ter info: in de telegraaf van vandaag staat een stuk over hoe Slim zijn personeel behandelt. Hij onderhandelt nu met Kpn ook over personeelsvoorwaarden.
MEXICO-STAD – Terwijl América Móvil-directeur Daniel Hajj mooi weer speelt bij vakbonden Abvakabo en De Unie, houdt in Mexico het personeel van Telmex zijn hart vast. Toen Carlos Slim, die volgens Bloomberg volgende week een officieel bod op KPN lanceert, het staatsbedrijf in 1990 kocht, moest hij de bijbehorende vakbond STRM met zijn uitstekende salarissen accepteren. Maar bondsleider Francisco Hernández Juárez vreest dat Slim zich opmaakt om de macht van de ‘telefonistas’ definitief te breken.
„Van alle 150.000 werknemers van América Móvil verdienen wij het meest”, zegt Hérnandez (64) over de 45.000 arbeiders van Telmex, het bedrijf voor vaste telefonie, en onderdeel van América Móvil. Onder het 36-jarige leiderschap van Hernández wist de Sindicato de Telefonistas de la República Mexicana puike pensioenen te regelen, extra vakantiedagen, schoolbijdragen en, voor Mexico, knappe salarissen. „Dat alles staat op de tocht als het Slim lukt ons buitenspel te zetten.”
Telmex is uniek binnen América Móvil. Qua salaris en qua vakbond. Want bij alle andere bedrijven onder América Móvil, zoals Telcel (mobiele telefonie) en Telvista (callcenters), stond Carlos Slim nooit toe dat de STRM daar een rol kreeg. „Toen Telcel werd opgezet, heeft Slim willens en wetens gekozen voor een spookbond, een vakbond die op papier wel bestaat, maar die niets voor het personeel doet, die alles achter hun rug regelt en die slechts één doel dient: de belangen van de werkgever”, aldus onderzoeker Maria Xelhuantzi van universiteit UNAM.
Telcel en Telvista kozen de spookbonden van Ramon Gámez Martinez, een handige advocaat, die naar schatting 2500 ’protectiecontracten’ beheert met onder meer McDonald’s, Xerox, Sony, bioscoopketen Cinemex en de bedrijven van Carlos Slim. Xelhuantzi: „Ondernemers betalen Gámez miljoenen voor rust in de tent. Met maffiapraktijken, knokploegen en intimidatie zorgt hij dat werknemers laagbetaald blijven en geen eigen bond opzetten. Toen personeel van telefoniebedrijf Atento wilde stemmen over aansluiting bij de STRM, stuurde Gámez 2000 man met wapenstokken de werkvloer op. Het zijn gangsters.”
Het gevolg laat zich raden. In het centrum van Mexico-Stad, waar een van de callcenters van Slims Telvista zit, wordt zelfs toiletbezoek nog op het salaris ingehouden, weet Xelhuantzi. Boze werknemers spuwen anoniem hun gal op internet. „Ik krijg geen overuren, geen vakantie en geen kerstbonus betaald, zoals wel zou horen.” En een ander: „Er zijn mensen die opkijken tegen Slim, zonder te weten hoe hij zijn personeel exploiteert en wat de ware bron is van zijn enorme vermogen.”
América Móvil, dat KPN wil kopen, kan dezelfde slechte arbeidsvoorwaarden straks opleggen aan duizenden arbeiders van Telmex, als Slim dit bedrijf laat fuseren met een andere dochter van América Móvil. Hernández: „Nu zijn we in de meerderheid, maar zodra we in personeel kleiner zijn, geldt niet langer ons collectieve STRM-contract, maar een van die veel slechtere protectiecontracten.”
Teken aan de wand is dat Slim weigert nog te investeren in Telmex. Geen enkele extra werknemer wordt aangenomen. Zelfs de nieuwe wet op de telecommunicatie, waarmee president Peña Nieto het monopolie van Slim wil aanpakken, speelt de telecomtycoon in de kaart. Xelhuantzi: „Als Telmex straks zijn marktaandeel in vaste telefonie moet verlagen van 80% naar minder dan 50%, heeft América Móvil alle kans om het bedrijf naar wens op te delen.”
Als Slim slaagt, brengt hij een van de weinige onafhankelijke vakbonden in Mexico om zeep. En toch is de Mexicaanse koning Midas, ondanks spookbonden en gangsterpraktijken, niet slechter dan collega’s, zegt Xelhuantzi. „Alle grote zakenmensen betalen fors om stakingen te voorkomen.” Zelfs het feit dat Ramon Gámez tegenwoordig voortvluchtig is wegens ontucht met minderjarige meisjes – 15-jarige vakkenvulsters bij Walmart wier belangen hij ’vertegenwoordigde’ – deed Telcel en Telvista niet naar een andere bond omkijken.
Hernández: „In Europa zijn vakbonden veel beter georganiseerd dan hier. América Móvil moet daar rekening mee houden.” Maar waar Slim de kans krijgt, is zijn doel duidelijk, waarschuwt de vakbondsleider: „Lage salarissen.”
Bloomberg bracht gisteravond dat América Móvil volgende week een officieel bod zal lanceren op KPN, en dat het onwaarschijnlijk is dat het hoger zal zijn dan het voorgenomen bod van €2,40 per aandeel. Mocht het daar inderdaad bij blijven, dan zal dat een grote teleurstelling zijn voor de Nederlandse beleggersvereniging VEB.