Poetin liep in drie vallen tegelijk
=========================
Door LEON DE WINTER uit de telegraaf
in COLUMNS
8
Op 6 februari 2022 verschenen in de media berichten over generaal Mark Milley, de voorzitter van de Amerikaanse generale staf. Hij had leden van het Congres verteld dat een Russische invasie ’kon resulteren in de val van Kiev binnen 72 uur’. Dat lazen en hoorden we in die weken overal: het machtige Russische leger loopt over Oekraïne heen.
Afgelopen maandag drukte De Telegraaf een interview af met de Britse historicus en Ruslandkenner Mark Galeotti. Galeotti achtte een jaar geleden een Russische invasie ondenkbaar: „Simpelweg omdat ik dacht dat de Russische troepen niet in staat waren om Oekraïne te onderwerpen, zonder algehele mobilisatie.” Galeotti was op de hoogte van „structurele problemen”, en zei in dat interview: „Ik nam aan dat Poetin dat wist of dat iemand het hem durfde te vertellen.”
Galeotti is een waarnemer die objectief de kracht van het Russische leger kon inschatten, en op basis van zijn kennis had hij geconcludeerd dat Ruslands leger te chaotisch was om Oekraïne binnen te vallen. Hij oppert de mogelijkheid dat Poetin dit niet wist omdat niemand in zijn directe omgeving de moed had gehad hem te vertellen dat zijn leger leed aan corruptie en gebrek aan discipline.
Ik wil wijzen op een ander bericht. Op 16 maart 2022 meldde Yahoo News: ’Exclusief: Geheim CIA-trainingsprogramma in Oekraïne hielp Kiev zich voor te bereiden op Russische invasie.’ De meest ervaren paramilitaire instructeurs van de CIA hadden sinds 2014 Oekraïense eenheden getraind in onder andere het gebruik van antitankraketten en geheime communicatiemiddelen.
Geheime trainingen
Generaal Milley heeft zonder twijfel geweten wat Galeotti wist: Rusland kon een invasie feitelijk niet aan. En de generaal wist natuurlijk alles van die geheime trainingen: als Poetin zou aanvallen, zouden zijn zwakke legers verrast worden door sterke tegenstand van Oekraïense militairen, die al meer dan zeven jaar waren voorbereid door instructeurs van de CIA en van andere instituties en legers, zoals het Britse. Wat hadden al die jaren aan voorbereidingen in het Oekraïense leger teweeggebracht? Dat werd zo goed als meteen duidelijk. Niet alleen was Rusland niet oppermachtig, Oekraïense commando’s en andere legeronderdelen waren door westerse diensten tactisch, technisch en strategisch zo goed voorbereid dat het vanaf het begin fout ging voor de Russen.
Ernstige fout
Toch had generaal Milley gezegd: binnen 72 uur valt Kiev. Milley had niet gezegd dat Poetin een ernstige fout zou begaan als hij bevel zou geven Oekraïne binnen te vallen. Evenmin had Milley gezegd dat Oekraïne perfect voorbereid was op een Russische inval, en dat Rusland voor een bloedige strijd stond. Dat alles zei de generaal niet, ofschoon hij wist dat Poetin felle Oekraïense tegenstand kon verwachten.
En hoe dacht het Kremlin? Hebben ze daar de rapporten ingezien over die westerse trainingen in Oekraïne? Zijn die rapporten aan Poetin voorgelegd? Zijn ze gewogen met de kracht van de Russische legers?
Galeotti heeft misschien niet geweten dat westerse instructeurs Oekraïense commando’s trainden, maar generaal Milley wist dat wel. Ook wist hij wat Galeotti stelt: de Russen konden een oorlog niet in korte tijd tot een (voor hen) goed einde brengen. Ofwel: de Russen waren veel zwakker dan iedereen dacht, en de Oekraïners waren veel sterker dan iedereen dacht. En toch zei de generaal: 72 uur, dan is het voorbij.
Achteraf gezien, een jaar later, lijkt het alsof hij tegen Poetin zei: kom maar, val aan, rol Kiev op, de Oekraïners zullen geen serieuze tegenstand bieden. Poetin zelf dacht dat ook. Kennelijk had hij te weinig tegendenkers in zijn paleizen, en geloofde hij, ondanks zijn KGB-cynisme, westerse deskundigen als Milley: even een paar dagen, misschien een week, dan is Oekraïne teruggekeerd in de Russische moederschoot.
Poetin is in meerdere vallen tegelijk gelopen. De eerste is de val van zijn eigen gevaarlijke overtuiging dat het in 2022 mogelijk was een autonoom land binnen te vallen. De tweede val zet elke autoritaire leider voor zichzelf op wanneer hij alleen ja-zeggers om zich heen verzamelt.
Militaire kracht
En de derde val is de onderschatting van tegenstanders. Met wat het afgelopen jaar is onthuld over de militaire kracht van de Oekraïners, is het duidelijk dat generaal Milley’s uitspraken over ’72 uur in Kiev’ onzin was, maar ze pasten in een misleidingplan, en dergelijke plannen behoren tot de meest beproefde bij het oorlogsbedrijf. Milley’s voorspelling was wat Poetin wilde horen. En Poetin gaf het bevel. Hij verwachtte een schone Blitzkrieg, maar kreeg een bloedige loopgravenoorlog. Zoals ik vorige week meldde, werd er al vroeg gesproken over een wapenstilstand. Maar sommige leden van de NAVO wilden die niet. Zij wisten dat Poetin in de val van een uitputtingsoorlog was gelopen, en die wilden ze liever tot het einde zien uitspelen dan dat er rust kwam.
Was het beter geweest wanneer Milley Poetin had gewaarschuwd voor de ramp die Rusland over zichzelf en Oekraïne zou afroepen? Had Poetin dan geaarzeld, had dat honderdduizenden slachtoffers gescheeld? Dit is een discussie die we moeten voeren als het geweld is geluwd.