een door de Europese Unie gereguleerde markt. Die is voor zijn voorbestaan weliswaar niet afhankelijk van de VN-top in Kopenhagen, maar de uitkomst van dat overleg is wel van invloed op de toekomstige hoeveelheid verhandelbare emissierechten.
Het Europese handelssysteem werkt met quota van aantallen rechten die per land worden toegewezen. Zo'n toewijzing geldt voor een afgebakende handelsperiode. De huidige periode loopt tot eind 2012, wanneer de verplichtingen van het Kyotoprotocol aflopen. De omvang van de quota voor de volgende periode, van 2013 tot 2020, speelt nu al een rol bij de prijsvorming van CO2-rechten, ook al omdat vanaf 2013 voor de meeste bedrijven de rechten niet meer gratis worden toegekend, maar op een veiling worden aangeboden.
Doelstelling
Vooruitlopend op het post-Kyototijdperk, heeft de EU vorig jaar al besloten om de uitstoot van broeikasgassen in de volgende handelsperiode met 20% te verminderen, ten opzichte van 1990. Dat betekent dat er na 2012 jaarlijks 1,74% minder rechten beschikbaar komen voor bedrijven. Die doelstelling is niet in beton gegoten, maar kan worden aangepast. Europa zou liever 30% reduceren, als de rest van de wereld volgt.
'Een deel van de markt rekende erop dat de EU in Kopenhagen al zou beslissen om voor 30% reductie te gaan', zegt Stig Schjølset van energieconsultant Point Carbon. 'Daarom liep de CO2-emissieprijs de afgelopen maand op. Een hogere doelstelling betekent dat emissierechten schaarser worden. Maar dat lijkt voorlopig niet te gebeuren.' De grootste onzekerheid heerst op de markt voor zogenoemde gecertificeerde emissiereductie credits (cer's). Investeerders kunnen zulke cer's verdienen door CO2-reductieprojecten in ontwikkelingslanden te beginnen. Per ton verminderde uitstoot kent een VN-bureau een cer toe. Europese bedrijven mogen die cer's voor een beperkt deel inzetten om hun emissiedoelen te halen. Het toekennen van cer's is onderdeel van het Kyotoprotocol.
Onzekerheid
'Nu Kopenhagen geen opvolger daarvoor heeft opgeleverd, is de cer-markt gehuld in onzekerheid', stelt Schjølset. 'De markt en het reguleringsmechanisme blijven waarschijnlijk wel bestaan. Maar het is zeer onduidelijk in welke vorm.' Schjølset verwacht dat investeerders wel drie keer zullen nadenken voor zij geld in cer-projecten zullen steken. 'Alleen de echte risiconemers blijven over. Zij investeren nu, in de hoop dat zij straks voorliggen op andere investeerders. Dat kan heel veel geld opleveren, maar het kan ook helemaal mislopen als de internationale politiek niet op tijd met een nieuw mandaat komt.'
Een cer-markt die op drijfzand staat en een emissierechtenmarkt waarvan de toekomstige omvang nog onzeker is. Het zijn allemaal tekenen dat de handel in CO2 nog lang niet volwassen is. Toch zijn marktvorsers positief over de toekomst. 'Deze markt kan het komende decennium groter worden dan de oliemarkt', meent onafhankelijk consultant emissiehandel Jos Cozijnsen. 'In Europa worden nu ruim twee miljard emissierechten per jaar uitgegeven. Vanaf 2012 komen daar de VS bij met naar verwachting vijf miljard rechten', stelt Cozijnsen. 'Rechten gaan gemiddeld vijf keer van de hand. Bij een prijs van euro 20, die ik verwacht, is dat een enorme financiële activiteit.'
Copyright (c) 2009 Het Financieele Dagblad