Goeiemorgen,
GM heeft gewoon gedaan waar het toe gerechtigd was: het blokkeren van een overdracht van belang. Spyker wist dat, is in 2010 willens en wetens in die constructie gestapt. Geen schadeplichtigheid voor GM > einde tortious interference-verhaal. (Behoudens het ingesteld hoger beroep.)
Toch zit er natuurlijk wel iets ‘raars’ aan het verhaal. En dan heb ik het niet over Calimero-argumentatie (‘zij zijn groot en ik is klein’), maar bijvoorbeeld over het volgende.
Feit is, dat Saab als onderdeel van GM op een bepaald punt niet levensvatbaar meer wordt geacht en dat op zeker moment op bedrijfseconomische gronden de beslissing wordt genomen de tent te sluiten. De ontmanteling wordt in gang gezet en Saab behoort eigenlijk al tot de geschiedenis.
Dan komt er ineens een ‘Flying Dutchman’ voorbij die interesse toont. Er wordt een deal gesloten en een contract opgetuigd dat er o.m. op neerkomt, dat zodra de tent in de toekomst new ownership verkijgt (voor een belang groter dan 20%), daar eerst de nadrukkelijke toestemming van de oude moeder voor nodig is. Logisch, gezien de belangen van GM als concern met wereldwijde activiteit – en gezien de technologie die aan Saab ter beschikking is gesteld.
Al snel na de doorstart komt Saab in liquiditeitsproblemen. Zo ernstig, dat de productie in gevaar komt. En die lopende band komt op zeker moment daadwerkelijk tot stilstand. Voor het bedrijf een met-de-rug-tegen-de-muur-situatie: onvoldoende verkoop, gebrek aan middelen, verder afkalvend vertrouwen door de markt. Je moet dringend ‘iets’ doen om nieuw kapitaal aan te trekken om de ondergang te voorkomen, maar dan moet ‘iets’ wel recht doen aan het ‘wurgcontract’ van de voormalige eigenaren.
Eigenlijk kwam Saab daarmee in de situatie, waarin het als treinpassagier aan de noodrem moest gaan hangen om een ramp te voorkomen, maar omdat de eigenaar van de trein heeft bepaald dat hij het exclusieve recht op het gebruik van de noodrem, moet de passagier maar in zijn noodsituatie berusten en het onheil machteloos over zich heen laten komen. Dit voorbeeld is een beetje kort door de bocht, ik weet het, maar hier is een parallel te trekken met de noodsituatie waarin Saab kwam te verkeren.
Voor Saab is in 2010 een prijs betaald aan GM. GM op zijn beurt heeft zich verplicht aan Saab te blijven leveren, free of license-fee. (Altijd leuk, zo’n afzetkanaaltje, free of owner’s costs & liabilities.) De voorwaarden waren echter zodanig dat Saab afhankelijk bleef van GM, zelfs in de ‘noodsituatie’ die ontstond, en zonder enige zakelijke verplichting voor GM om daar in tegemoet te komen. Daar zit een onevenredigheid in.
Naar de juridische letter genomen heeft GM dus misschien niets verwijtbaars gedaan, of met kwade opzet gehandeld om Saab om zeep te helpen. Maar of GM in de geest helemaal zo verantwoordelijk heeft gehandeld, is een tweede. GM heeft namelijk wel dat overnamebedrag ontvangen… en dat schept naar de algemene norm genomen ook verplichtingen.
Zoals grote rederijen vaak voor de sloop van hun afgeschreven schepen kiezen (verkoop betekent dat je de concurrent mogelijk in het zadel helpt), was het voor GM wellicht verstandiger geweest de ontmanteling van Saab door te zetten, in plaats van te kiezen voor verkoop.
Waarmee helemaal niets gezegd is om de performance van VM recht te praten. Hij heeft zich te gehaast gestort in dit avontuur – en daarbij aan de wereld zelfs voorgelogen dat sprake was van een ‘fully funded businessplan’. Op dat punt, en op de leugens die daarna nog zijn gepasseerd, heb ik met hem - en velen met mij - nog een mud appelen te schillen.