Verder met de NRC:
De kredietcrisis barst los en in de loop van 2008 is het DSM-pensioenfonds technisch failliet.... Ook andere pensioenfondsen worden zwaar getroffen door de krach op de financiële markten, maar de schade bij DSM is onevenredig groot. In 2005 behoorde het pensioenfonds onbetwist tot de rijkste van Nederland, drie jaar later bungelt de hoeder van de pensioenen van de werknemers van DSM onderaan de lijstjes.
De situatie bij DSM zelf is heel anders. De nieuwe strategie blijkt een eclatant succes en vanaf 2008 breken gouden jaren aan. Het bedrijf maakt jaarlijks gemiddeld zo’n 670 miljoen euro winst en ontpopt zich tot beurslieveling.
De noodplannen voor het DSM-pensioenfonds blijken in de daaropvolgende jaren niet het gewenste effect te hebben.... Wat wel groeit, is de dikte van de jaarverslagen. De toon daarin is optimistisch. Het bestuur roemt de behaalde resultaten, die beter zijn dan zelfgekozen ijkpunten. Pagina’s lang wordt uitgeweid over het verbeterde communicatiebeleid. Nergens staat dat de koopkracht van DSM-gepensioneerden harder daalt dan die van deelnemers in andere bedrijfspensioenfondsen.
Het uitblijven van indexatie verklaart het DSM-pensioenfonds door de lage rente [de FTK-regels dus, zie boven], de vergrijzing [hoe zo, wat bedoelen ze daar precies mee], het teruglopende aantal werknemers van DSM in Nederland [niet relevant, voor de pensioenen is door de rechthebbenden al eerder geld ingelegd, het is geen omslagsysteem], het groeiende aantal gepensioneerden [idem]– die bovendien steeds ouder worden. [Dat laatste is waar, hoewel het steeds ouder worden minder hard gaat dan vroeger en enkele jaren terug zelfs even stagneerde. De gestage verhoging van de AOW- dus ook pensioenleeftijd biedt de pfn ook soelaas]
In april 2019 ligt er een brisant document op Schippers' bureau. Het is een vertrouwelijke notitie, waarin medewerkers van de afdeling ‘actuariële advisering’ de problemen van het DSM-pensioenfonds beschrijven. De conclusie is hard: het pensioenfonds van DSM heeft in twaalf jaar een „achterstand” opgebouwd op andere ondernemingspensioenfondsen ter grootte van 1,3 miljard euro.
De achterstand op andere pensioenfondsen wordt volgens de DSM-deskundigen voor „het grootste deel (ongeveer 2/3e)” verklaard door het niet naleven van de toezegging die Jørgen Sørensen namens de directie Nederland in 2006 deed en de premiekortingen voor DSM in de jaren daarna. Schade voor het pensioenfonds: 0,9 miljard euro. Het resterende gat (van 0,4 miljard euro) is het gevolg van slechtere beleggingsresultaten ten opzichte van collega-fondsen in het land, aldus de actuarissen.
Edith Schippers besluit deze analyse niet te delen met de deelnemers van het pensioenfonds. Die krijgen alleen een „toelichting bij het dekkingsgraadverloop” toegestuurd, waarin de gewraakte passages over de rol van DSM in de tekorten ontbreken.
Een woordvoerder van het pensioenfonds heeft moeite deze keuze van Schippers te duiden. In eerste instantie zegt hij tegen NRC dat de conclusies van het vertrouwelijke stuk in Jip en Janneke-taal in het huismagazine van het fonds hebben gestaan. Maar daar zijn de conclusies niet in terug te vinden. Evenmin in het jaarverslag. Ach, zegt de woordvoerder: „Ik vraag me af welke deelnemer een jaarverslag leest.”
[Nou, Knot wordt met zijn pensioendeskundigen bij DNB wél geacht de jaarverslagen te lezen en door de cijfers heen te kijken. Maar kennelijk hebben ze ervoor gekozen om bij het gedraai en de halve waarheden van Schippers de andere kant op te kijken.]
Scherper is de reactie van het handjevol gepensioneerden die lucht hebben gekregen van de geheime analyse. Twee van hen, voormalig DSM-managers Marius Weehuizen en Ton Ancion, hebben een concurrerende belangenvereniging voor DSM-gepensioneerden opgericht, die juridische stappen zet tegen het bestuur.
Andere ontevreden gepensioneerden hebben op individuele basis klachten ingediend bij het pensioenfonds. Gepensioneerd DSM-manager Frank Teeuwisse, tot 2018 locatiedirecteur van de Gist-Brocadesfabriek in Delft, heeft zich gemeld bij Firmenich, het Zwitserse bedrijf waarmee DSM uiterlijk deze zomer wil fuseren. Hij hekelt de 150 miljoen euro die de fuserende bedrijven uittrekken om het hoge management in Nederland en Zwitserland te belonen voor de naderende krachtenbundeling. Dat is allemaal geld dat niet bij de gepensioneerden terechtkomt, zegt hij. Hij heeft de Zwitsers daarom op 13 december schriftelijk gewaarschuwd voor een potentiële claim van gepensioneerden op DSM.
Bij voormalig personeelsdirecteur Jørgen Sørensen, die in 2006 namens het DSM-bestuur beloofde dat het bedrijf „niet met de rug naar het pensioenfonds zou gaan staan”, overheerst schaamte, vertelt hij in een toelichting.
Schaamte over de inkomensval van de gepensioneerden „die jarenlang in ploegendiensten de fabrieken van DSM draaiend hebben gehouden”, over het „slappe excuus” dat het door de rente zou komen, de verhouding ‘actieven-inactieven’ of de beleggingen – „terwijl de gepensioneerden erop achteruit zijn gegaan omdat DSM aan de aandeelhouders heeft gedacht en niet aan de gewone werknemer” en over mensen als Edith Schippers, die „dit allemaal maar goedpraten en toedekken”.
Prima onderzoekjournalistiek van NRC. Wel jammer dat het wegkijken door Knot nergens genoemd wordt en ze DNB niet om commentaar hebben gevraagd.