23 augustus 2018
VEB treft Steinhoff voor het eerst voor de rechter
Mag de Nederlandse rechter nu al oordelen over de fraude bij meubelgigant Steinhoff of weet het aan fraude ten prooi gevallen concern gedupeerde beleggers internationaal van het kastje naar de muur te sturen? Dat was de inzet bij de rechtbank Amsterdam dinsdag in een zitting tussen Steinhoff en de VEB.
De VEB heeft meubelconcern Steinhoff vorig jaar aansprakelijk gesteld vanwege de schade die aandeelhouders hebben ondervonden van een miljardenfraude die in december bij het concern ontdekt werd.
Steinhoff is een van oorsprong Duits bedrijf dat in de jaren negentig richting Zuid-Afrika trok. In 2015 verplaatste Steinhoff zijn hoofdzetel naar Amsterdam en vroeg een notering aan op de beurs in Frankfurt. Inmiddels was de onderneming uitgegroeid tot het - op Ikea na – grootste meubelconcern ter wereld, waar meer mensen werken dan bij energieconcern Shell.
Sinds de beursgang in Frankfurt in 2015 is Steinhoff nog harder gegroeid dan in voorgaande jaren, voornamelijk vanwege enkele zeer grote en dure overnames, merendeels gefinancierd met schulden. Het concern koppelde die groei aan solide winstcijfers en zeer zonnige vooruitzichten voor de toekomst.
De fraude die in december 2017 bij Steinhoff aan het licht kwam, trof beleggers dan ook recht in het gezicht. Van meet af aan was duidelijk dat de malversaties diep geworteld waren in de organisatie; de onderneming zelf sprak meteen de onzekerheid uit over de waarde van bezittingen die tot dan toe voor miljarden op de balans stonden, trok de jaarrekeningen over 2015 en 2016 terug en wees voor de onregelmatigheden vooral naar bedrijfsactiviteiten buiten Afrika. Daarbij moet dan vooral gedacht worden aan de activiteiten in Midden- en Oost-Europa, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Als gevolg van de fraude raakte Steinhoff in een diepe crisis, waar het nu probeert uit te komen door te onderhandelen met banken en andere schuldeisers.
Voor de rechter(s)
Beleggers hebben behoorlijke pijn geleden door de jarenlange fraude bij Steinhoff. In minder dan een jaar tijd is zo’n 98 procent van de waarde van hun belang in de onderneming verdampt. De schare aan gedupeerde Steinhoff-beleggers is een zeer internationaal gezelschap. In Zuid-Afrika, waar het concern eerst zijn belangrijkste beursnotering had, geniet het bedrijf veel bekendheid en is het aandeel jarenlang geliefd geweest. Maar ook in Europa hebben tal van beleggers het aandeel op de prominente Duitse aandelenbeurs ontdekt.
Al die beleggers zullen hopen dat het concern deze megafraude overleeft. Daarnaast willen ze recht halen vanwege de malversaties waarvan ze het slachtoffer zijn. De VEB heeft daarom Steinhoff en accountant Deloitte in Nederland gedaagd omdat het nu eenmaal om een Nederlandse vennootschap gaat die hier gevestigd is – Steinhoff is een NV. Bovendien kent Nederland een juridisch arrangement dat het mogelijk maakt om een geschil tussen een hele groep gedupeerde beleggers en een onderneming efficiënt op te lossen. Door de bezwaren namens alle beleggers collectief door een Nederlandse rechter te laten behandelen zal de onzekerheid over vergoeding van geleden schade niet langer dan noodzakelijk duren voor gedupeerde aandeelhouders én de onderneming in kwestie.
Een aantal andere beleggers heeft inmiddels plannen bekend gemaakt om Steinhoff in Duitsland en Zuid-Afrika aan te spreken. Steinhoff probeert alle juridische initiatieven te blokkeren door (kort gezegd) in alle landen te stellen dat de rechter onbevoegd is. Steeds wordt daarbij verwezen naar de rechtszaken in andere landen over de Steinhoff-fraude.
De VEB heeft de rechter dinsdag laten weten genoeg argumenten te hebben om te stellen dat de Nederlandse rechtszaak zonder verdere vertraging moet worden gevoerd.
Intussen blijft Steinhoff beleggers adviseren om zeer voorzichtig te zijn met de handel in het aandeel. Die onzekerheid zal nog zeker tot het einde van dit jaar duren. Uiterlijk in december zal het onderzoek van accountantsorganisatie PWC verschijnen naar de exacte aard en omvang van de fraude bij Steinhoff door de jaren heen. Ook de jaarrekeningen over 2015, 2016 en 2017 zullen nog dit jaar gepubliceerd worden. Die planning staat nog steeds, zo verzekerde de advocaat van Steinhoff.
Uitspraak volgt op 26 september aanstaande.