INTERVIEW: Hoogervorst wil belangenconflict banken uitbannen
14 april 2010, 15:25 uur | FD.nl/DJ
Door Anton Reijinga
Van DJ
AMSTERDAM (DJ)--Er moet beter gekeken worden naar conflicterende belangen binnen banken en als het uitbannen ervan ertoe leidt dat instellingen kleiner moeten worden, is dat "mooi meegenomen", aldus voorzitter Hans Hoogervorst van de Autoriteit Financiele Markten (AFM) woensdag tegen DJ.
"Ik ben voorstander van de Volcker Rule in de zin dat banken in de eerste plaats het klantbelang moeten dienen", zegt Hoogervorst na de presentatie van het jaarverslag 2009 van de marktautoriteit in Amsterdam.
De regel dankt zijn naam aan een voorstel van Paul Volcker, oud-voorzitter van de Federal Reserve in de periode 1979-1987, om gewone banken te verbieden bepaalde speculatieve beleggingen te doen voor eigen rekening. Volcker meent dat deze handelingen een belangrijke rol speelden in het veroorzaken van de financiele crisis.
In het jaarverslag noemt de AFM als voorbeeld de verhouding tussen de zakelijke investmentbanking- activiteiten en de op consumenten gerichte retailbanking- activiteiten binnen e e n concern. De AFM stelt zich daarbij met name op als behartiger van de belangen van klanten: consumenten en beleggers.
Het volledig uitbannen van belangentegenstellingen zal in veel gevallen een splitsing van grote banken in een zaken- en een consumententak betekenen. "Als het helpt om een paar banken kleiner te maken, dan is dat mooi meegenomen", zegt Hoogervorst hierover.
Kostbare reddingsoperaties van banken die voor de overheid 'te groot' worden bevonden om te laten omvallen en problemen met de beheersbaarheid van risico's binnen internationaal gespreide concerns, zijn andere geuite argumenten om te streven naar kleinere instellingen.
De Nederlandsche Bank (DNB) pleitte onlangs, onder meer bij de presentatie van zijn eigen jaarverslag, evenwel voor het behoud van 'universele banken' met een zo breed mogelijk dienstenpakket, omdat die beter in staat zouden zijn het Nederlands bedrijfsleven ook over de grens bij te staan.
Hoogervorst vindt dat het Nederlandse 'twin peaks'-toezicht, waarin DNB verantwoordelijk is voor het prudentieel toezicht en de AFM voor het gedragstoezicht, nog steeds als voorbeeld voor andere landen kan dienen. De AFM constateert in het jaarverslag dat de samenwerking verloopt, maar dringt tevens aan op 'systematischer' uitwisseling van informatie.
Dat de toezichthouders in hun hemd stonden toen door een onderzoekscommissie naar buiten werd gebracht dat ze tot afwijkende oordelen kwamen over de integriteit van Gerrit Zalm, voorheen bestuurder bij de DSB Bank en thans bestuursvoorzitter van ABN Amro Group, doet hier volgens Hoogervorst niets aan af. "Dat zou normaal niet zo naar buiten zijn gekomen", aldus de toezichthouder.
Hoogervorst wil zelf geen oordeel vellen over de rol van zijn organisatie bij het faillissement van DSB. Hij verwijst hiervoor naar de het lopende parlementaire onderzoek naar de ondergang van de bank uit Wognum.
Praktijken als overkreditering en koppelverkoop bij het verstrekken van hypotheken, praktijken waar DSB en andere banken zich veelvuldig schuldig maakten, worden volgens Hoogervorst nu effectief aangepakt. Volgende week zal de AFM met een nieuw consultatiedocument vol aanbevelingen bij de hypotheekverstrekkers langsgaan.
Hij wijst hierbij ook op het gestegen aantal boetes op dit vlak en het proces van "opschonen" aan de "onderkant" van de markt. Zo'n 500 financiele tussenpersonen en bemiddelaars hebben volgens Hoogervorst inmiddels hun deuren gesloten.
Over het algemeen is het aantal de door de AFM opgelegde informele en formele toezichtmaatregelen vorig jaar fors gestegen. Zo werden in 2009 454 formele toezichtmaatregelen genomen en 1605 zogenaamde normoverdragende gesprekken gevoerd, tegen respectievelijk 250 en 560 in 2008. Het aantal boetes liep op tot 58 tegen 20 een jaar eerder.
Door Anton Reijinga; DJ; anton.reijinga@dowjones.