Wat beoogt Poetin met de troepenverplaatsingen in de richting van Oekraïne?
=================================================================
Relatie Rusland-Oekraïne De grootschalige troepenopbouw aan de Russisch-Oekraïense grens en op de Krim baart westerse leiders zorgen.
Eva Cukier
5 april 2021 om 16:40
Leestijd 3 minuten
Russen met een portret van Poetin tijdens de viering van de annexatie van de Krim door Rusland, die plaatsvond op 18 maart 2014. Recent stuurde Rusland vierduizend extra militairen naar de Krim.
Bereidt Rusland zich voor op een nieuw offensief tegen Oekraïne? Met een grootschalige troepenverplaatsing voert het Kremlin de spanning nu al een week lang flink op. Dit leidt tot ongerustheid bij regeringsleiders in Oekraïne, Europa en de Verenigde Staten, die afgelopen dagen koortsachtig diplomatiek overleg voerden.
Vorige week sloeg de Oekraïense regering alarm over een massale troepenverzameling aan de Russisch-Oekraïense grens en op de geannexeerde Krim. In de bezette Donbas-regio registreerden waarnemers van de OVSE honderden schendingen van het staakt-het-vuren, met zes doden tot gevolg. Eind maart waren al vier Oekraïense soldaten gesneuveld bij een aanval door vanuit Rusland gesteunde separatisten, afgelopen weekend kwamen daar nog twee doden bij. Het zijn de dodelijkste confrontaties na een relatief rustig jaar, waarin onder druk van de coronacrisis de internationale vredesbesprekingen stilvielen.
De Russische troepenverplaatsing was de afgelopen dagen goed te volgen op sociale media. Burgers in de grensregio deelden foto’s en video’s van militaire konvooien en treinen die zich gestaag in de richting van de Oekraïense grens en de Krim bewogen. Het Conflict Intelligence Team (CIT), een Russisch onderzoekscollectief dat bericht over Russische militaire activiteiten, rapporteerde over konvooien met daarop B52-tanks, pantservoertuigen en raketinstallaties. Vorige week meldde het Pentagon dat vierduizend man Russische troepen naar de Krim zijn gestuurd.
Legeronderdelen
In eerste instantie reageerde Moskou met de verklaring dat de activiteiten deel uitmaken van een oefening, die vorige maand inderdaad plaatsvond in de regio. Waarnemers betwijfelen die lezing. Zij vermoeden dat betrokken legeronderdelen na afronding van de oefeningen actief zijn gebleven en nu worden versterkt.
RUSLAND VERZAMELT TROEPEN OP DE GEANNEXEERDE KRIM
De herkomst en bestemming van de konvooien roepen vragen op over de Russische bedoelingen. Hoewel de nummerplaten met daarop de districtcode van de voertuigen waren afgeplakt, zou het materieel volgens waarnemers niet alleen afkomstig zijn vanuit het Westelijke militaire district, maar ook vanuit de Oeral en Siberië.
De EU beschuldigde Rusland van een militaire rekruteringscampagne onder inwoners van de Krim.
„Het zo ver weg sturen van troepen valt niet te verklaren met oefeningen – behalve strategische manoeuvres, niet gepland tot de herfst (Zapad 2021). Dit suggereert dat eenheden inderdaad worden gestuurd om druk op Oekraïne te leggen of een offensief voor te bereiden”, schreef het CIT in een tweet, verwijzend naar de jaarlijkse Russische militaire Zapad-oefening. Maandag meldde het CIT het transport van eenheden die betrokken waren bij gevechten in 2014.
Ook de taal die afgelopen week uit het Kremlin kwam, viel moeilijk te rijmen met een reguliere oefening. In reactie op de door Kiev geuite zorgen zei minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov donderdag dat „pogingen om een nieuwe oorlog te beginnen in de Donbas, kunnen uitlopen op de vernietiging van Oekraïne”. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov stelde: „Rusland mag zijn troepen naar believen verplaatsen op zijn eigen grondgebied.”
Offensief
Hoewel velen uitgaan van bangmakerij, sluit de Russische defensiespecialist Pavel Felgenhauer een groter offensief dit voorjaar niet uit. „De dreigingen nemen toe, en snel. Weinig wordt openlijk besproken in de pers, maar we zien zeer slechte signalen”, zei de analist in een interview met de Russische nieuwssite Rosbalt. Hij wees op een opeenstapeling van Russische ergernissen met betrekking tot Oekraïne. Zo sloot de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in februari in één klap drie pro-Russische tv-zenders gelieerd aan de steenrijke oligarch en politicus Viktor Medvetsjoek. Deze Medvetsjoek, Poetins belangrijkste bondgenoot in Oekraïne, werd in 2014 op de Amerikaanse sanctielijst gezet wegens het aanwakkeren van separatisme. Hij wordt momenteel in Kiev gedreigd met rechtsvervolging.
Half maart tekende Zelensky een strategie voor de ‘herintegratie’ van de bezette Krim in Oekraïne. Het document bevat een reeks diplomatieke, militaire, economische en humanitaire maatregelen die gericht zijn op het herstellen van de territoriale integriteit van het schiereiland.
In reactie op de spanningen kwam afgelopen dagen ook de westerse diplomatie op gang. Vrijdag beloofde de Amerikaanse president Joe Biden zijn Oekraïense collega volledige Amerikaanse steun in geval van een aanval door Rusland. Het was zijn eerste telefoontje met Zelensky sinds zijn inauguratie, maar Biden kent de situatie in Oekraïne goed. Als vicepresident onder oud-president Obama bezocht hij het land regelmatig voor onderhandelingen over financiële steun en hervormingen.
Biden neemt hard stelling tegen Rusland en wekte vorige maand de ergernis van het Kremlin door Poetin een ‘moordenaar’ te noemen. Sommige analisten denken dat de Russische militaire opbouw is bedoeld als waarschuwingssignaal om de VS op afstand te houden. Vrijdag zei Peskov in een reactie op de steunbetuigingen dat Rusland maatregelen zal treffen als de NAVO zijn aanwezigheid in de regio versterkt.
Ook EU-buitenlandchef Josep Borrell onderstreepte met gesprekken en met een tweet zondag de Europese steun aan Kiev. Nadat de Duitse en Franse regeringsleiders Angela Merkel en Emmanuel Macron vorige week de situatie kort bespraken met Poetin, spreken zij deze week met Zelensky.