Brussel broedt op extra maatregelen, IJmuiden mogelijk samen met Duitsers
Staaloorlog met China
Wouter van Bergen en Edwin van der Schoot
Amsterdam - Europa en China zijn in een staaloorlog verwikkeld. Een strijd die vergaande consequenties kan hebben voor de 12000 arbeidsplaatsen bij onze voormalige Koninklijke Hoogovens.
De staalindustrie is meer dan welke sector ook verweven met industriepolitiek. Toen de Indiase selfmade staalmagnaat Lahksmi Mittal in 2006 dan ook een brutale poging deed om het leidende Europese staalbedrijf over te nemen, vond hij niet alleen het bestuur van dit Arcelor tegenover zich. Naarmate het gevecht intenser werd, constateerde Mittal - zo blijkt uit de vuistdikke reconstructie Cold Steel van twee Britse journalisten - dat zijn grootste tegenstander achter de schermen Jean-Claude Juncker was.
Kampioen
Juncker was niet alleen voorzitter van de Eurogroep en premier van Luxemburg, de man was ook afstammeling van een geslacht dat nauwe banden had met de Luxemburgse staalindustrie. Aceralia en Usinor waren het Spaanse en Franse nationale staalbedrijf waarmee het Luxemburgse Arbed in 2002 was gefuseerd, op een moment dat net als vandaag de dag staalprijzen amper $400 per ton aantikten en de industrie smachtte naar consolidatie. De Franse, Spaanse en Luxemburgse overheid dachten met deze fusie een Europese kampioen te creëren die de druk uit India en China kon weerstaan, mede door simpelweg kwalitatief veel beter staal te maken.
Hoogwaardig
Ook het Nederlandse Hoogovens is zo’n producent van hoogwaardig staal, dat veel geleverd wordt aan de auto- of verpakkingsindustrie. Hoogovens en British Steel, verenigd in Corus, vielen in 2007 in Indiase handen, een jaar nadat Mittal Arcelor inlijfde. De Indiase vijanden van weleer zijn inmiddels de vrienden van vandaag voor Juncker en de zijnen. De directies van Tata Steel en Arcelor Mittal lopen de deur plat in Brussel, bij de Europese Commissie, om te lobbyen voor maatregelen tegen China. Brussel heeft dit jaar dan ook al een serie maatregelen afgekondigd om te voorkomen dat goedkoop staal uit Azië op de Europese markt gedumpt wordt. En er wordt nog meer verwacht, zegt Philip Ngotho, analist bij ABN Amro.
„De problemen van de staalindustrie zijn overal ter wereld dezelfde: Er is overcapaciteit, en er wordt te weinig verdiend,” zegt Ngotho. „De pijn is het ergste in China, waar 1100 miljoen ton per jaar kan worden geproduceerd, maar slechts 700 miljoen ton geconsumeerd.” Ter vergelijking: Europa gebruikte in 2007 op het hoogtepunt van de markt tot nu toe deze eeuw 200 miljoen ton en momenteel zo’n 160 miljoen ton.
Trump
„Amerikaans staal voor Amerikaanse gebouwen,” klonk de retoriek van de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump in juli tijdens een speech in Pittsburgh, de ooit trotse bakermat van de Amerikaanse staalindustrie. Trumps retoriek echode eerder dit jaar genomen maatregelen, waarbij de VS heffingen van 200 tot 500% op Aziatisch staal invoerde.
Ngotho: „Hierdoor is de Amerikaanse markt niet meer toegankelijk voor China, Taiwan en Korea. En je ziet sinds het dieptepunt in de VS de staalprijzen dan ook met bijna 70% stijgen.”
„Terwijl een land als Duitsland een goede industriepolitiek voerde, waar het nu de vruchten van plukt, is in Groot-Brittannië alles op de dienstensector gezet. Daar is de staalindustrie ook nog eens in meegegaan door jarenlang goede sier te maken in de City door het uitkeren van hoge dividenden, terwijl er te weinig geld gestoken is in innovatie,” schetst een insider dan ook de reden waarom Tata Steel begin dit jaar nog probeerde zijn Britse staalfabrieken te verkopen. Dat mislukte, maar het consolidatiespel in Europa is daarmee wel weer in de volgende fase gekomen.
Synergie
Ngotho voorziet in Europa een nieuwe consolidatie, of Brussel nu importheffingen instelt of niet: „Het winstniveau in Europa is te laag. Arcelor Mittal bijvoorbeeld realiseert $60/ton aan ebitda. Het zat ooit op $100. Er zullen locaties gesloten worden en gezocht naar meer synergie.”
De analist verwijst onder meer naar de gesprekken tussen TataSteel en ThyssenKrupp. De Indiërs willen IJmuiden en mogelijk ook hun Britse fabrieken in een joint venture stoppen met die van de Duitsers. „De vrees is natuurlijk dat dit banen gaat kosten.”
bron: DFT Premium