Aanval op het bestverkochte medicijn ter wereld
Voor biotechbedrijf Galapagos nadert het uur van de waarheid. Na twintig jaar onderzoek is de Leidse onderneming dicht bij de introductie van zijn medicijn tegen reuma. De volgende fase is de verkoop en de concurrentiestrijd met andere reumamedicijnen.
Illustratie: Trik
De bestverkochte medicijnen ter wereld zijn middelen tegen reuma. Van die enorme taart wil ieder farmabedrijf dolgraag een stukje. Zo ook Galapagos. Het bedrijf uit Leiden hoopt zijn reumamedicijn volgend jaar te mogen introduceren en opent dan de aanval op de grootste farmamarkt ter wereld. Gaat dat een succes worden?
In het kort
Galapagos hoopt volgend jaar zijn nieuwe reumamedicijn, een JAK-inhibitor, te introduceren.
JAK-inhibitors zijn al op de markt. Galapagos komt er laat mee, met het risico dat de koek al verdeeld is.
Omdat dit medicijn mogelijk minder bijwerkingen geeft, blijven het bedrijf en beleggers optimistisch dat Galapagos een deel van deze markt kan veroveren.
Op de nieuwjaarsborrel van Galapagos vorige maand was het vertrouwen in ieder geval groot. De beleggers die hier ieder jaar komen, vormen een soort fanclub van het bedrijf. Ze zijn ervan overtuigd dat het Galapagos-medicijn een doorslaand succes gaat worden. Dat vertrouwen is gevoed door de beurskoers van het biotechbedrijf, die in de afgelopen jaren sterk is gestegen.
'Denk groot'
Topman Onno van de Stolpe deed in Museum Boerhaave ook weinig moeite om het optimisme te temperen. 'Denk groot', is het devies van de ceo. Het Leidse reumamedicijn zal volgens Van de Stolpe waarschijnlijk 'superieur' blijken aan de middelen van de concurrentie. De topman hield zijn beleggers annex fans voor dat Galapagos in staat is Philips te overvleugelen. Dat is inderdaad groot denken. De huidige beurswaarde van Philips is ruim €30 mrd. Galapagos zit op bijna €5 mrd.
Galapagos begon bijna twintig jaar geleden klein. Als start-up begon het jonge biotechbedrijf aan een zoektocht naar nieuwe veelbelovende kandidaatsmedicijnen én naar steeds weer nieuw geld om het langdurige ontwikkelingstraject van die medicijnen te financieren. Het was jarenlang sappelen.
Spectaculaire resultaten uit Moldavië
De doorbraak kwam in 2011. In dat jaar druppelden de resultaten binnen van een onderzoek onder 36 reumapatiënten. Die hadden het experimentele Galapagos-medicijn filgotinib gekregen. De uitkomsten waren 'spectaculair', in de woorden van Van de Stolpe.
Dat het onderzoek in Moldavië was verricht, om redenen van geldnood, was geen aanbeveling. Maar de uitkomsten waren zó overtuigend dat ze de aandacht trokken van AbbVie. Galapagos sloot vervolgens een samenwerkingsverband met het Amerikaanse concern, dat het kostbare vervolgonderzoek naar filgotinib ging financieren.
Vriendschap met AbbVie liep stuk
AbbVie en Galapagos trokken enkele jaren samen op, maar de vriendschap is al geruime tijd voltooid verleden tijd. Sterker nog: de twee bedrijven staan nu lijnrecht tegenover elkaar. Om enige kans te maken in de aanstaande concurrentieslag heeft Galapagos de hulp ingeroepen van het grote Amerikaanse farmaconcern Gilead. Zonder die steun waren de Leidenaren bij voorbaat kansloos geweest in het strijdgewoel van de farmareuzen. De beurswaarde van Gilead bedraagt ongeveer €75 mrd. AbbVie is goed voor €107 mrd.
AbbVie is al jaren groot en sterk dankzij het geneesmiddel Humira, het bestverkochte medicijn ter wereld. Met vergelijkbare middelen - eveneens uit de klasse van zogenoemde TNF-alfaremmers - hebben ook andere grote farmaconcerns een sterke marktpositie veroverd. Het commerciële succes danken deze bedrijven voor een belangrijk deel aan het feit dat hun medicijnen het leven van patiënten met allerlei ontstekingsziektes enorm hebben verbeterd.
Pillen in plaats van injecties
Maar de TNF-alfaremmers hebben het rijk niet meer alleen. Een nieuwe klasse medicijnen doet momenteel zijn intrede, de zogenoemde JAK-inhibitors, die een ander werkingsmechanisme hebben. Het Galapagos-medicijn filgotinib is een van deze JAK-inhibitors.
Een voordeel van de nieuwe medicijnen is dat ze bestaan uit pillen, terwijl TNF-alfa-remmers met injecties worden toegediend. Dat kan een belangrijk verschil maken, zo hield Van de Stolpe zijn beleggers vorige maand nog eens voor. 'Patiënten met chronische aandoeningen willen geen injecties. Die zijn vervelend. Een pil is prima.'
Galapagos is een laatkomer
Ten opzichte van de andere bedrijven die een JAK-inhibitor ontwikkelen, heeft Galapagos één groot nadeel: het bedrijf loopt achter op de concurrentie. Twee farmabedrijven hebben al een JAK-inhibitor op de markt. Nummer drie is AbbVie, dat zijn variant waarschijnlijk dit jaar kan gaan introduceren. Galapagos kan op zijn vroegst volgend jaar pas gaan verkopen. Het risico bestaat dat de koek dan al is verdeeld.
Vruchtbaarheid
Besmuikt gelach: het is lastig patiënten te vinden die willen meewerken aan een onderzoek naar verminderde spermaproductie
Bovendien moet Galapagos in de Verenigde Staten rekening houden met extra vertraging. De toezichthouder daar heeft aanvullend onderzoek geëist naar mogelijk nadelige effecten van filgotinib op de mannelijke spermaproductie. Het risico lijkt klein en de Europese toezichthouders tillen er niet zwaar aan, maar de Amerikanen willen meer zekerheid. De vertraging kan makkelijk oplopen, omdat het lastig is patiënten te vinden die willen meewerken. Het is een constatering die vaak aanleiding is voor besmuikt gelach, ook op de nieuwjaarsborrel in Leiden.
De schildpad en de haas
De dreiging van extra vertraging kon de pret op de nieuwjaarsborrel evenwel niet drukken. Van de Stolpe en zijn medewerkers zijn ervan overtuigd dat filgotinib minder serieuze bijwerkingen geeft dan de andere JAK-inhibitors. Een groot onderzoek liet vorig jaar zien dat het Galapagos-medicijn in dat opzicht (bijvoorbeeld voor het risico op trombose) beter scoort.
Die studie stemde ook waarnemers op Wall Street optimistisch. Zij geloven in een herhaling van de fabel van de schildpad en de haas. Althans, als het gaat om de slag tussen de JAK-inhibitors. De gunstigste prognoses voor filgotinib voorspellen een topomzet van $6 mrd op jaarbasis. Humira blijft naar alle waarschijnlijkheid een maatje te groot, met zijn huidige verkoopomzet van bijna $20 mrd.
Beleggers kijken nu vol spanning uit naar de resultaten van twee andere grote patiëntenstudies waarvan de resultaten binnenkort bekend worden gemaakt. In één geval gaat het om een rechtstreekse vergelijking van filgotinib met Humira.