Forse meningsverschillen tijdens cruciale G-20 conferentie deze week
Maatschappij | Economie | 30 Maart 2009 | 14:50:22
Forse meningsverschillen tijdens cruciale G-20 conferentie deze week
President EU: 'Obama's politiek leidt naar de hel'
--------------------------------------------------------------------------------
De aanloop naar de aankomende internationale economische G-20 topconferentie deze week in Londen, die door veel analisten wordt gezien als de allerlaatste kans om de weredeconomie te redden van een diepe, jarenlange depressie, wordt gekenmerkt door een aantal forse meningsverschillen over de te volgen koers, die de VS en Groot Brittannië enerzijds, en Europa anderszijds, steeds verder uit elkaar drijft. En dan is er ook nog China, dat zich duidelijk opwerpt als de nieuwe economische grootmacht, met haar door Rusland gesteunde ideëen over de invoering van een nieuwe wereldwijde reserve-munteenheid, iets waar de Amerikanen zich fel tegen zullen verzetten.
De wereldleiders zullen hoogstwaarschijnlijk beseffen dat een éénsluidende aanpak en dito verklaringen tijdens de G-20 conferentie, van onmetelijk belang zijn om het weggesmolten vertrouwen in de wereldeconomie mogelijk weer enigszins te doen herstellen. Maar aan de vooravond van de topbijeenkomst graven de verschillende partijen zich almaar dieper in, overtuigd van het gelijk van hun eigen standpunt.
Vorige week noemde de huidige president van de EU, Mirek Topolanek (Tsjechië), Obama's economische politiek onverbloemd 'de weg naar de hel'. En hij sprak niet namens zijn eigen land alleen; veel Europese leiders zijn het met hem eens. De Duitse bondskanselier Merkel reageerde zeer geirriteerd op het door de Engelse premier Gordon Brown voortdurend hameren op het belang van uiterst kostbare fiscale stimulansprogramma's. 'Ik laat me door niemand vertellen dat we nog meer geld moeten uitgeven!' reageerde ze fel.
De minister van Financiën van het in een ernstige recessie verkerende Spanje, Pedro Solbes, viel haar bij. 'In deze omstandigheden geloven mijn collega's van de eurozone en ik dat er geen ruimte is voor nieuwe fiscale stimulansplannen.' Ook de Franse president Sarkozy ziet veel meer in een 'radicale hervorming' van het kapitalisme, dan het verlagen van de belastingen en spenderen van nog eens honderden miljarden euro's.
De VS en Groot Brittannië, landen die feitelijk worden geregeerd door het bankensysteem, zijn gefrustreerd vanwege de Europese weigering om zich aan te sluiten bij hun geld-geld, en nog veel meer geld-bijdrukken politiek. Het verzet van de EU wordt geleid door Duitsland, dat ooit door het volgen van zo'n politiek te maken kreeg met hyperinflatie, en een dramatische economische en sociale situatie. In die periode kon Adolf Hitler aan de macht komen. Dat nooit weer, zeggen de Duitsers. En ze vinden de meeste EU landen aan hun zijde.
Europa wil juist af van alle excessen, die het bankensysteem zo machtig hebben gemaakt, en waardoor de wereldeconomie door hun ongebreidelde speculaties zo in de problemen kon raken. De VS wil daarentegen meer macht geven aan haar overheidsinstellingen, die echter aan de leiband lopen van de grote banken. Europa zal iets dergelijks nooit accepteren. Obama en Brown hoeven daarom niet eens te proberen om dit aan de EU voor te stellen.
Grotere rol China en IMF
Maar de G20 bestaat niet alleen uit de VS, Groot Brittannië en de EU. China heeft de afgelopen weken een aantal proefballonnetjes opgelaten, waaruit blijkt dat zij het Russische voorstel om de dollar te dumpen en over te gaan op een nieuwe wereld-reservemunteenheid, mogelijk wel zien zitten. Er is echter geen kans dat dit voorstel zal worden aangenomen, aangezien de VS mordicus tegen deze maatregel is. Begrijpelijk, want dit zou het lot van de dollar onmiddellijk bezegelen en de Amerikaanse economie voorgoed totaal doen instorten.
Maar China geeft het niet gemakkelijk op. Afgelopen week haalde het land fel uit naar de andere grote economiën, vanwege het gebrek aan goede en snelle maatregelen. China, dat afgelopen jaar Duitsland inhaalde en de derde grootste economie ter wereld werd, neemt een tussenpositie in: het wil én meer kostbare stimulansmaatregelen, én de financiële supervisie herstellen. De Chinezen beweren dat deze aanpak in China zelf nu al zijn vruchten afwerpt, en dringen er bij de Westerse landen op aan om hetzelfde te doen.
Ondanks het feit dat de economische groei in China vrijwel gehalveerd is, de export in elkaar gestort is, er duizenden fabrieken gesloten zijn en 20 miljoen migrantenarbeiders werkloos zijn geworden, houdt China niet op met de wereld te dicteren hoe we uit de crisis moeten komen. 'China gaat in het offensief,' aldus Jun Ma, hoofdeconoom bij de Deutsche Bank in Hong Kong. 'China wil een veel prominentere rol gaan spelen in de aanloop naar de G-20, omdat dit een kritiek moment is om het wereldwijde financiële systeem te hervormen.'
De Chinese Centrale Bank verwijt de Westerse landen, met de VS voorop, 'zelfvoldaanheid', alsmede ook het misplaatste vertrouwen dat de markt zichzelf wel zal corrigeren (overigens is dat nu juist iets wat in de VS door het vele overheidsingrijpen NIET gebeurd is). 'Als de markt niet gecontroleerd wordt, dan leidt dit tot zeepbellen en uiteindelijk een desastreuze opschoning in de vorm van een financiële crisis zoals de huidige,' aldus een verkaring van de bank.
De economische grootmachten zijn het er min of meer wél over eens dat het IMF meer macht moet krijgen om in te grijpen. Onlangs besloot het IMF al tot het uitgeven van 'Special Drawing Rights', een soort speciale super-valuta die bedoeld is om in problemen verkerende landen te ondersteunen. Door Rusland en China wordt deze maatregel gezien als de eerste stap naar de door hen gewenste nieuwe wereld-reservemunteenheid.
Het IMF moet mogelijk zelfs Groot Brittannië te hulp schieten, iets dat nog maar een jaar geleden voor onmogelijk werd gehouden. Maar de ontwikkelingen in premier Brown's thuisland duiden op een verdere verslechtering van de economie. De recessie blijkt erger te zijn, en de recente uitgifte van staatsobligaties, waarmee de uitgaves en schulden worden gefinancierd, werd een faliekante mislukking.
Een andere economische grootmacht verkeert eveneens in ernstige problemen: Japan. Japan, waar de export en produktie met tientallen procenten tegelijk is ingestort, is het eerste land geworden dat heeft toegegeven dat het mogelijk jarenlang te kampen krijgt met deflatie. Net als de Engelsen zijn ook de Japanners de wanhoop nabij, en zullen zij op de G-20 top alles doen om een algemeen, positief klinkend wereldwijd akkoord te bereiken.
Harde realiteit zal positivisme inhalen
Ondanks een lawine 'positieve' en 'hoopgevende' berichten in de media, die ons bombarderen met uitspraken van politici en economen dat 'het ergste bijna voorbij is', en er 'eind dit jaar, of volgend jaar, weer groei zal zijn', kan niet ontkend worden dat de werkelijkheid zich nog altijd in tegenovergestelde richting beweegt, en er op gigantische schaal dramatische veranderingen plaatsvinden. Maar iedere opleving op de beurzen, iedere 'minder snelle teruggang dan verwacht' wordt aangegrepen om de mensen voor te houden dat het weer de goede kant op gaat, of dit in ieder geval op het punt staat te gebeuren.
Dat is misschien begrijpelijk, maar of het ook v