’Zo’n crisis maak je eens in de duizend jaar mee’
Hij werd... wereldberoemd... met zijn baanbrekende aids-onderzoek. Voor viroloog... Jaap Goudsmit... (69), hoogleraar epidemiologie aan de prestigieuze universiteit van Harvard in de VS, is de corona-uitbraak een van de grote gebeurtenissen in zijn leven. Hij pleit voor een Nederlands ...Deltaplan Virusbestrijding... „We zijn in oorlog, dit willen we nooit meer meemaken.”
Wierd Duk
Wanneer gingen bij u de alarmbellen af?
„Ik gaf een vaccincursus op Harvard, waaraan ook ...Chinese... studenten meededen. Die hadden veel contact met hun familie en vrienden in China. Zij vertelden mij – dit zal half februari zijn geweest – wat zich daar afspeelde; onder meer ook dat dokters naar Wuhan waren gestuurd, waardoor elders zieken niet meer werden behandeld. Daar zag je al wat het maatschappelijk effect kan zijn van een lokale uitbraak. Nog had ik niet het gevoel dat het ons zou raken. Ik dacht: een epidemie, zal wel iets griepachtigs zijn of mers of sars. Maar toen ik op 13 maart terugvloog vanuit Boston, in een vliegtuig met maar... drie mensen,... schrok ik. Ik had dit één keer eerder meegemaakt: na... 9/11... Ik heb die dag van dichtbij het tweede vliegtuig de Twin Towers in zien vliegen. Ik werkte destijds op de... 27e... verdieping van een kantoor in Lower Manhattan. Ik geloofde niet onmiddellijk dat het een terreuraanslag was. Zelfs toen we bij East River stonden en ik, achteraf gezien, mensen ...uit de torens zag springen,... verdrong ik die beelden. Pas een week later realiseerde ik mij wat ik had gezien. Net als nu: in de VS heerste de gedachte ’ons gaat corona niet raken’. Inmiddels is heel ...Harvard naar huis gestuurd tot het najaar.”...
Wat zien we precies gebeuren in deze coronacrisis?
„Ik ken in mijn leven vier bepalende gebeurtenissen. De... aidsepidemie..., waar ik als onderzoeker zeer bij betrokken was. Dan ...9/11... en vervolgens... MH17,... waarbij mijn promovendus ...Joep Lange... is vermoord. En nu met corona denk ik:... zo’n crisis maak je eens in de duizend jaar... mee. Misschien kunnen we corona het beste vergelijken met de pest in de middeleeuwen en daarna. Omdat je hier een combinatie hebt van een... pandemie en een wereld die als gevolg ervan stilstaat... Dat is niet eerder voorgekomen. Ook niet toen de... Spaanse... griep begin vorige eeuw ...tientallen miljoenen levens... eiste. Toen waren er geen mondiale maatregelen. Nu hebben we, mede dankzij het internet, dat ...domino-effect.... Feitelijk zitten we nog... niet eens aan de ’normale’ oversterfte... van de seizoensgriep..., maar we hebben ...gezamenlijk besloten...(???R) dat dit virus moet worden uitgeroeid. Die combinatie – de omvang van de... pandemie en het gevolg ervan: een stilstaande wereld... – maakt dit uniek.”
...Waarom was Nederland niet beter voorbereid ...zoals enkele Aziatische landen, waar veel minder besmettingen en dodelijke slachtoffers zijn te betreuren?
„De Aziaten hebben in... 2003 sars... meegemaakt, met de doden erbij. Die hebben daarna enorm ...veel geld vrijgemaakt... voor het ...monitoren van hun bevolking.... Zij verhouden zich ook anders tot hun... gezondheid ...en die van anderen: als ze een keer... niezen... nemen ze al ...voorzorgsmaatregelen... Onze plannen waren veel beperkter en werden vooral als een ...onderzoeksproject... gezien, niet als een... kwestie van volksgezondheid... Daarom waren wij niet voorbereid. En eerlijk, ik zag dit ook niet aankomen.”
Is het niet angstaanjagend dat we dit virus niet begrijpen?... Een longarts zei: „Ik herken dit ziektebeeld niet.”...
„Dat is altijd zo bij een nieuw virus. Van aids begrepen we aanvankelijk ook niks. Toen maakten we nog... ruzie over welk virus... het was. Wat we bij corona zien:... dat iemand met wie je gewoon staat te praten... kort daarna... doodziek is,... of dat de longen kunnen vollopen... waardoor mensen stikken.... Dat is nieuw,... maar dat beeld zal inmiddels iedere arts herkennen.”...
...***Is onze radicale reactie – een praktisch mondiale lockdown – niet overdreven? De economische prijs die we betalen is torenhoog.***...
„Ik vraag me niet af of dat terecht is, dat is voor een wetenschapper niet nuttig. We hebben te maken met de angst en met deze feiten: het virus verspreidt zich snel, de sterfte is hoog en wat we allemaal doen, mondiaal, is verschillende gradaties van een lockdown instellen. Hierdoor verliezen ook gezonde mensen hun banen, mensen die niks met corona te maken hebben. Dat is ernstig. Het gaat dan niet meer over oversterfte, maar over overleven. Het probleem is: hoe start je de wereld weer op en in welk tempo?”
Wat stelt u voor?
„Per definitie bouw je de maatregelen in omgekeerde volgorde af. Stel: kinderen blijken de grote verspreiders, dan moet je de scholen niet openen. Maar als zij er niks mee te maken hebben, kun je de scholen weer opendoen. Belangrijk, want een vertraging van een jaar onderwijs is bij jonge kinderen dramatisch. Ik wil daarom als eerste weten: zijn jonge kinderen betrokken bij de verspreiding van de infectie? Besmette kinderen zijn bij griep de oorzaak dat bejaarden doodgaan, maar of dit bij corona ook het geval is, weten we niet.”