‘Kandidate van de hoop’ uitgesloten van presidentsverkiezingen in Rusland: te radicaal
De Russische kiescommissie heeft Jekaterina Doentsova uitgesloten van deelname aan de presidentsverkiezingen in maart 2024, zo werd zaterdag bekend. De 40-jarige journaliste werd de laatste weken een fenomeen, maar had een voor het Kremlin te radicaal programma.
Joost Bosman 23-12-23, 15:26 Laatste update: 15:57
Een Telegramkanaal dat wordt beheerd door een vertrouweling van Doentsova, meldt zaterdag dat de centrale kiescommissie de politica niet toestaat om de 300.000 benodigde handtekeningen te verzamelen voor de kandidaatstelling.
Volgens de commissie, die volledig onder controle van het Kremlin staat, zijn er fouten gemaakt tijdens de bijeenkomst van de initiatiefgroep die Doentsova afgelopen zondag lanceerde als presidentskandidate. Namen zouden verkeerd zijn gespeld en handtekeningen leken verdacht, aldus een commissielid.
Alleenstaande moeder
De alleenstaande moeder van drie kinderen uit Rzjev (ruim 200 kilometer ten westen van Moskou), wil het tegen president Vladimir Poetin opnemen, om ‘de Russen hoop te bieden’. Haar populariteit steeg explosief, getuige ook de tienduizenden volgers die ze er dagelijks bijkreeg op Telegram.
Doentsova’s standpunten zijn voor het huidige grimmige tijdsgewricht in Rusland tamelijk radicaal: ze is voor vrede met Oekraïne, wil dat politieke gevangenen worden vrijgelaten en dat Rusland democratische hervormingen doorvoert.
De afgestudeerde juriste kwam in november op uit het niets, zat al sinds 2019 in de stadsraad van Rzjev, maar heeft geen enkele landelijke politieke ervaring. Het leidde tot speculaties dat het Kremlin Doentsova had vooruitgeschoven om critici de wind uit de zeilen te nemen, dat het geen liberale tegenstanders van Poetin tijdens de verkiezingen toestaat.
Tegenstanders van de regering kunnen het verkiezingssysteem, dat in tientallen jaren vakkundig is opgebouwd, niet doorbreken
Andrej Nikoelin, Politicoloog
De politica heeft dat zelf altijd ontkend en haar uitsluiting duidt erop dat ze daadwerkelijk als onafhankelijke kandidaat wilde meedoen. De onafhankelijke politicoloog Andrej Nikoelin is niet verbaasd over de gang van zaken. ,,Tegenstanders van de regering kunnen het verkiezingssysteem, dat in tientallen jaren vakkundig is opgebouwd, niet doorbreken”, zegt hij en voegt er met enig sarcasme aan toe: ,,In die zin is de Russische macht stabiel.’’
De politicoloog denkt dat Doentsova’s uitsluiting eigenlijk geen verschil maakt, omdat Poetin hoe dan ook de stembusronde zal winnen. ,,Er kunnen geen echte, ook geen ‘veilige’ tegenstanders voor Poetin zijn die bij de verkiezingen lastige en ongemakkelijke kwesties voor hem ter sprake zouden brengen.’’
Nog een kandidaat: Javlinski
Doentsova riep haar aanhangers na haar uitsluiting op in maart te gaan stemmen op de kandidaat die de liberale partij Jabloko, die grofweg dezelfde standpunten als zij inneemt. De leider van die partij, de oudgediende Grigori Javlinski, deed al drie keer mee aan een eindronde en overweegt dat ook nu weer te doen.
Maar Nikoelin denkt dat Javlinski evenmin een kans zal krijgen tot deelname. ,,Tot dusver wijst niets erop dat de definitieve kandidatenlijst politici zal bevatten met een oppositiestandpunt’’, zegt hij. ,,Noch liberaal, noch nationalistisch, noch ultra-imperialistisch of radicaal-links.’’
Volgens Nikoelin proberen de autoriteiten het thema ‘vrede in Oekraïne’ in de aanloop naar de verkiezingen zo veel mogelijk te negeren. ,,Het Kremlin wil zowel de wereld als de kiezers laten zien, dat het onderwerp van het beëindigen van het conflict zonder de voorwaarden van het Kremlin eenvoudigweg niet op de Russische politieke agenda staat.’’
Was er in 2018 nog enige ruimte voor oppositiekandidaten, inmiddels is daar geen enkele sprake meer van, stelt Nikoelin. ,,De hele natie moet samen met haar leider in één koor zingen. En de presidentsverkiezingen, zowel in de samenstelling van de deelnemers, als in hun retoriek en in het enorme percentage stemmen waarmee Poetin ze zal winnen, moeten dit maximaal tonen.’’
Jekaterina Doentsova.