Ongekende koopgolf in farmasector
Thieu Vaessen
Vandaag, 20:00
Update: vandaag, 21:42
Zelfs voor de specialisten is het af en toe niet meer bij te houden, de ongekende overnamegolf in de farmasector. In de eerste helft van dit jaar hebben farmabedrijven al voor ruim €250 mrd aan transacties gedaan. De sector ligt daarmee op koers om het recordjaar 2014 te overtreffen.
Aan de grote kooplust van farmaceutische ondernemingen liggen meerdere oorzaken ten grondslag, maar één verklaring springt eruit. Dat is de opkomst van nieuwe medicijnen voor zeldzame ziektes, vaak weesgeneesmiddelen genoemd, die bedrijven een heel mooi rendement beloven op te leveren.
Overnamebod
Kenmerkend is het overnamebod van het Amerikaans-Ierse Shire vorige week op Baxalta, een nieuw bedrijf dat zich nog maar net heeft afgesplitst van Baxter. Shire biedt maar liefst $30 mrd, wat beleggers een premie van 36% op zou leveren. Als de overname doorgaat, zou het gaan om de een na grootste farmadeal dit jaar.
Topman Flemming Ornskov van Shire is duidelijk in zijn strategische doelstelling: samen met Baxalta denkt hij ‘wereldwijd de leidende onderneming in medicijnen tegen zeldzame ziektes’ te worden. Hij verwacht dat de twee bedrijven samen de komende vijf jaar zo’n dertig nieuwe medicijnen kunnen lanceren, onder meer voor oogaandoeningen en bloederziekte.
In ontwikkeling
Nederlandse biotechbedrijven zijn volop bezig met de ontwikkeling van geneesmiddelen voor zeldzame ziekten. Enkele voorbeelden.
Taaislijmziekte
Zowel Galapagos als Proqr, beide gevestigd in Leiden, ontwikkelt medicijnen tegen taaislijmziekte, ook wel CF of cystische fibrose genoemd. Het gaat om een erfelijke aandoening, waardoor het slijm in het lichaam van patiënten te dik en te taai is.
Angio-oedeem
HAE of erfelijk angio-oedeem is een zeldzame aandoening, waarbij patiënten spontaan zwellingen krijgen, vaak in het gezicht. Die zwellingen kunnen dodelijk zijn als ze de luchtwegen afknellen. Het Nederlandse Pharming heeft een geneesmiddel ontwikkeld.
Graft versus host
Bij beenmergtransplantaties doen zich soms afweerreacties voor die bekendstaan als het Graft versus host-syndroom. Het biotechbedrijf Kiadis Pharma, sinds kort genoteerd aan de beurzen van Amsterdam en Brussel, werkt aan een oplossing.
LPLD
LPLD is een zeldzame ziekte waarbij vet uit voedsel niet in het bloed van patiënten wordt afgebroken. Uniqure uit Amsterdam heeft een gentherapie ontwikkeld. Het medicijn, dat mogelijk leidt tot volledige genezing, kost meer dan €?1 mln per therapie.
Biotechbedrijven
In het verleden richtten farmaceutische ondernemingen zich juist op de grote bekende ziektes, omdat de grote groepen patiënten logischerwijs het meeste perspectief boden op goede verkoopcijfers, zo vertelt Hans Schikan, voormalig topman van het Nederlandse biotechbedrijf Prosensa. Maar biotechbedrijven bleken afgelopen jaren in staat medicijnen te ontwikkelen voor zeldzame ziektes. In het geval van Prosensa gaat het om een middel tegen de ziekte van Duchenne, een zeldzame spierziekte.
Weesgeneesmiddelen vormen een aantrekkelijke groeimarkt voor farmabedrijven. Van de circa 7000 zeldzame ziektes is pas een klein deel behandelbaar. Vaak gaat het gaat ook om erg dure medicijnen. ‘Veel van deze middelen bieden een goede oplossing voor patiënten, en dat rechtvaardigt een goede prijs’, zegt Schikan. Analist Rahul Jasuja van de Amerikaanse zakenbank Noble vult aan: ‘Het gaat vaak om ernstige en levensbedreigende ziektes. Dat geeft pricing power.’ Met andere woorden: als een bedrijf dominant is met een bepaald medicijn, is het in staat een hoge prijs af te dwingen.
Veranderde regelgeving
Zowel Schikan als Jasuja wijst erop dat veranderde regelgeving een belangrijke rol heeft gespeeld. Zowel in Europa als in de Verenigde Staten is onderzoek naar weesgeneesmiddelen gestimuleerd, vooral doordat de verkooprechten van farmaceutische bedrijven beter zijn verankerd. Daardoor kunnen ze hun investeringen makkelijker terugverdienen. Nog een voordeel voor de farmabedrijven: patiënten met zeldzame ziektes moeten de dure middelen vaak jarenlang gebruiken.
In de praktijk blijkt het begrip weesgeneesmiddel overigens rekbaar. Dat is met name goed zichtbaar in de oncologie, zegt sectorspecialist Frank Raaphorst van Rabobank. ‘Door nieuwe wetenschappelijke inzichten worden patiëntengroepen bij kanker steeds kleiner. We gaan steeds meer naar behandeling op maat.’ Farmabedrijven investeren dan ook volop in nieuwe behandelingen voor kanker, vaak ook voor kleine subgroepen.
Strategie
Geconfronteerd met de nieuwe groeimarkt kiezen gevestigde farmabedrijven ervoor biotechbedrijven die veelbelovende medicijnen ontwikkelen, op te kopen. Dat is grotendeels een bewuste strategie. Farmabedrijven hebben zelf bezuinigd op hun researchafdelingen, nu blijkt dat het voordeliger is om de succesvolle biotechondernemingen eruit te pikken.
Prosensa is zelf een aardige illustratie van de trend. Het biotechbedrijf uit Leiden is eind vorig jaar overgenomen door het Amerikaanse Biomarin, dat zich ook al toelegt op de ontwikkeling en verkoop van weesgeneesmiddelen. Biomarin is met al zijn ervaring en financiële slagkracht hard op weg om het geneesmiddel van Prosensa de laatste hindernissen te laten nemen op weg naar marktintroductie.
'Overdreven koersen'
De overnamegolf heeft de prijzen van biotechbedrijven tot grote hoogte opgedreven. Een sterk voorbeeld is de overname afgelopen mei van Synageva Biopharma door Alexion Pharmaceuticals, voor $8,4 mrd. En dan te bedenken dat het belangrijkste geneesmiddel van Synageva, inderdaad voor een zeldzame aandoening, nog niet is goedgekeurd.
Door hun hoge aandelenkoersen zijn de grote biotechbedrijven ook in staat traditionale farmaconcerns af te troeven. Zo moest Johnson & Johnson begin dit jaar met lede ogen toezien hoe het bij de overnamestrijd rond Pharmacyclics werd afgetroefd door Abbvie. De prijzen zijn inmiddels zo hoog dat topman Andrew Witty van GlaxoSmithKline dit voorjaar waarschuwde voor overdreven koersen, die hij toeschreef aan ‘goedkoop geld’. Witty zei dat hij zich niet zal laten verleiden tot het doen van onverantwoorde overnames.
Kleine winstmarges
Raaphorst en Jasuja wijzen erop dat de overnamegolf in de farmasector meer oorzaken kent dan alleen de opkomst van weesgeneesmiddelen. De grootste overname dit jaar komt op conto van het Israëlische Teva dat voor $40 mrd de generieke, patentvrije geneesmiddelen van Allergan overnam. De winstmarges van generieke geneesmiddelen zijn juist buitengewoon klein. Daardoor is het voor een bedrijf als Teva zaak zo grootschalig mogelijk te produceren.
Intussen beschikt Allergan dankzij de verkoop van zijn generieke divisie over een grote overnamekas. Topman Brent Saunders kondigde direct aan dat hij dit kapitaal niet onbenut zal laten. Allergan gaat op zoek naar nieuwe aankopen, die het concern een nog innovatiever karakter moeten geven. Conclusie: aan de overnamegolf komt voorlopig nog geen einde.
Bron: FD.nl