Wagner-baas en ’ultieme schurk’ Prigozjin moet even dimmen van Poetin
Door MISCHA VAN DIEPEN
1 uur geleden
in BUITENLAND
Als één Rus door de oorlog tegen Oekraïne aan bekendheid heeft gewonnen, is het Jevgeni Prigozjin. De baas van het Wagner-huurlingenleger is met de werving van gevangenen en de executie van deserteurs met een hamer de ultieme schurk.
Sinds hij deze zomer uit de kast kwam als baas van Wagner, groeide Prigozjin in zijn rol. Met bezoeken aan het front en ontmoetingen met zijn troepen leek Prigozjin soms het Russische tegenbeeld van de Oekraïense president Zelenski.
Hij wil zelfs met Zelenski om tafel. „Ik ben ieder moment bereid tot een ontmoeting”, zei Prigozjin in een video met een artilleriestuk achter zich, nadat de Oekraïense president een bliksembezoek aan de frontstad Bachmoet had gebracht.
Maar in Rusland groeit de vrees dat Prigozjin niet alleen het Oekraïense staatshoofd als evenknie ziet, maar ook de alleenheerser in het Kremlin naar de kroon steekt.
Verzwakken
De Russische journalist Michail Zygar zegt in een opiniestuk in New York Times dat Poetin dit inmiddels doorheeft en de huurlingenbaas nu probeert te verzwakken. „De Russische president zag Prigozjin als zijn eigen man, een gehoorzaam instrument dat makkelijk te gebruiken is.”
Zo zou Poetin de Wagner-baas als tegenwicht hebben gezien voor generaals die dankzij successen op het slagveld aan populariteit kunnen winnen. Prigozjin nam in zijn publieke kritiek op de reguliere legerleiding geen enkel blad voor de mond. Hoelang zou die situatie stand kunnen houden?
Het is de paradox waarop Poetins regime drijft, maar die het land voor vooruitgang behoedt: iedere capabele, charismatische of creatieve ziel moet na verloop van tijd het veld ruimen. Er is geen ruimte voor helden naast Poetin.
Pas op de plaats
Ook Prigozjin moet, nadat hij trots op de foto ging in de zoutmijnen van het veroverde Soledar, pas op de plaats maken: Poetin gaf met enkele personeelswisselingen het duidelijke signaal dat Prigozjin moet dimmen.
„Poetin lijkt besloten te hebben om niet meer op Prigozjin en zijn irreguliere troepen te bouwen en te vertrouwen op (de legerleiding van, red.) Gerasimov, Sjojgoe en het conventionele Russische leger”, schrijft het Amerikaanse Institute for the Study of War.
Russische media bazuinden afgelopen week een gerucht rond dat Zelenski en de CIA een moordplot op Prigozjin beraamden. Het veronderstelde doelwit lachte het weg. Maar misschien moet hij juist bínnen Rusland extra over zijn schouder kijken. „Mensen binnen de Russische veiligheidsdienst FSB zijn woest op hem”, zegt een bron tegen The Guardian. „Ze zien hem als een bedreiging van de grondwettelijke orde.”