Zuurstof is op in Braziliaanse miljoenenstad: coronapatiënten overlijden door verstikking
Wanhopige artsen en familieleden van coronapatiënten in de Braziliaanse stad Manaus smeken om hulp nu in de overvolle ziekenhuizen de zuurstofvoorraad vrijwel op is. Tientallen patiënten zijn de afgelopen dagen gestikt.
Joost de Jong 16-01-21, 20:15 Laatste update: 21:29
Naar schatting zijn vandaag tussen de 20 en 40 mensen simpelweg gestikt
Mário Vianna, voorzitter van de artsenvakbond
Een emotioneel bericht op Instagram dat viraal ging, schudde Brazilië donderdagochtend wakker. ,,In het hele ziekenhuis is gewoon alle zuurstof op. Er gaan veel mensen dood. Lieve god, stuur ons zuurstof!’’, was de beklemmende oproep van de psychologe Thalita Rocha, wier schoonmoeder in een van de ziekenhuizen van Manaus een gevecht voerde tegen de verstikking.
De situatie in Manaus, een stad met ruim twee miljoen inwoners in het hart van het Amazone-regenwoud, is opnieuw compleet uit de hand gelopen. Ook in april stroomden de ziekenhuizen vol met coronapatiënten en moesten overledenen vanwege ruimtegebrek in massagraven op de kerkhoven worden begraven.
Na een enorme stijging van het aantal besmettingen in de afgelopen weken liggen de ziekenhuizen van de stad, die als enige in de deelstaat Amazonas beschikt over intensive care-units, ook nu weer vol met patiënten met Covid-19. Meer dan 400 mensen wachten op een behandelplek. Het aantal sterfgevallen bereikt vrijwel dagelijks recordhoogten. Voor sommige begraafplaatsen in de stad staan files van rouwstoeten. Vrijdag werden in Manaus 213 mensen begraven, donderdag 186, woensdag 198. Het gemiddelde aantal begrafenissen per dag in Manaus bedraagt normaal gesproken buiten de coronapandemie 34. Velen verloren de strijd tegen verstikking vanwege het gebrek aan zuurstofcilinders.
,,Naar schatting zijn vandaag tussen de twintig en veertig mensen simpelweg gestikt’’, zei de voorzitter van de artsenvakbond in de Amazone Mário Vianna donderdag. Exacte cijfers ontbreken omdat van veel sterfgevallen de doodsoorzaak nog niet officieel vaststaat.
Onmacht
In de ziekenhuizen staan artsen voor de keuze: wie krijgt nog wel een deel van het kleine beetje zuurstof dat nog over is en wie niet? ,,Hoe kan ik beoordelen wie ik moet redden, wie het verdient te leven? Het is een gevoel van onmacht. Dit zijn de ergste dagen in mijn loopbaan’’, vertelt Thales Stein, werkzaam op de ic van ziekenhuis Nilton Lins in Manaus aan de krant O Globo.
Het is een gevoel van onmacht. Dit zijn de ergste dagen in mijn loopbaan
Thales Stein, ic-medewerker ziekenhuis Nilton Lins
De dagelijks benodigde hoeveelheid zuurstof voor beademing is in Manaus de afgelopen twee weken vervijfvoudigd en momenteel drie keer zo hoog als wat de producent aan de ziekenhuizen kan leveren. Op beelden van het Braziliaanse avondjournaal Jornal Nacional is te zien hoe artsen en verplegers op de grond patiënten reanimeren. In veel gevallen zorgen ze zelf voor handmatige beademing met zogenoemde ambu’s, handpompjes die op de mond worden geplaatst.
,,Wat ik vandaag heb meegemaakt, heb ik zelfs in mijn ergste nachtmerries niet gezien’’, vertelt Gabriela Oliveira, als arts werkzaam in het hospitaal 28 Augustus, het grootste ziekenhuis van Amazonas. ,,Ik heb patiënten niet kunnen helpen, zelfs geen woorden van troost kunnen bieden. Deze situatie is een blijvend litteken in mijn hart.’’
© EPA
Zelf op zoek naar zuurstof
De humanitaire crisis in Manaus gaat verder dan alleen de ziekenhuizen, waar ook een groot tekort is aan monitoren, zuurstofmeters, beademingsapparatuur en de eerste hulp-afdelingen bomvol zijn. Familieleden van patiënten gaan wanhopig zelf op zoek naar zuurstofcilinders, die tegen woekerprijzen worden verkocht. Voor de verkooppunten staan al dagen en nachten lange rijen. Wie in de gelukkige omstandigheid is om zelf voor zuurstof te zorgen, kan zijn tegen de dood strijdende familielid even verlichting brengen. Voor wie dat niet kan, rest slechts de wanhoop.
Deskundigen verklaren de hernieuwde coronapiek in Manaus door het loslaten van beschermende maatregelen en het vieren van massale feesten in de eindejaarsperiode. Gouverneur Wilson Lima van Amazonas had voor de kerstdagen de lockdown en andere maatregelen wel verlengd, maar kwam daar na massale volksprotesten korte tijd later op terug. Daarnaast wijzen onderzoeken in Manaus op een nieuwe, besmettelijkere variant van het coronavirus. Inmiddels heeft Lima wel voor tien dagen een avondklok ingesteld.