Vervolg;
Veel potentie
De potentie van de Nederlandse EV-markt is enorm, rekent Onno Slikker, research consultant Colliers, voor. ‘Werden in 2016 amper 4.000 zero-emissie EV’s in Nederland verkocht, in 2020 ging het al om 72.000. Daarmee is het marktaandeel nieuwe auto’s in vijf jaar gegroeid van 2 naar 20 procent. In Nederland rijden nu ruim 300.000 zero-emissie EV’s rond, 60.000 meer dan in 2021 en goed voor ongeveer 3 procent van het totaal aantal auto’s. Het Parijs-akkoord met daarin opgenomen 55 procent CO2-reductie in 2030 zijn de grote drijvers achter de elektrificering van de automarkt. De oorlog in Oekraïne en de energiekostencrisis hebben de urgentie van de energietransitie verder vergroot. En onlangs heeft de Europese Commissie bepaald dat nieuwe auto’s vanaf 2035 elektrisch moeten zijn. Met jaarlijks tussen de 300.000 tot 400.000 nieuwe verkopen is dat enorm. Ook zal een tweedehands EV-markt ontstaan.’
Veel Chinese merken hebben de Nederlandse binnenstad in het vizier
Nederland uitvalbasis
Dat zal leiden tot een exponentiele groei van het aantal EV-winkels in binnensteden, verwacht Slikker. ‘Eind 2019 telde Nederland nog maar één EV-winkel op een toplocatie. Op dit moment gaat het om negen binnenstadswinkels. Het tempo gaat steeds sneller. Nu al zien we elke maand een nieuwe winkelverhuur of -opening. Heel veel Chinese merken hebben de Nederlandse binnenstad in het vizier: Geely-merk Zeekr en Xpeng gaan er winkels openen, JAC, BYD, Hongqi en Aiways willen de Nederlandse markt betreden. Dat geldt ook voor VinFast, een Vietnamese EV-fabrikant met een eigen R&D-afdeling en onderdeel van het een na grootste conglomeraat van Vietnam. VinFast wil heel Europa veroveren, met Noorwegen en daarna Nederland als eerste markten. VinFast opent deze december zijn eerste showroom in de Raadhuisstraat in Amsterdam. Daarna zijn Den Haag en Rotterdam aan de beurt, gevolgd door twee andere grote steden. Ook elektrische zonneautoproducenten als het Duitse Sono Motors en het Nederlandse Lightyear hebben grote ambities, terwijl Lucid zijn eerste Nederlandse vestiging in Hilversum heeft geopend.’
Of het gewenste grote aandeel van EV’s in de automarkt dit decennium gehaald kan worden, is volgens Slikker evenwel de vraag. ‘Niet alleen personenauto’s maar ook de logistieke markt en het openbaar vervoer zullen massaal overgaan op elektrisch. Er zijn factoren die de groei van de EV-markt kunnen belemmeren. De capaciteit van het energienet is beperkt, merken we nu al. Ook is het de vraag of het laadpalennetwerk de vraag kan bijbenen. Nu al is het huidige aanbod aan laadpalen amper toereikend. Bovendien is de productie van EV’s afhankelijk van het aanbod op de grondstoffenmarkt zoals lithium.’
Out-of-town hubs
Terug naar de winkelstraat. Ziet retailhoofd Lanting de traditionele automerken ook de stap naar de highstreet zetten? ‘De EV-merken zijn een speedboot, de traditionele merken een olietanker. De laatste kunnen niet zomaar van hun bestaand vastgoed af, zitten vast aan huurcontracten en dealerafspraken en moeten hun bestaande klanten op perifere locaties blijven bedienen.’
We zien een consolidatie op de traditionele automarkt
‘We zien dan ook een consolidatie op de traditionele automarkt,’ zegt Lanting. ‘Er zijn minder dealerbedrijven en het aantal perifere showrooms en verkooppunten neemt snel af. Peugeot heeft het nog geprobeerd met een groot experience center langs de A2 in Breukelen in de verwachting veel publiek te trekken. Het heeft niet gewerkt. De grote dealerholdings blijven over en zullen meer merken vertegenwoordigen. De kleine verdwijnen. De strategisch gelegen vestigingen zijn in trek bij de EV-fabrikanten. Zij maken er hun last mile-hubs van. Zo zoeken we voor Zeekr eerst out-of-town hubs voor aftersale-diensten en service en onderhoud, vervolgens retaillocaties en een kantoor. Zo’n hub is onontbeerlijk, want hier kunnen consumenten de auto ophalen of eerst een proefrit maken en daarna terecht voor after sales.’
Dat EV/automotive straks een van de steunpilaren van de Nederlandse highstreet wordt, zal Lanting niet beweren. ‘Zoveel winkelmeters zullen ze ook weer niet nodig hebben. Maar het is zeker een welkome aanvulling in een retailmarkt die zeker volgend jaar kampt met hoge energiekosten, dito huurprijsindexatie, afnemende consumentenbestedingen en een mogelijke recessie. Wat de opkomst van EV-fabrikanten naar A1-locaties wel onderstreept, is de veranderende functie van de winkelstraat. Waar een winkel voorheen puur transactiegericht was, gaat het steeds meer om merk- en productbeleving. De EV-fabrikanten begrijpen dat als geen ander.’