Kabinet investeert in lichtchips om Nederlandse koppositie te versterken
Het kabinet investeert ruim €66 miljoen in verdere ontwikkeling van fotonische chips. Dat is een veelbelovende technologie die sneller en energiezuiniger is dan traditionele chips. Een soortgelijk bedrag komt uit een Brusselse geldpot, voor een totaal van €133 miljoen.
Fotonische chips gebruiken licht in plaats van elektriciteit om informatie te verwerken. „Het is alsof je overstapt van een oude koperen ADSL-kabel naar glasvezel”, zegt Eelko Brinkhoff, directeur van samenwerkingsverband PhotonDelta. „Licht is veel sneller, efficiënter en produceert geen warmte. Hierdoor kunnen we bijvoorbeeld datacenters veel duurzamer maken.” Het maken van deze lichtchips is nu nog een stuk duurder dan de productie van traditionele chips omdat de volumes nog laag zijn.
Datacenters
De eerste toepassingen van fotonische chips zijn al te vinden in datacenters, waar ze de energie-efficiëntie en dataverwerking aanzienlijk verbeteren. „Datacenters zijn de ruggengraat van onze digitale samenleving, maar hun energieverbruik groeit exponentieel”, zegt Brinkhoff. „Als we niets doen, gaan datacenters in landen zoals Ierland binnen tien jaar tot 70% van de nationale energieconsumptie opslokken. Dat is simpelweg niet houdbaar.”
Met meer fotonische chips kan de groei van die energiebehoefte afvlakken. „Voor de grootste datacenters, zoals die van Google of Microsoft, maakt dat een enorm verschil.” Naast datacenters worden de chips ook gezien als sleuteltechnologie in de gezondheidszorg, bijvoorbeeld voor draagbare apparaten die ziekten kunnen opsporen, en in de landbouw, waar ze worden gebruikt voor het meten van bodem- of waterkwaliteit. „Zoals sensoren die tot een duizendste graad nauwkeurigheid temperatuur kunnen meten voor het diagnosticeren van hartproblemen. Een andere toepassing van deze sensoren is het controleren van de versheid van voedsel.”
Eindhoven
Het geld wordt ingezet om in Nederland een ’fabriek’ voor de productie van fotonische chips te bouwen, onder andere in samenwerking met de technische universiteiten van Twente en Eindhoven en kennisinstelling TNO. Deze lijn moet de productie van lichtchips opschalen, waardoor ze goedkoper worden en breder kunnen worden toegepast. „We willen ervoor zorgen dat Nederland een wereldspeler blijft op dit gebied”, zegt Brinkhoff. „Het wordt een plek waar bedrijven en start-ups hun prototypes kunnen produceren en testen en kunnen opschalen naar productie. Dit is essentieel om fotonische technologieën breder toe te passen.”
Nederland heeft een voorsprong op andere landen dankzij een langdurige samenwerking tussen
kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Met de nieuwe investeringen verwacht Brinkhoff dat Nederland die voorsprong verder kan uitbouwen. „Deze technologie is de toekomst. Het is niet alleen belangrijk voor ons land, maar ook voor Europa. We moeten deze kans grijpen om een sterke positie te behouden in de wereldwijde chipmarkt”, zegt hij. „Fotonische chips zijn nog een niche, maar met deze investeringen verwachten we dat ze binnen tien jaar 3% van de wereldwijde chipmarkt kunnen vertegenwoordigen. Dat zou een marktwaarde van €30 miljard betekenen.”
Chipindustrie
De extra investering is onderdeel van een bredere financiering binnen de EU Chips Act. In totaal is er €133 miljoen beschikbaar voor onder meer het opzetten van de productielijn. Daarvan wordt €66,3 miljoen door Nederland zelf gefinancierd. Het grootste deel, bijna €54 miljoen, komt uit het Nationaal Groeifonds via PhotonDelta. Daarnaast legt het kabinet nog eens €12,5 miljoen bij. „Met deze investering bouwen we aan de toekomst van een innovatieve en duurzame fotonische chipindustrie”, aldus Brinkhoff.
PhotonDelta werd in 2018 opgericht als een samenwerkingsverband tussen de Nederlandse overheid, kennisinstellingen en bedrijven. Doel was om Nederland een leidende positie te geven in de fotonische chipindustrie.