6:58 06-02-2014 DOSSIER BIZ | 0 REACTIES
GESTOLEN INFO SBM OFFSHORE REPT OVER FRAUDE $250 MILJOEN EN BETROKKENHEID TOPBESTUURDERS
Op internet circuleert een document dat zeer gedetailleerd kond doet van grootschalige vermeende omkopingspraktijken door het Schiedamse miljardenbedrijf SBM Offshore, toeleverancier van de olie- en gasindustrie. SBM bevestigt tegenover Quote dat deze informatie afkomstig is van binnen het bedrijf. ‘Het is gestolen door een oud-medewerker die ons wilde afpersen.’en voormalige medewerker van SBM heeft een grote hoeveelheid informatie over mogelijke fraudezaken door medewerkers van SBM Offshore op internet geplaatst, waarin wordt gerept over omkoping van functionarissen in Angola, het eveneens in West-Afrika gelegen Equatoriaal Guinea, Brazilië, Maleisië, Irak, Kazachstan en Italië. Ook zijn fragmenten uit transcripties van ‘opnames’ gepubliceerd waaruit zou blijken dat (leden van) de Raad van Bestuur en (leden van) de Raad van Toezicht al jarenlang op de hoogte zijn van de malafide praktijken. De top van het bedrijf zou deze zaken met opzet proberen te verhullen. In totaal zou tussen 2005 en 2011 $250 miljoen zijn besteed aan steekpenningen.
De tekst is gepost op de Engelstalige Wikipediapagina van SBM Offshore. Het is alleen te vinden door naar de ‘view history’ te gaan en dan te kijken bij 18 oktober 2012 of 4 februari 2013. De ‘redactie-bot’ van Wikipedia, een geautomatiseerd systeem dat nieuwe toevoegingen controleert, voorkwam dat de informatie op de daadwerkelijke Wikipediapagina verscheen of door Google werd geïndexeerd.
De woordvoerder van SBM laat Quote weten dat deze informatie inderdaad afkomstig is uit het interne onderzoek dat loopt bij het bedrijf. ‘Deze informatie is op illegale wijze bemachtigd door een verbolgen oud-medewerker die heeft geprobeerd SBM af te persen. We zijn bezig met gerechtelijke stappen tegen deze persoon. Deze informatie is uit zijn context geplaatst. Aangezien de onderzoeken van de Amerikaanse en Nederlandse justitie nog lopen, onderzoeken waar wij volledig aan meewerken, kunnen we verder niet inhoudelijk reageren.’
Ondanks dat de informatie al sinds oktober online staat, is SBM pas sinds vorige week op de hoogte van de publicatie, zegt de woordvoerder.
Cover up
Dat sprake is van fraude bij SBM staat niet ter discussie, dat heeft SBM ook al min of meer toegegeven. Althans, één zaak in een niet nader gespecificeerd land in West-Afrika. SBM bevestigde eerder vandaag bij de presentatie van de jaarcijfers dat de fraudezaak uitgebreider is dan tot nu toe aangenomen. Dat duidt er op dat de informatie van deze klokkenluider accuraat is (alhoewel natuurlijk nooit valt uit te sluiten dat het hier een romancier betreft).
Een voormalige medewerker, in het geschrift Former Employee (FE) genoemd, zou tussen februari 2012 en juni 2012 nauw betrokken zijn geweest bij het interne onderzoek naar de omkoopzaken. FE was jurist, Legal Director for Sales and Marketing en daarnaast directeur bij SBM (UK) Limited. FE kreeg het aan de stok met Compliance Officer Sietze Hepkema, voormalig partner bij advocatenkantoor Allen & Overy, die aan ‘containment’ (indamming) van de affaires zou willen doen. ‘Niets minder dan een cover-up van majeure en cruciaal belangrijke elementen van de criminele activiteiten van SMB’, aldus de tekst.
FE zou hebben geprotesteerd tegen dit beleid bij de huidige CEO Bruno Chabas. Maar hem (het document rept over een ‘he’) zou zijn gezegd dat hij mee moest werken aan de containment ‘op de manier zoals SBM die wil’, anders zou het ‘einde verhaal’ zijn voor FE. FE zag daarom geen andere mogelijkheid dan zijn biezen pakken.
Voornaamste zaak die FE tegen kwam was de omkoping van Gabriel Obiang, tweede zoon van de president van de zeer wrede dictatuur Equatoriaal Guinea. Die zou $7,35 miljoen hebben ontvangen via een bedrijf op de Britse Maagdeneilanden. Vier andere hooggeplaatsten in het West-Afrikaanse land kregen gezamenlijk $1,25 miljoen toebedeeld. SBM’s voormalige CEO Tony Mace (van 2008 tot 2011 de baas), zou hebben geweten van deze praktijk.
In Angola zouden tussen 2005 en 2012 onbekende bedragen zijn betaald aan officials via een Panamees bedrijf. In Brazilië zou voor diensten $139 miljoen zijn betaald aan een Braziliaanse zakenman en zijn bedrijvengroep, waarvan 2% als omkoopgeld is doorbetaald aan medewerkers van Petrobras, het Brazilaanse oliebedrijf. De Braziliaan mocht volgens de oud-medewerker 1% voor zichzelf houden. Pikant is dat een deel van die betalingen door het kantoor van SBM in Houston zou zijn gedaan, iets wat in de VS niet licht zal worden opgevat.
Medewerking
Een woordvoerder van SBM zegt in het februarinummer van Quote, dat nu in de winkel ligt, dat SBM in gesprek is met zowel het Amerikaanse als Nederlandse Openbaar Ministerie. Een analist van ING stelde eerder dat de fraude in Angola of in Equatoriaal Guinea heeft plaats gevonden, maar als deze klokkenluider gelijk heeft, is het dus in beide landen. De COO is afgelopen november met de zwarte piet naar huis gestuurd.
Nederland is niet zo van het aanpakken van omkoping door grote bedrijven, zo doen we dat al eeuwen (daar kunt u ook meer over lezen in het nummer van Quote dat nu in de winkel ligt). SBM moet vooral vrezen voor Amerikaanse boetes. Bedrijven die in de VS actief zijn en in het buitenland mensen omkopen, kunnen vervolgd worden in de VS. Ook als het bijvoorbeeld gaat om een Britse medewerker van een Nederlandse multinational die in West-Afrika officials omkoopt. Groot Brittannië heeft sinds kort ook dergelijke wetgeving.
Boete
De analist van ING schatte de mogelijke boete tot nu toe op ‘meer dan $100 miljoen’. Als het klopt wat de klokkenluider meldt, zou die wel eens vele malen hoger kunnen uitvallen. Philips betaalde $4,5 miljoen boete omdat het voor ruim €1 miljoen ziekenhuisdirecteuren in Polen omkocht. Grofweg een factor drie, wat voor SBM zou betekenen dat de boete $750 miljoen zou bedragen.
Het Franse oliebedrijf Total kreeg $398 miljoen boete omdat het voor $60 miljoen mensen in het buitenland had omgekocht. Dat is een factor van 6,6. Doe dat maal een kwart miljoen, en de boete is zo’n $1,6 miljard. Volgens de jaarcijfers over 2013 die donderdag bekend zijn gemaakt, boekte SBM een omzet van $4,8 miljard (€3,55 miljard) en een nettowinst van $111 miljoen. In 2012 werd $79 miljoen verlies gedraaid.
Door Henk Willem Smits (Quote)