’Any minute bereid naar Enschede te rijden voor Pieter Omtzigt’
Rutte na roerig jaar: ’Fouten heb ik te corrigeren’
Door INGE LENGTON EN NIELS RIGTER
Updated 1 uur geleden
3 uur geleden
in BINNENLAND
Premier Mark Rutte staat na een slepende formatie aan de vooravond van zijn vierde kabinet. In het kerstinterview met De Telegraaf erkent hij opnieuw dat hij fouten heeft gemaakt, in de formatie en in de corona-aanpak. Of hij het helemaal anders gaat doen? „Ik kan mezelf niet helemaal opnieuw uitvinden.”
Premier Rutte: „De langstzittende premier worden is geen doel op zich. Het is een voetnoot.” ERAN OPPENHEIMER
Het is fris in het Torentje van de premier. De ramen staan open. Ventilatie, verklaart Rutte. Zojuist heeft hij bezoek gehad van de ’toeslagmoeder’ die de premier op tv had ingepeperd dat hij haar in de steek had gelaten. Straks vergadert hij met de meest betrokken ministers over corona. „Hoe laat was de Noor nou?”, vraagt hij aan een naaste medewerker. „Misschien kan dat een kwartiertje later.”
Rutte heeft z’n agenda niet helemaal scherp. ’De Noor’ blijkt de nieuwe Zweedse premier Magdalena Andersson, met wie een kennismakingsgesprek staat ingepland. De Noorse premier, ook net aangetreden, spreekt hij pas een dag later.
Uw Europese collega’s zullen wel vragen: wat is er met het georganiseerde Nederland gebeurd dat het weer in lockdown moet?
„We zitten in Europa allemaal in hetzelfde schuitje. In Engeland en Duitsland adviseren hun OMT’s ook aanscherpingen. Het heeft alles te maken met de opkomst van omicron.”
Dus de ontwikkeling van het virus gaat u gelijk geven bij het zetten van deze vergaande stap?
„Dat weet ik niet helemaal zeker. Ik hoorde een van de buitenlandse Jaap van Dissels zeggen: wat omicron betreft hebben we nu 20 procent van de kennis. Ik denk dat dat te weinig is, maar feitelijk zitten we wel weer een beetje in maart vorig jaar: dat je in de mist vaart.”
Hoe bestaat het dat Nederland wéér als laatste is begonnen met prikken?
„Terecht zegt u dat wij eerder hadden kunnen beginnen met boosteren. Ik denk ook dat je moet vaststellen dat het eerste coronapakket van november niet stevig genoeg was, het tweede pakket wel. Nu hebben we met omicron een heel nieuwe situatie. Onder de radar zien we een enorme golf op ons afkomen. Zouden we wachten tot we alles weten, dan zijn we mogelijk te laat.”
BEKIJK OOK:
Experts blijven verdeeld over zwaarte omicron: ’Laten we hopen dat het inderdaad meevalt’
Het vertrouwen in het coronabeleid is gekelderd. Hoe zou dat komen?
„Mensen zijn helemaal klaar met corona, al is dat een te makkelijke verklaring. Ik heb fouten gemaakt, in de communicatie. Ik heb in het begin te veel nadruk gelegd op de eigen verantwoordelijkheid van mensen en te weinig op de verplichte maatregelen. Het tweede is dat het me niet gelukt is om in voldoende mate mensen te overtuigen van de basismaatregelen.”
BEKIJK OOK:
Het langetermijnplan van Den Haag: andere manier van leven nu corona veel langer blijft
Mark Rutte erkent dat hij het afgelopen jaar de nodige fouten heeft gemaakt. ERAN OPPENHEIMER
Dus dit gaat u anders doen? Zijn mensen daar ontvankelijk voor nu het vertrouwen zo laag is?
„De paradox is gelukkig dat het vertrouwen laag is, maar de bereidheid groot om nu te doen wat noodzakelijk is. Ik denk dat mensen zich realiseren dat ze zelf een groot risico lopen en dat ze bezorgder zijn over hun naasten.”
Zelf lijkt de premier soms wat minder opgewekt en fit dan voorheen. „Ik vermoeid? Word ik dan tóch ouder”, grapt Rutte als hem ernaar wordt gevraagd. Zijn gewoontes zijn onveranderd: gezond eten, goed slapen, zich omringen met vrienden van buiten de politiek waarvan de meesten niet eens VVD stemmen. Maar inderdaad: er ís nogal wat gebeurd: overstromingen in Limburg, de moord op Peter R. de Vries, de lockdowns, avondklokrellen. „Dit is een jaar dat we snel achter ons willen laten.”
We zouden bijna vergeten dat u Mona Keijzer als staatssecretaris van Economische Zaken heeft ontslagen. Dat is toch ook zelden vertoond.
„In de jaren zeventig een keer. Maar we hebben binnenkort een eetafspraak. Ik weet niet of ze mij als haar grootste vriend beschouwt, maar we zijn totaal on speaking terms.”
BEKIJK OOK:
Staatssecretaris Keijzer vindt invoering van coronapas eigenlijk niet uit te leggen
BEKIJK OOK:
Rutte over Keijzer: ’Kon niet anders dan leiden tot ontslag’
BEKIJK OOK:
Kabinet verwachtte dat Keijzer maandag zou aftreden
Zo’n coronapas en 2G is toch heel on-liberaal, zo veel overheid in het leven van mensen?
„Je hebt een stroming binnen het liberalisme die zegt dat de vrijheid stopt als je een ander raakt. En ik zeg: die stopt iets eerder. Bolkestein zei: juist vrije mensen zullen zich om elkaar bekommeren. Die sociale verantwoordelijkheid mag ik ook aanspreken als er een gezondheidscrisis is.”
Niet alleen in de corona-aanpak is het vertrouwen gedaald, maar ook in de politiek. Hoe komt dat?
„Wat niet heeft geholpen, is de extreem lange formatie. Gelukkig staat er straks een sterk team op het bordes. Ik ga niet tegen Nederland zeggen dat ze daar maar vertrouwen in moeten hebben. Want Nederland zal zeggen: laat het eerst maar eens zien.”
BEKIJK OOK:
Akkoord resultaat van lange lijdensweg