Freemoneyforever schreef op 13 oktober 2022 11:01:
[...]
Nog interessant uit de bijbehorende blog:
Antiwesters stemgedrag?
Dat beduidend minder Afrikaanse landen de VN-resolutie tegen de Russische inval steunde, heeft verschillende redenen. Eén daarvan is dat veel Afrikaanse landen erg sceptisch staan tegenover de NAVO en bij uitbreiding tegenover het Westen. Politieke opinie en pers verschillende Afrikaanse landen vinden de traditionele westerse bondgenoten in toenemende mate hypocriet.
Het Westen bekommert zich vanuit Afrikaans perspectief vooral om de eigen economie en bevolking. Westerse landen verwijzen constant naar democratische waarden en mensenrechten, maar handelen alleen als de eigen economische belangen of de liberale agenda op het spel staat.
Vooral de manier waarop het Westen zich in 2011 ontdaan heeft van de Libische president Moe’ammar al-Khaddafi heeft veel Afrikanen geschokt. De NAVO, onder leiding van Frankrijk, bombardeerde doelwitten in Libië, en Khaddafi werd vermoord. Die acties hebben niet alleen het land maar de hele regio gedestabiliseerd. Min of meer hetzelfde kan gezegd worden over de val van Sadam Hoessein. Veel westerse landen hebben met hun inmenging veel moreel krediet verloren, en dat wordt weerspiegeld in het stemgedrag.
Niet gebonden
Voor veel landen in Afrika haalt de huidige confrontatie tussen Rusland en het Westen slechte herinneringen aan de Koude Oorlog naar boven. Die heeft de eerste dertig jaar van de onafhankelijkheid zwaar gekleurd. Afrika was in die jaren niet meer dan een pion op het schaakbord van de Koude Oorlog. De twee machtsblokken bekampten elkaar via derde landen, soms op de meest cynische manier. De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie bekampten elkaar bijvoorbeeld via het Somalisch-Ethiopisch conflict, en de manier waarop tartte alle verbeelding. De VS steunden Ethiopië, de Sovjet-Unie Somalië. Toen marxistische militairen de Ethiopische keizer Haile Selassie afzetten, veranderden de grootmachten gewoon van kamp.
Verschillende oorlogen en burgeroorlogen waren het gevolg van die verdeling in machtsblokken, met een zware tol aan mensenlevens, door een conflict waar Afrika in principe niets mee te maken had. Niet met het Westen meestemmen is een stellige weigering om weer mee te stappen in de bipolaire logica waarin de oorlog van Rusland de wereld duwt.
De zestien onthoudingen en negen landen die niet deelnamen aan de stemming zijn minstens deels te verklaren als een uitdrukking van de wens om neutraal te blijven.
Afrika voelt zich goed bij de multipolaire wereld van sinds de eeuwwisseling, en voelt zich comfortabel met diverse gesprekspartners. De oorlog in Oekraïne zou wel eens een aanzet kunnen zijn om de Beweging van Niet-Gebonden Landen nieuw leven in te blazen, zo suggereren analisten, journalisten en denktanks. Dat was de alliantie waarmee landen uit vooral het Globale Zuiden tijdens de Koude Oorlog probeerden om tussen de twee blokken door te laveren, met wisselend succes. De beweging werd nooit opgedoekt, maar leidt de laatste decennia een eerder sluimerend bestaan.
Voor een aantal landen speelden bij de stemming over de VN-resolutie vermoedelijk net het omgekeerde. Zij werden tijdens de Koude Oorlog gesteund door de Sovjet-Unie in hun gewapende strijd voor onafhankelijkheid. Blijkbaar blijft Poetins Rusland tot op zekere hoogte de erfgenaam van deze erkentelijkheid. Dat geldt bijvoorbeeld voor een aantal landen in zuidelijk Afrika, zoals Zimbabwe en Mozambique, waar bevrijdingsbewegingen een lange gewapende strijd voerden.
Andere landen hangen van Rusland af, bijvoorbeeld voor de strijd tegen binnenlandse opstanden of voor de levering van graan en meststoffen. Sommige landen durven daardoor geen standpunt innemen tegen Rusland. Hetzelfde geldt voor veel landen die vóór de resolutie stemden, maar die lieten dan hun afhankelijkheid van westerse partners doorwegen
In sommige westerse media, vooral Amerikaanse, lijkt het alsof de democratische landen in Afrika vóór en de autocratische landen tegen de VN-resolutie gestemd hebben of zich onthielden. Maar dat is erg kort door de bocht. Twee van de meest gevestigde Afrikaanse democratieën, Zuid-Afrika en Senegal, onthielden zich niet alleen, ze proberen ook net te bemiddelen.
Bemiddelen
‘We voelen ons als Afrikanen helemaal niet betrokken bij dit conflict’, vertelt Alphonse Ntumba Luaba, die een lange staat van dienst heeft in de Congolese en Afrikaanse politiek. ‘Europeanen gaan met elkaar in de clinch over macht en invloed. We hebben niet het gevoel dat het over waarden gaat. Voor ons is de solidariteitsgolf met Oekraïne choquerend, omdat die ons confronteert met de dubbele standaarden in de compassie-business. De kans dat dit conflict ons zal verdelen, lijkt me bijzonder klein.’
Ntumba Luaba was van 2011 tot 2016 secretaris-generaal van de International Conference for the Great Lakes Region (ICGLR) en coördineerde in 2020 de cel die president Tshisekedi’s voorzitterschap van de Afrikaanse Unie voorbereidde. Tijdens dat voorzitterschap, van februari 2021 tot februari 2022, was hij Tshisekedi’s rechterhand.
Wat hij vindt van de Afrikaanse pogingen tot bemiddeling met Rusland? Hebben die kans op slagen? ‘Ik vind het goed dat Sall en Ramaphosa proberen te bemiddelen. We weten niet of het gaat lukken, maar beter dit dan nietsdoen. Velen hebben het gevoel dat Poetin op zoek moet naar een uitweg zonder gezichtsverlies. Misschien kan Afrika daar een rol bij spelen.’
Ntumba Luaba heeft een groot inzicht in het reilen en zeilen binnen de Afrikaanse multilaterale instellingen en de verschillende gevoeligheden die er spelen. Beschouwt hij het stemgedrag over de VN-resolutie ook als een keuze tegen democratie, een symptoom van opkomende alleenheerschappijen? ‘Ik denk niet dat het veel zegt over hoe landen hier wel of niet aankijken tegen democratie en goed beheer. Wél over het internationaal bestuur dat ons hier vanuit het Westen wordt opgelegd. Dat zijn we grondig beu. We vinden het vooral hypocriet.’