Voor de historie/HSH Bank (= mijn quote)
Nu in de tijd
Belgische CEO kan Duits rederij-icoon niet oplappen
06 juni 2017 11:44
Marc De Roo
De Duitse rederij Rickmers, een naam als een klok in de scheepvaart, vraagt het faillissement aan. De banken zien het herstructureringsplan van de Belgische CEO Ignace Van Meenen niet zitten.
Zeven jaar geleden kreeg Ignace Van Meenen een telefoontje van zijn voormalige baas. Of hij kon helpen om een Duitse containerrederij weer op de rails te zetten. De toen 48-jarige Belg verdiende zijn pluimen bij Deutsche Bank, Evonik en RTL maar had van ‘shipping’ geen kaas gegeten. Toch hapte hij toe.
De uitdaging was groot. Het Hamburgse scheepvaartmonument Rickmers - met circa 120 schepen en 2.000 werknemers de derde rederij van Duitsland - moest een andere richting uit, weg van de traditionele Duitse financiële wereld. De rederij met koningsallures, waarvan de roots teruggaan tot 1834 toen Rickmer Clasen Rickmers in Bremerhaven een scheepswerf oprichtte, moest weer aantrekkelijk worden voor internationale investeerders.
Van Meenen begon orde op zaken te stellen, eerst als CFO en vanaf 2014 als CEO. Maar dat was geen sinecure. ‘We staan aan de start van de marathon’, zei hij een jaar geleden aan het vakblad TradeWinds. Hij verkocht het filiaal Rickmers-Linie en het belang in dochter Rickmers Maritime. De fusie met E.R. Capital - de rederij van de broer van Rickmers-eigenaar Bertram Rickmers - mislukte. De resultaten bleven uit. In 2016 was er een verlies van 341 miljoen euro op een omzet van 483 miljoen.
1,5 miljard euro schuld
Vorige week vroeg Rickmers het faillissement aan. Het torst 1,5 miljard euro schuld. Een van de grootste schuldeisers, HSH Nordbank, weigerde het schuldherschikkingsplan goed te keuren. Daarin zou Bertrams aandeel tot 24,9 procent inkrimpen en dat van HSH en een andere bank naar 75,1 procent stijgen.
Het afhaken van HSH verrast niet. Het heeft andere katten te geselen. De bank kreeg in 2008 5 miljard euro steun van de regionale overheden in Hamburg en Sleeswijk-Holstein, met een garantie van 10 miljard euro voor haar ‘giftige’ scheepskredieten. HSH was voor de financiële crisis even de grootste scheepsfinancierder te wereld. Nu zit het in de problemen.
HSH omarmde shipping niet alleen. Tussen 2003 en 2008 verschaften Duitse banken voor 100 miljard euro kredieten aan rederijen. Volgens de Duitse Scheepvaartvereniging bezitten Duitse banken en investeerders ongeveer 21 procent van de containervloot in de wereld. Ook Duitse particulieren investeerden 25 miljard euro in de scheepvaart. Velen gingen ervan uit dat de containervaart vlug zou herstellen en bestelden schepen à volonté, met alle gevolgen van dien. Vorig jaar kapseisde de Zuid-Koreaanse rederij Hanjin met 5,4 miljard euro schulden. Na het faillissement dobberden 80 Hanjin-schepen met 14 miljard dollar goederen aan boord op zee rond omdat ze nergens mochten aanleggen. Met Rickmers valt de tweede grote pion op het containerschaakbord om.
De containersector kreunt - ondanks een licht herstel begin dit jaar - al een decen-nium onder lage vrachttarieven, overcapaciteit en monsterverliezen. Tussen Azië en Europa - de belangrijkste scheepvaartroute - bedragen de tarieven de helft van wat nodig is om break-even te draaien. Dat de export uit China is verminderd, helpt niet.
Vorig jaar gaven de rederijen hun klanten zo’n 10 miljard dollar (zo’n 9 miljard euro) korting. Kleppers als het Deense Maersk en het Duitse Hapag-Lloyd schrapten duizenden jobs. Specialisten spreken van de grootste crisis in 60 jaar. Er lijkt niet direct beterschap op komst. Ondanks de fusies in de sector en het slopen van schepen zal de containervloot (van circa 6.100 schepen) ook dit jaar naar schatting 6 procent groeien. De overcapaciteit is dus niet voorbij.
De scheepvaartcrisis kan de Duitse belastingbetaler flink treffen. De blootstelling van HSH aan de sector bedraagt naar verluidt 17 miljard euro, waarvan 750 miljoen euro aan Rickmers. HSH riskeert bovendien een liquidatie als het binnen het jaar geen koper vindt voor het belang van 85 procent in HSH dat Hamburg en Schleeswijk-Holstein verplicht moeten verkopen van Europa. Als er geen koper wordt gevonden, kan dat de Duitse belastingbetaler 19 miljard euro kosten, citeert The Wall Street Journal uit een Duitse studie. Maar ook Deutsche Bank, Commerzbank en NordLB vrezen voor zware verliezen op scheepvaartleningen.
Bron: De Tijd