voda schreef op 6 december 2019 19:44:
Kabinet bepleit afbouw grote marktmacht van farmabedrijven in de EU
Fabrikanten die een geneesmiddel hebben ontwikkeld tegen zeer zeldzame ziekten, mogen dat middel tien jaar exclusief verkopen in de Europese Unie. Minister Bruno Bruins voor Medische Zorg vraagt zich af of zo'n lange periode van marktexclusiviteit nog is gerechtvaardigd. Bij gebrek aan concurrentie blijven de prijzen van sommige medicijnen volgens hem onnodig hoog.
Bruins heeft dit vrijdag aangekaart in Brussel. Hij bracht een bezoek — naar eigen zeggen als eerste Europese bewindspersoon — aan de nieuwe Eurocommissaris voor volksgezondheid, Stella Kyriakidou. Zij heeft volgens Bruins oren naar zijn plan om zeker te stellen dat er in de EU 'voldoende medicijnen tegen redelijke prijzen' beschikbaar blijven.
Hoge ontwikkelingskosten
Brussel onderzoekt momenteel de effectiviteit van EU-regels rond 'weesgeneesmiddelen'. Dit zijn medicijnen voor ziekten die maar weinig voorkomen: maximaal vijf op de tienduizend personen lijden aan zo'n aandoening. Daardoor is de markt voor weesmedicijnen naar verhouding klein en is het voor farmaceuten lastig de hoge ontwikkelingskosten van de middelen terug te verdienen.
Om te stimuleren dat de farma-industrie toch de moeite neemt weesgeneesmiddelen te produceren, biedt de EU tien jaar lang marktexclusiviteit. Hieraan kleven volgens Bruins nadelen. Na tien jaar zijn de patiënten immers behoorlijk afhankelijk geworden van dat ene beschikbare medicijn en stappen zij niet makkelijk over naar een nieuw middel. De facto blijft de marktexclusiviteit dus in stand, wat de prijs voor het middel opdrijft.
Recordprijzen
Bruins is dan ook blij dat de EU onder de loep neemt of de periode van tien jaar niet te lang is. Hij hoopt dat Europa uitkomt bij een 'kosten-plusmethode': farmaceuten maken dan hun productiekosten bekend en krijgen daarbovenop 'een redelijke winstmarge' betaald. Dit moet voorkomen dat prijzen voor weesgeneesmiddelen onbetaalbaar worden. Zo vroeg farmaceut Novartis eerder dit jaar voor het medicijn 'Zolgensma', dat is bestemd voor kinderen met de zeldzame spierziekte SMA, een recordbedrag van $2,1 mln in de VS.
'We moeten afspraken in Europa kunnen maken over zo'n 'kosten-plusmethode', denkt Bruins. Hij wil bovendien het onderzoek naar de weesmiddelen aangrijpen om die methode te bepleiten voor de beprijzing van álle medicijnen. Zo ver is het nog lang niet, want farmabedrijven houden hun kostenplaatjes in de onderhandelingen met overheden doorgaans angstvallig geheim. 'Soms geldt echt bij die besprekingen: wat de gek ervoor vraagt', aldus Bruins.
Gezamenlijke prijsafspraken
Nederland maakt zich dan ook al langere tijd sterk voor transparantie, ook in Europa. Het krijgt bijval van andere kleinere EU-landen met weinig farmaceutische bedrijven binnen hun landsgrenzen. Duitsland en Frankrijk die wel een flinke farma-industrie in huis hebben, voelen daar veel minder voor. Tegelijkertijd probeert Nederland samen op te trekken met Luxemburg, Oostenrijk en België om gezamenlijke prijsafspraken te maken, maar dit initiatief staat nog altijd in de kinderschoenen.
Ander probleem is volgens Bruins dat nieuwe, innovatieve medicijnen niet overal even snel en in dezelfde mate beschikbaar zijn op de Europese markt. 'Nederland staat - vermoedelijk vanwege zijn goed draaiende economie - redelijk vooraan in de rij, maar wie weet of dat over vijf jaar nog zo is. Bovendien vind ik dat Nederland als thuisland van het Europese Medicijnagentschap zich er sterk voor moet maken dat medicijnen ook in kleinere, armere EU-landen snel voorhanden zijn.'
Distributieproblemen
Hij heeft Kyriakidou gevraagd hiermee aan de slag te gaan. Ze moet wat Bruins betreft eveneens onderzoeken hoe de EU minder afhankelijk kan worden van een handvol fabrieken van grote medicijnmakers in China en India. 'Laten we kijken hoe we medicijnenproductie weer vaker in de EU kunnen laten plaatsvinden, zodat een productiefout in Azië en distributieproblemen niet tot tekorten in Europa leiden', aldus de VVD-bewindsman.
fd.nl/economie-politiek/1327165/kabin...